Επιστολές αναγνωστών / Αναδημοσιεύσεις απόψεων

Ροκ και Κούβα: «Αντε... εσύ και ο salsa γρύλος σου»..!

Οταν τα συστημικά ΜΜΕ «κουνάνε» το «πολιτιστικό» τους «δάχτυλο»

| 26/03/2016

Η έρμη η ροκ μουσική έχει γίνει, ως μη ώφειλε, ένα άτυπο – ακόμα; – «κριτήριο δημοκρατίας»: Υπάρχει ροκ σε κάποια χώρα; Είναι ελεύθερη στην δημιουργία και την διανομή της; Αν η απάντηση σε αυτά τα ερωτήματα είναι θετική, τότε αυτή η χώρα «καταχωρείται» στην συλλογική συνείδηση, ως «δημοκρατική», «ελεύθερη», «πλουραλιστική». Εχει, δηλαδή, πολλές πιθανότητες να μην πέσουν βόμβες πάνω της ή να «φάει» κανένα εμπάργκο. Αν η απάντηση είναι αρνητική, τότε καταγράφεται στην «λίστα» των εν δυνάμει στόχων. Δεν έχει σημασία αν σε αυτήν την χώρα πεθαίνουν παιδιά από την πείνα. Σημασία έχει να μπορεί να «ροκάρει» ελεύθερα. Είναι σαν την «λογική» του γνωστού ανεκδότου με το «άει… εσύ και ο γρύλος σου».

Φυσικά και η παραπάνω οπτική είναι προβληματική: Δηλαδή, αν δεν υπάρχει πείνα σε μια χώρα, «νομιμοποιείται» η κυβέρνησή της να απαγορεύσει μουσικά είδη; Σε καμία περίπτωση. Αντίθετα, ο ιμπεριαλισμός είναι αυτός που έθεσε αυτήν την εντελώς παράλογη λογική, αντεστραμμένη, ως «αξίωμα» στις διεθνείς σχέσεις. Ακριβώς αυτή η εντελώς ανελεύθερη, αντιδημοκρατική, αντιπλουραλιστική, αντικαλλιτεχνική και βαθειά αντιλαϊκή «λογική» είναι που αναμασούν τα συστημικά ΜΜΕ, με αφορμή την συναυλία των Rolling Stones στην Αβάνα και την προπαγάνδα περί «απαγορευμένου» ροκ στην Κούβα.

Ελα όμως που στην Κούβα το ροκ δεν είναι απαγορευμένο. Σε οποιαδήποτε εκδοχή του μάλιστα. Αυτό είναι πανεύκολο να διαπιστωθεί από τον καθένα στην εποχή του διαδικτύου. Η Κούβα έχει και ροκ και metal σκηνή. Μάλιστα, μόνο η τελευταία «μετρά» 70 συγκροτήματα. Ασε που στο πλαίσιο του κουβανέζικου υπουργέιου Πολιτισμού έχει στηθεί και ειδικός φορέας για την ροκ (Cuban Rock Agency (ACR)) ο οποίος διοργανώνει συναυλίες, φέρνει ξένα συγκροτήματα κλπ. Οχι κι άσχημα για «απαγορευμένο» είδος…

Αλλά για τα κυρίαρχα ΜΜΕ αυτό το αδιαμφισβήτητο γεγονός χαλάει την προπαγανδιστική «σούπα». Δεν μπορεί! Μια χώρα που έχει μικρότερη βρεφική θνησιμότητα από τις ΗΠΑ, ακόμη και από κράτη – μέλη της ΕΕ, ένα εκπαιδευτικό σύστημα που απολαμβάνει τιμών από διεθνείς, μακράν μη επαναστατικούς, οργανισμούς και ένα σύστημα υγείας που ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας διαφημίζει συνεχώς ως πρότυπο… κάτι «στραβό» πρέπει να έχει. Αν δεν έχει, ας το κατασκευάσουμε.

Απλά στον περισσότερο κόσμο της αρέσει πιο πολύ η salsa. Ε, αυτό είναι πρόβλημα. Πώς είναι δυνατόν να υπάρχουν πολιτιστικά «γαλατικά χωριά» σε συνθήκες (και) πολιτισμικού ιμπεριαλισμού;

Το κωμικοτραγικό της υπόθεσης είναι, ότι ενώ η Κούβα «κατακεραυνώνεται» για «καταστολή» του πλουραλισμού, το κυρίαρχο μοντέλο που επιχειρείται να επιβληθεί από τα μονοπώλια του πολιτιστικού τομέα, είναι να κουνάει όλος ο πλανήτης πάνω – κάτω το κεφάλι στον ίδιο ρυθμό, να βλέπει το ίδιο σινεμά, να του αρέσει η ίδια ζωγραφική. Χρειάζεται πράγματι πολύ θράσος, ικανότητα αλλά και μέσα βέβαια – και ο καπιταλισμός έχει σε αφθονία και τα τρία – να πλασάρεις την πολιτισμική ομογενοποίση... ως το αντίθετό της!

