Μήπως οι Beatles γνώρισαν την γιόγκα στον δυτικό κόσμο;

| 29/04/2014

Yoga σημαίνει ένωση. Στην ινδική φιλοσοφία η ένωση αποτελεί απώτατο στόχο και αξία. Εκουσίως ή ακουσίως η φιλοσοφία και η πρακτική τής γιόγκα έφερε κοντά δύο φαινομενικά διαφορετικούς πολιτισμούς, τον ινδικό και αυτόν που αποκαλούμε ευρύτερα δυτικό. Και πράγματι, οι άσανας (θέσεις στην πρακτική της γιόγκα) έχουν μπει για τα καλά στη ζωή μας. Στην πολυμήχανη Δύση, μάλιστα, έχουν αποκτήσει κι άλλες προεκτάσεις και παρακλάδια, τα οποία δεν διαχωρίζονταν με τέτοιο τρόπο παραδοσιακά… power yoga, γιόγκα για εγκύους, γιόγκα γέλιου, acro-yoga κτλ.

Ψάχνοντας να βρω υλικό για την σχέση τής γιόγκα με τον δυτικό πολιτισμό, έπεσα πάνω σε αυτό το άρθρο http://people.howstuffworks.com/beatles-yoga.htm το οποίο μεταφράζω παρακάτω, προς τέρψιν του αναγνωστικού κοινού..! Προσεχώς θα ασχοληθούμε περισσότερο ενδελεχώς με την ιστορία και την φιλοσοφία τής γιόγκα.

Carrie_Yoga_shoot_002_(8328572519)

 Από το HELP! στο NAMASTE

Η γιόγκα αποτελεί αναπόσπαστο κομμάτι στην σωματική άσκηση πολλών ανθρώπων. Μαθητές παρακολουθούν μαθήματα γιόγκα σε στούντιο ή γυμναστήρια, παρακολουθούν dvd με διδασκαλίες στο σπίτι και αγοράζουν βιβλία για να διευρύνουν τη γνώση τους. Σε όλον τον κόσμο, οι άνθρωποι απολαμβάνουν τα σωματικά και πνευματικά οφέλη της γιόγκα. Ωστόσο, παρόλο που κάποιο ανατολικοί πολιτισμοί εξασκούνταν στην γιόγκα εδώ και χιλιετίες, στην Δύση μάς ήρθε μόλις τον 20ο αιώνα. Πόση σχέση, αλήθεια, έχουν οι Beatles με το ξαφνικό ενδιαφέρον τής Δύσης για την αρχαία αυτή τέχνη;

yoga

Στην πραγματικότητα, η πρώτη εμφάνιση της γιόγκα στη Δύση έγινε στις αρχές τού 19ου αιώνα. Στις αρχές τού 20ου αιώνα, έγινε αντικείμενο μελέτης ως μία ανατολική φιλοσοφία και κατέστη δημοφιλής ως κομμάτι του κινήματος υγείας και χορτοφαγίας την δεκαετία του 1930. Την δεκαετία του 1960, όμως, η γιόγκα πραγματικά απογειώθηκε. Διακεκριμένοι Ινδοί γιόγκι άρχισαν να μετακινούνται προς δυτικές χώρες για να εξαπλώσουν την διδασκαλία τους.

Εκείνη την περίοδο οι Beatles εκτίθενται πρώτη φορά στην γιόγκα. Κατά τη διάρκεια των γυρισμάτων του HELP! στις Μπαχάμες το 1965, συνάντησαν τον Swami Vishnu-Devananda, τον ιδρυτή τής Sivandana Yoga. Τους έδωσε αντίγραφα του βιβλίου του «The Illustrated Book of Yoga» (Το Εικονογραφημένο Βιβλίο τής Γιόγκα). Ο Τζορτζ Χάρισον ενθουσιάστηκε με το βιβλίο και άρχισε να μελετάει γιόγκα και ανατολικές θρησκείες. Η σύζυγός του, Πάτι Μπόιντ, τον ενθάρρυνε στο να μελετήσει ανατολικό μυστικισμό και ινδική φιλοσοφία και παράλληλα να γίνει χορτοφάγος. Μέχρι το 1966, ο Χάρισον είχε ταξιδέψει στην Ινδία για να μάθει σιτάρ, ένα έγχορδο όργανο, με τον δάσκαλο Ραβί Σανκάρ.

