“Αίθουσα VIP”, του Γενς Λαπίντους

Το έγκλημα και οι κανόνες εξιχνίασής του επιβάλλουν στην αστυνομική λογοτεχνία έναν δογματικό τρόπο συγγραφικής αποτύπωσης. Ήτοι, ένας ντετέκτιβ-αρχέτυπο που κάνει τα πάντα για να βρει τη λύση στο εκάστοτε μυστήριο. Απλό και με πολλές αφηγηματικές δυνατότητες και παραλλαγές στην πλοκή. Κάθε συγγραφέας του είδους επικεντρώνει στον βασικό ήρωα και διαρκώς προσθέτει πράγματα στην περσόνα του. Λογικό και αναπόφευκτο, μια και πάνω του στηρίζεται η επιτυχία ή μη του μυθιστορήματος. Οι πολύ καλοί εκπρόσωποι του είδους διαθέτουν μια “ανεξάντλητη” γκάμα καταστάσεων και συμπεριφορών την οποία προβάλλουν πάνω στον πρωταγωνιστή τους. Ακολουθεί η εκφραστική και περιγραφική τους δεινότητα για να φτιάξουν την κατάλληλη ατμόσφαιρα. Τα αναλλοίωτα χαρακτηριστικά του αστυνομικού -ανατροπές, μυστήριο, αγωνία, κτλ έρχονται για να βάλουν την τελευταία πινελιά. Ώσπου έρχεται ο Γενς Λαπίντους και κάνει την ανατροπή.

Ο Σουηδός αποφασίζει να φτιάξει έναν νέο ήρωα που όμως θα έχει την ίδια αποστολή: Να απαντήσει στο αμείλικτο “γιατί;” του εγκλήματος. Στην “Αίθουσα VIP” αυτός που αναλαμβάνει να λύσει την υπόθεση δεν είναι ένας ακόμη ντετέκτιβ. Είναι ένας πρώην εγκληματίας και μία δικηγόρος! Η πρόθεση του Λαπίντους ξεκάθαρη: να δούμε το έγκλημα από μια άλλη πλευρά. Αυτή του θύτη. Φιλόδοξη και τολμηρή, αλλά ο Σουηδός ξέρει πολύ καλά τον κόσμο του εγκλήματος, μια και ως δικηγόρος (σ.σ αποφάσισε να σταματήσει πριν λίγο καιρό και να αφοσιωθεί στη συγγραφή) υπήρξε συνήγορος υπεράσπισης μερικών πολύ σκληρών εγκληματιών. Την εμπειρία του αυτή μετατρέπει σε βάση για το “δικό” του αστυνομικό μυθιστόρημα. Αυτή είναι η που κάνει και τη διαφορά και τον έχει καθιερώσει στον χώρο. Βέβαια, το νέο πεδίο του Λαπίντους δεν είναι ανεξάντλητο, αφού ο εγκληματίας που ενδύεται τον μανδύα του ντετέκτιβ αναγκάζεται να συμπεριφερθεί ως τέτοιος και στην ουσία να επιστρέψει στα γνώριμα εδάφη του αστυνομικού μυθιστορήματος.

Η “αθώα” και ερασιτεχνική ματιά είναι που δίνουν το κάτι παραπάνω και αποτελούν τη ραχοκοκαλιά του βιβλίου. Στην “Αίθουσα VIP” ο Τέντι έχει μόλις αποφυλακιστεί. Οκτώ χρόνια στη φυλακή για συμμετοχή σε απαγωγή. Το άμεσο μέλλον του δυσοίωνο. Η Έμελι είναι νέα δικηγόρος που είναι αποφασισμένη να κάνει καριέρα. Οι δυο τους θα συνεργαστούν για εξιχνιάσουν την υπόθεση απαγωγής του νεαρού επιχειρηματία Φίλιπ Σάλε. Η εμπειρία του ενός στον χώρο του εγκλήματος και η φιλοδοξία της άλλης συνθέτουν ένα υβρίδιο ερευνητή. Γίνονται ένα (άτομο) που είναι ευαίσθητο, πονηρό, τολμηρό, έξυπνο, φοβισμένο, επικίνδυνο, επιθετικό. Η απουσία τύπων, πρωτοκόλλου, αστυνομικού “κύρους” δίνει στην ιστορία του Λαπίντους την οικειότητα που χρειάζεται ο αναγνώστης για να ταυτιστεί με τους πρωταγωνιστές.

Η πλοκή πυκνή και ο Λαπίντους δεν έχει πρόβλημα να τη γεμίζει διαρκώς. Η ροή της αφήγησης δεν είναι τόσο σφιχτή, αλλά αυτό δεν αποτελεί πρόβλημα μια και εξισορροπείται με τη σωστή διαχείριση του υλικού από τον Σουηδό. Οι ήρωες του κινούνται σε δρόμους και μέρη της Σουηδίας που δεν ξέρουμε και σίγουρα δεν είναι λαμπερά και όμορφα. Στη δαιδαλώδη αυτή διαδρομή όλο και κάτι αποκαλύπτεται. Ο Λαπίντους συνθέτει τη μεγάλη εικόνα ψηφίδα, ψηφίδα. Το τέλος είναι αντάξιο των κλασικών αστυνομικών μυθιστορημάτων. Η μετάφραση φέρει την υπογραφή του Γρηγόρη Κονδύλη. Ο σουηδός συγγραφέας απαιτεί πολλά από τον μεταφραστή, ο οποίος όμως μπόρεσε να αποδώσει το πνεύμα, το ύφος και την ατμόσφαιρα της σκοτεινής Σουηδίας.

Info:

Γενς Λαπίντους, “Αίθουσα VIP”, μετάφραση Γρηγόρης Κονδύλης, Εκδ. Μεταίχμιο