Χρειάζεται ολοκληρωτική χειραγώγηση της συλλογικής συνείδησης και μνήμης, ώστε να θεωρείται φυσιολογικό να ξέρει όλος ο πλανήτης απ’ έξω κι ανακατωτά κάθε στενό της Νέας Υόρκης – μέσω του σινεμά, πχ – ή να γιορτάζεται το Halloween από την Κοκκινιά μέχρι την Σιβηρία, αλλά να μην μπορεί να αναγνωρίσει μια μελωδία της κουλτούρας του. Προϋποθέτει τρομακτική επιστημονική δουλειά το να νιώθεις άσχημα, έως και ενοχή, επειδή δεν σου αρέσει, π.χ., ο Γουόρχολ – δεν συζητάμε το να μην τον ξέρεις καν!αλλά συγκινείσαι με τον Θεόφιλο.

Πρέπει, ίσως, να ξεκαθαριστεί εδώ, ότι τα παραδείγματα δεν αναφέρονται αξιολογικά ή σε ποιοτική αντιπαράθεση μεταξύ τους. Ο στόχος αυτού του σημειώματος δεν είναι να εμφανιστούν οι Αποκριές «καλύτερες» από το Halloween, ο Θεόφιλος «καλύτερος» από τον Γουόρχολ και η salsa «καλύτερη» από την ροκ. Ο στόχος είναι, αντίθετα, να αναδειχθεί το δικαίωμα στην διαφορετικότητα και στην ισότιμη ύπαρξή τους. Διότι η πολιτισμική ομογενοποίηση δεν εξυπηρετεί μόνο τον στόχο του κέρδους. Αποτελεί προϋπόθεση για την πνευματική καταστολή. Η οποία, με την σειρά της, είναι προϋπόθεση και για την καταστολή της κοινωνικής – πολιτικής δράσης.

Φυσικά, η ροκ, αυτή καθεαυτή, δεν έχει καμία ευθύνη για όλα αυτά. Πρέπει να κάνεις επίσης τεράστιο λογικό άλμα για να «καταδικάσεις» την ροκ επειδή την άκουγαν οι Αμερικανοί στο Βιετνάμ ή την κλασική μουσική επειδή την άκουγε ο Μένγκελε την ώρα που πειραματιζόταν πάνω σε ανθρώπους στα ναζιστικά στρατόπεδα συγκέντρωσης.

Αντίθετα, η πάλη ενάντια στην πολιτισμική ομογενοποίηση και τα προπαγναδιστικά της παράγωγα και παρελκόμενα, η δυνατότητα ανάπτυξης κάθε διαφορετικής κουλτούρας, είναι προϋπόθεση για να κερδίσει κάθε καλλιτεχνικό είδος, φυσικά και η ροκ, τον σεβασμό και την δημοφιλία που τους αξίζει. Λειτουργώντας, εκτός από μέσο έκφρασης και ως πολιτισμική γέφυρα με άλλες κουλτούρες. Αυτό προϋποθέτει με την σειρά του την απουσία αγοραίας, εμπρευματικής διαμεσολάβησης που, ως συνήθως, μετατρέπει σε αποκαϊδια ό,τι αγγίζει. Αίτημα, που μόνο μέσω της πάλης εναντίον του καπιταλισμού μπορεί να πραγματωθεί και να βρει το πραγματικό του περιεχόμενο.

Προς το παρόν, ας «ροκάρουμε» με τους δικούς μας τρόπους.

Γεννήθηκε – και αυτή είναι μία από τις ελάχιστες βεβαιότητες που έχει – το 1970. Πουλούσε την εργατική του δύναμη επί χρόνια στον έντυπο και τον ηλεκτρονικό Τύπο. Μέχρι που του έπεσε ο ουρανός στο κεφάλι ήταν το μόνο πράγμα που φοβόταν. Τώρα «αναρρώνει» στο Περιοδικό. Ελπίζει, για πάντα.