Κι ενώ ο Χάρισον μελετούσε στην Βομβάη, η Μπόιντ άκουσε για τον Μαχαρίσι Μαχές Γιόγκι, τον ιδρυτή τού Υπερβατικού Διαλογισμού (TM, Transcendental Mediation). Ο Μαχαρίσι, κατά κόσμον Mahesh Prasad Varma, ήθελε να κάνει τον διαλογισμό εύκολο στην κατανόηση και την πρακτική. Το 1955 έγραψε το πρώτο του βιβλίο, “The Science of Being and the Art of Living” (Η Επιστήμη τού Είναι και η Τέχνη τού Ζην) και το 1958 άρχισε να διδάσκει Υπερβατικό Διαλογισμό .

yoga2

Ο Χάρισον και η Μπόιντ, καταγοητευμένοι από τις διδασκαλίες τού Μαχαρίσι, αγόρασαν εισιτήρια στους υπόλοιπους Beatles για να τον δουν στο Λονδίνο. Το συγκρότημα ακολούθησε τον δάσκαλο στο Μπανγκόρ τής Ουαλίας για να εντρυφήσουν στον διαλογισμό. Τελικά ταξίδεψαν μέχρι το άσραμ του (θρησκευτικό κατάλυμα) στο Ρισικές στα Ιμαλάια όπου συναντήθηκαν και με άλλες προσωπικότητες, όπως την Μία Φάροου, τον Ντόνοβαν και τον Μάικ Λαβ των Beach Boys. Οι Beatles έμειναν να μελετήσουν εκεί ως συγκρότημα, μέχρι που κάποια μέλη τους έχασαν το ενδιαφέρον τους για τον ΥΔ.

Ο Τζον Λένον, όμως, κατηγόρησε τον Μαχαρίσι ότι παρενοχλούσε την Μία Φάροου κι έτσι οι Beatles τσακώθηκαν με τον μέχρι τότε δάσκαλό τους. Οι ισχυρισμοί τού Λένον δεν αποδείχτηκαν ποτέ και δεν αποδόθηκαν κατηγορίες, η ζημιά, όμως, είχε γίνει. Υποστηρικτές τού Μαχαρίσι υπονόησαν ότι ο “χωρισμός” δεν ήταν ευθύνη τού γιόγκι, αλλά προκλήθηκε λόγω της χρήσης LSD και άλλων ναρκωτικών από τους Beatles μέσα στο άσραμ. Ο Τζορτζ Χάρισον ήταν ο μόνος από το συγκρότημα που αργότερα αποκατέστησε τη σχέση του με τον Μαχαρίσι.

Ωστόσο, οι Beatles είχαν επηρεαστεί πολύ βαθιά από τη συναναστροφή τους με τον Μαχαρίσι. Μεγάλο μέρος τής μουσικής τού Λευκού Άλμπουμ ήταν έμπνευση από τα λόγια τού γιόγκι και την εμπειρία τους από τον ΥΔ. Ο Μαχαρίσι, επίσης, επωφελήθηκε από την επαφή αυτή. Μέχρι τη δεκαετία τού 1970, περισσότεροι από πέντε εκατομμύρια άνθρωποι εξασκούνταν στον ΥΔ. Επειδή ακριβώς οι Beatles βοήθησαν στο να γίνουν δημοφιλείς οι διδασκαλίες τού γιόγκι, κατά κάποιο τρόπο ευθύνονται για την εξάπλωση της γιόγκα στη Δύση.

Φυσικά, δεν είναι οι μόνοι που ευθύνονται….

[Στο επόμενο άρθρο τού howstuffworks αναφέρονται μεγάλοι δάσκαλοι της γιόγκα που ταξίδεψαν στην Δύση για να εξαπλώσουν τη διδασκαλία τους. Με αυτό το θέμα, όπως είπαμε, θα ασχοληθούμε προσεχώς…]