“Θυμάσαι τι είναι ποίηση;” της Μαρίας Λαϊνά

Στη δίνη του “Πεντάλ”

| 15/09/2019

 

Η ερώτηση του τίτλου είναι λάθος, το επισημαίνει η συγγραφέας σε μία από τις επιφυλλίδες της. Τίθεται όμως από το σωστό άτομο με τη σωστή ιδιότητα, αυτή της ποδηλάτισσας. Το γύρισμα του πεντάλ δεν θέλει (μόνο) δύναμη. Θέλει χάρη, τόλμη, σεβασμό, να του αφήνεις την επιλογή να σταματήσει μόνο του, να επιλέξει το σημείο ισορροπίας εκεί που εσύ ακινητείς. Το πεντάλ δεν δίνει μόνο ώθηση να προχωρήσεις, κυρίως δίνει ώθηση να συλλέξεις! Ο ποδηλάτης, όχι αυτός που αγωνίζεται και ανταγωνίζεται, αλλά αυτός που ακολουθεί τον χρόνο και τον τόπο, συλλέγει. Εκεί που “σκοντάφτει” η μνήμη, εκεί που η επικαιρότητα “απαιτεί” προσοχή, εκεί που το απέναντι βλέμμα αρνείται τη “συνομιλία”, εκεί που η φύση είναι αβοήθητη… Ο ποδηλάτης επεμβαίνει δίχως να πληγώνει, επεμβαίνει χωρίς να παίρνει εντολή, επεμβαίνει για να κυλήσει απρόσκοπτα ο χρόνος που μας τυλίγει και τον τυλίγουμε. Η Μαρία Λαϊνά σε ασκήσεις ποδηλασίας. 

Η Μαρία Λαϊνά επιστρέφει στην περίοδο 2009-2011, τότε που με τις επιφυλλίδες της ομόρφαινε το ένθετο “Βιβλιοθήκη” της εφημερίδας “Ελευθεροτυπία”. Η στήλη της είχε τον τίτλο “Πεντάλ” και όπως φαίνεται δεν σταμάτησε να γυρνά. Το “Θυμάσαι τι είναι ποίηση;” (Εκδόσεις Πατάκη) αποτελείται από 50 επιφυλλίδες γραμμένες για το “τότε”, αλλά και για το “τώρα”, το σήμερα. Ο/Η επιφυλλιδογράφος οφείλει να είναι επίκαιρος χωρίς να εγκλωβίζεται στο εφήμερο και το αδιάφορο. Το κείμενο να στοιβάζεται χωρίς να σκονίζεται όμως! Εδώ έρχεται το γύρισμα του πεντάλ και το “Πεντάλ” της Μαρίας Λαϊνά για να μας δείξει ότι η πείρα και η σοφία που δεν αλλοιώθηκε με το πέρασμα του χρόνου αρκούν για να μείνει η επιφυλλίδα καθαρή και ταιριαστή σε κάθε μορφή του επίκαιρου.

Για να ξεφύγει όμως από την ασφυξία του χρόνου ακουμπά στα λόγια των άλλων. Δίχως ντροπή και με απεριόριστο σεβασμό επιλέγει αποσπάσματα πεζογραφίας, ποιήματα και στήνει γέφυρες με το ακλόνητο παρελθόν. Εξασφαλίζει με τον τρόπο αυτό το μέλλον του σχολίου της και κάνει τις πεταλιές της ανθεκτικές. Η πάντα ψύχραιμη Μαρία Λαϊνά, η πάντα εύστοχη Μαρία Λαϊνά, γίνεται “συλλέκτρια-ανθολόγος”. Στην οικονομία που επιβάλλει ο χώρος και ο χρόνος της σταθερής αρθρογραφίας, η Λαϊνά ξέρει πώς πρέπει να “απαντήσει” στα όσα λογικά και παράλογα προτείνει η επικαιρότητα εκείνης της περιόδου. Η κοφτερή ματιά και ο σαρκασμός που εκθέτει και αναδεικνύει, κάνουν τα κείμενα της σπαρταριστά, ζωηρά, εικόνες που ο ποδηλάτης δεν ξεχνά ποτέ. Όπως γράφει στην επιφυλλίδα της με τίτλο “Αι ευχαί” (σ. 237-243) στην αληθινή ποίηση το “εγώ” υπάρχει αναπόφευκτα ταπεινό. Το αυτό και στη σωστή επιφυλλίδα.

 

*κεντρική φωτογραφία: “Little Children on a Bicycle” τοιχογραφία στη George Town, Penang, Μαλαισία, από τον λιθουανό καλλιτέχνη Ernest Zacharevic.

Γεννήθηκε στην Αθήνα το 1980. Σπούδασε αθλητική δημοσιογραφία και παρά την αγάπη και την ενασχόλησή του με τη λογοτεχνία, συνεχίζει να ασχολείται με το αθλητικό ρεπορτάζ. Έχει εργαστεί σε εφημερίδες, περιοδικά, ραδιοφωνικούς σταθμούς, κάνοντας βιβλιοπαρουσιάσεις