Η Επιστροφή της Κοκκινοσκουφίτσας

Αντώνης Λιάκος, Εκδόσεις Νεφέλη

| 17/12/2014

thumbnailΗ Επιστροφή της Κοκκινοσκουφίτσας, Αντώνης Λιάκος. Εκδόσεις Νεφέλη

Mε υπότιτλο, «Η Αριστερά και πώς να την σκεφτούμε σε κρίσιμους καιρούς», το βιβλίο του πανεπιστημιακού Αντώνη Λιάκου συγκεντρώνει μια σειρά από μεμονωμένα δοκίμια που γράφτηκαν από το 1989 μέχρι το 2013 και κυρίως τα πιο πρόσφατα χρόνια.

Χωρισμένο σε έξι κεφάλαια με το τελευταίο, «Περί λαϊκισμού», να λειτουργεί μάλλον ανεξάρτητα, «Η Επιστροφή της Κοκκινοσκουφίτσας» πραγματεύεται τη νέα αναγκαία ταυτότητα της σύγχρονης αριστεράς. Παράλληλα, ανιχνεύει και την δημιουργία του πολιτικού και οικονομικού πεδίου των τελευταίων δεκαετιών.

Αρχικά αναφέρεται σε τέσσερεις τύπους ιστορικής συνείδησης μέσα στην αριστερά: τη γενεαλογική, όπου θεωρεί πως υπάρχει μια αρραγής συνέχεια μετά παρελθόντος και παρόντος -εργατικό κίνημα, Εθνική Αντίσταση, Λαμπράκηδες, Χούντα- πάντοτε σε εθνικοαπελευθερωτική έξαρση ανάμεσα στους ντόπιους και ενάντια στους όποιους ξένους. Έπειτα, υπάρχει η αριστερά του επιλεκτικού παραδειγματισμού. Κυρίως μέσω συμβόλων και μορφών –Άρης Βελουχιώτης, Τσε Γκεβάρα, anonymous- το ιστορικό κομμουνιστικό παρελθόν επανακαθορίζεται σαν κάτι που ποτέ δεν εφαρμόσθηκε ποτέ σωστά. Ο τρίτος τύπος συνείδησης αναφέρεται στην ασυνέχεια. Κόβουμε τις γέφυρες με το κομμουνιστικό/αριστερό παρελθόν, δεν μπορεί να υπάρξει καμία αναφορά πλέον σε αυτό, γιατί αποδείχθηκε θεωρητικά ανεπαρκές. Για την τελευταία συνθήκη που την τιτλοφορεί ενσωματωτικά κριτική, ο Λιάκος γράφει:  «Ενσωματώνει εμπειρίες και ασκεί κριτική… Είναι δυνατόν να απαλλαγούμε από την ιστορική γραμμικότητα (με συνέχειες ή ασυνέχειες) και να δώσουμε στο παρόν μια ευκαιρία να ανασυντάξει την ιστορία του παρελθόντος;»

Παρακάτω, ανάμεσα στις διάφορες αναλύσεις για την αριστερά του 21ου Αιώνα, ο συγγραφέας αναφέρεται στην πολιτισμική αριστερά, αυτή που εμφανίσθηκε με ορμή στα τέλη του 1960 δίνοντας περισσότερη έμφαση στη διαχείριση άυλων αξιών -στην διαφορετικότητα, την αυτονομία και τα δημοκρατικά δικαιώματα. Αναφορά κάνει, επίσης, και στα κινήματα αντιπαγκοσμιοποίησης που ενεργοποίησαν πλήθος κόσμου για θέματα πολιτικής. Ξεχωριστός παράγοντας είναι σαφώς η πρόκληση της νέας τεχνοεπιστήμης.

Ο Λιάκος αναλύει πώς η νεωτερικότητα εκφράσθηκε στην Ελλάδα και θέτει το ζήτημα των μεταρρυθμίσεων -θέμα ταμπού για πολλούς στην αριστερά- όπως και το ζήτημα των θεωρητικών μορφών που πήρε κατά καιρούς ο εκσυγχρονισμός στην πολιτική σκηνή του τόπου.

Συμπερασματικά, στο προτελευταίο κεφάλαιο με τίτλο «Πρέπει να επαναπροσδιορίσουμε την έννοια της αριστεράς;», ο πανεπιστημιακός σημειώνει: «Όσες φορές στην ιστορία της η αριστερά κατόρθωσε να αλλάξει τον πολιτικό λόγο και να θέσει η ίδια την πολιτική ατζέντα, αυτό έγινε γιατί κατόρθωνε να διατυπώνει το αδιανόητο και να αλλάζει συνολικά τον τρόπο με τον οποίον έμπαιναν τα ερωτήματα στην πολιτική, καθώς και τη σειρά των κοινωνικών προτεραιοτήτων

[Η κεντρική φωτογραφία: Illustration for the fairy tale, “Little Red riding hood” from Brothers Grimm, από τον ιστότοπο edvoart.]

Γεννήθηκε στην Αθήνα και μεγάλωσε στην Αθήνα. Σπούδασε Βιολογία στην Ιταλία και στην Ελλάδα. Παράλληλα, έπαιξε ως μουσικός παραγωγός σε πολλά ραδιόφωνα για πολλά χρόνια και έγραψε ως μουσικός κριτικός σε μια σειρά περιοδικά. Αυτό συνεχίζει μέχρι και σήμερα.