Κατερίνα Γώγου: «'Ισα ολόισα στη φωτιά»...

Επέλεξε να φύγει σαν σήμερα, πριν 23 χρόνια, στα 53 της

| 03/10/2016

Η Γώγου απέναντι στα είδωλά μας. Στο δικό της. Το 1978. Τόσα χρόνια στον καθρέφτη της έβλεπε την Κατερίνα να αντέχει, να προσπαθεί, να χάνεται στις σκέψεις και τα όνειρα της, να ελπίζει και να μην ρωτά, να μην προειδοποιεί, να μην φωνάζει. Ισως αγαπούσε, ίσως ήταν ερωτευμένη, αλλά στο τέλος έμενε μόνη και η Κατερίνα που έβλεπε στην άλλη πλευρά δεν μπορούσε να τη βοηθήσει και πολύ. Και πώς να το κάνει; Η μοναξιά είναι συντροφιά αλλά δεν έρχεται ασυνόδευτη. «Κουβαλά» πίκρα, απογοήτευση, ματαιωμένες λιακάδες, ακυρωμένα ξεσπάσματα. Τότε, πάντα το 1978, η Γώγου παίρνει φόρα και κάνει κομμάτια το είδωλο της, τα είδωλά μας και ξεσπά. «Τρία κλικ αριστερά»* και ο λόγος, η ίδια, ταξιδεύει και ρωτά, ρωτά, ρωτά… Από τότε ψάχνουμε μαζί της απαντήσεις, φωτεινές χαραμάδες, κόκκινες σημαίες και γροθιές υψωμένες. Τα «Τρία κλικ αριστερά» είναι η αρχή και η κορύφωση της Γώγου.

%ce%ba%ce%b1%cf%84%ce%b5%cf%81%ce%b9%ce%bd%ce%b13

Η Γώγου γεννιέται στον πόλεμο, μεγαλώνει στην Κατοχή, ενηλικιώνεται στον Εμφύλιο και αναζητά την πολιτική και κοινωνική της ταυτότητα στην μετεμφυλιακή περίοδο. Σίγουρα βλέπει την ήττα της Αριστεράς, τη λύσσα του κράτους απέναντι σε καθετί διαφορετικό, ανυπότακτο, τις διώξεις, τις δηλώσεις νομιμοφροσύνης, την προδοσία. Η χούντα του ’67 ρίχνει μαύρο στο μαύρο και όταν επιτέλους τα τανκς φεύγουν από τους δρόμους το 1974, η ήττα δεν δίνει τη θέση της στη φτερωτή νίκη, μεγαλώνει, ριζώνει και γίνεται αόριστος θάνατος. Διασκέδαση, κατανάλωση, χυδαίοι έρωτες, αστική δημοκρατία, κομματοκρατία, ατομισμός, καταστολή. Η Γώγου έχει φτάσει στα όριά της και πλέον θέλει να αποδράσει. Το κάνει, προσπαθεί τουλάχιστον, και ποιητικά. Πρώτη προσπάθεια τα «Τρία κλικ αριστέρα».

Η όψη και η ματιά της έχουν αγριέψει. Τη βάζει στα 23 ποιήματα. Μαζί και το σκληρό βίωμα που πάντα την ακολουθεί. Δεν πρόκειται όμως για ανεξέλεγκτο, παραληρηματικό λόγο. Όχι. Η Γώγου ξέρει πού να ψάξει για να βρει την Κατερίνα μάνα, σύντροφο, ερωμένη, παιδί, αγαπημένη. Γνωρίζει ότι εκεί φωλιάζει η ψυχή κάθε αγωνιστή. Στην ανθρωπιά του, στα λεπτά του αισθήματα. Χωρίς αυτό γίνεται ένα με το τέρας. Φυσικά, ο λόγος της είναι έντονα πολιτικός, η κοινωνική της ευαισθησία δεδομένη. Η Κ.Γ «διαβάζει» την εποχή της όπως είναι και την ερμηνεύει με τη δική της τραχιά φωνή. Από τα πρώτα δημοσιευμένα ποιήματά της δεν θα μπορούσε να λείψει η επίθεση στον καπιταλισμό. Τον αποδομεί δίχως «βαθυστόχαστες αναλύσεις», σημειώνει την παγίδευση και αυτοπαγίδευση μας σ’ αυτόν. Χάνεται, και την ίδια στιγμή προσπαθεί να σωθεί στην τρέλα της. Αυτοκαταστρέφεται, αλλά προσπαθεί να φυτέψει λουλούδια στα ανθρώπινα ερείπια. Απολογείται, αλλά και ελπίζει στη νέα γενιά. Θέλει να αφήσει γραπτώς την παρακαταθήκη της.

%ce%ba%ce%b1%cf%84%ce%b5%cf%81%ce%b9%ce%bd%ce%b12

Τα ποιήματα της δεν εντάσσονται σε καμία φόρμα. Η Γώγου βάζει τις σκέψεις της σε σειρά χωρίς να ακολουθεί κανόνες. Αυτό που την ενδιαφέρει περισσότερο είναι η αμεσότητα στον στίχο, η καθαρότητα. Τη νοιάζει να μη μεσολαβήσει τίποτα στη διαδικασία μεταφοράς του λόγου από το μυαλό στο χαρτί. Το κάνει με απόλυτη πειθαρχία γιατί πια εκτελεί αποστολή. Πρέπει η φωνή, η οργή, τα συναισθήματα της να βρουν δέκτες. Διαβάζοντάς τα, είναι σαν εικόνες που έπλασε η φύση, κάποιος τις βρήκε και τις σκόρπισε στον αέρα.

Η Γώγου στην πρώτη της συλλογή μας ενημέρωσε για τον στόχο της. Ξεκάθαρα.

Ένα πρωί

Θ’ ανοίξω την πόρτα

Και θα χαθώ

με τ’ όνειρο της επανάστασης

μες την απέραντη μοναξιά

των δρόμων που θα καίγονται

μες την απέραντη μοναξιά

των χάρτινων οδοφραγμάτων

με το χαρακτηρισμό –μην τους πιστέψεις!-

προβοκάτορας.

Μες την απέραντη μοναξιά επέλεξε να φύγει σαν σήμερα πριν 23 χρόνια. Στα 53 της.

%ce%ba%ce%b1%cf%84%ce%b5%cf%81%ce%b9%ce%bd%ce%b11

*Η συλλογή «Τρία κλικ αριστερά» κυκλοφόρησε από τις Εκδόσεις Καστανιώτη και περιλαμβάνεται πλέον στον τόμο «Τώρα να δούμε εσείς τι θα κάνετε» (από τον ίδιο εκδοτικό) όπου βρίσκεται το σύνολο του έργου της.

**Ο τίτλος είναι στίχος από το ποίημα «25 Μαΐου»

Γεννήθηκε στην Αθήνα το 1980. Σπούδασε αθλητική δημοσιογραφία και παρά την αγάπη και την ενασχόλησή του με τη λογοτεχνία, συνεχίζει να ασχολείται με το αθλητικό ρεπορτάζ. Έχει εργαστεί σε εφημερίδες, περιοδικά, ραδιοφωνικούς σταθμούς, κάνοντας βιβλιοπαρουσιάσεις