Η Λένα Παπαληγούρα σΤο Περιοδικό:

"Το θέατρο είναι ένα είδος παιχνιδιού ή ένας τρόπος να νικάς τον χρόνο, να ταξιδεύεις και να επικοινωνείς..."

Η Λένα Παπαληγούρα ήθελε να γίνει ηθοποιός από πολύ μικρή. Μάλιστα, το είχε ζωγραφίσει κιόλας. Δεν ήταν όνειρο, αλλά επιθυμία, και από το 2006, όταν αποφοίτησε από τη δραματική σχολή του Θεάτρου Τέχνης, βιώνει το πιο μεγάλο θέλω της: Να είναι στη σκηνή και να επικοινωνεί. Συμμετέχει στους “Αδελφούς Καραμαζόφ”, πρωταγωνιστεί στην “Κατερίνα” και από τον Φεβρουάριο θα μετέχει στις “Τρεις Αδελφές” του Τσέχοφ. Την ευχαριστούμε για τη συνέντευξη.

  [hr]

Γιατί γίνατε ηθοποιός;

Η μητέρα μου ισχυρίζεται ότι το ήθελα από μικρή. Ήταν κάτι που έλεγα από παιδί. Μάλιστα, πρόσφατα βρήκα ζωγραφιά από το δημοτικό στην οποία λέω ότι όταν μεγαλώσω θα γίνω ηθοποιός. Δεν ξέρω αν τότε κάτι με μάγευε στις παιδικές παραστάσεις που έβλεπα ή κάτι μου φαινόταν διαφορετικό. Ένα είδος παιχνιδιού ή ένας τρόπος να νικάς τον χρόνο, να ταξιδεύεις σ’ αυτόν, να κάνεις τη φαντασία σου πραγματικότητα. Πράγματα που νομίζω ότι ισχύουν και σήμερα. Πάνω απ’ όλα όμως θεωρώ ότι είναι ένας τρόπος επικοινωνίας των συναισθημάτων και των σκέψεων μου. Παράλληλα, επικοινωνώ με άλλους ανθρώπους και με κείμενα. Οι σχέσεις με τους ανθρώπους και τα κείμενα είναι, τουλάχιστον σε αυτή τη φάση, αυτό που με κινεί πιο πολύ”.

Πώς επικοινωνείτε με τον θεατή; Με τη γλώσσα; Το συναίσθημα; Το σώμα;

Νομίζω όλα μαζί.

Δεν είναι μόνο η γλώσσα;

Όχι. Είναι όλα αυτά, αλλά και κάτι άλλο αδιόρατο. Δεν ξέρω πώς ονομάζεται. Ίσως η ψυχική σύνδεση που δημιουργείται…

Το νιώθετε όταν παίζετε;

Είναι αυτό που συμβαίνει και κάνει μια παράσταση να είναι πολύ διαφορετική από μια άλλη. Γιατί εσύ πάντα το ίδιο κάνεις, αλλά το κοινό δεν είναι ποτέ το ίδιο. Είναι κάτι τελείως αδιόρατο αυτό που συμβαίνει. Ενώ η γλώσσα είναι η ίδια, οι κινήσεις ίδιες, αλλάζει πάρα πολύ σε λεπτομέρειες η ενέργεια του πράγματος.

Άρα, αφού το κοινό είναι διαφορετικό κάθε φορά αλλάζει και εσάς όταν παίζετε;

Φυσικά.

Χωρίς να το καταλαβαίνετε

Όχι. Ούτε αν κάποιος δει την παράσταση σήμερα και αύριο θα καταλάβει πραγματικές διαφορές. Μπορεί όμως να εντοπίσει διαφορά στην επικοινωνία, στην ενέργεια.

 

Τι είναι αυτό που μένει όταν τελειώνει η παράσταση; Ανακούφιση; Ξεκούραση; Ικανοποίηση; Αναζήτηση για το επόμενο; Να δείτε τι κάνατε λάθος;

Όλα μαζί. Εξαρτάται βέβαια και από την παράσταση. Έχω, πάντα, την τάση να πω τι έκανα καλά και τι δεν έκανα. Αλλά πριν μπω σε αυτή τη διαδικασία, αν έχουν πάει καλά τα πράγματα και έχω αισθανθεί ότι είναι μια από τις καλές μέρες νιώθω, σχεδόν, λύτρωση. Σαν ανακούφιση. Γιατί με έναν περίεργο τρόπο αισθάνομαι ότι όταν έχεις παράσταση το βράδυ την κουβαλάς μες στη μέρα.

Πώς ορίζεται ο καλός ηθοποιός;

Νομίζω είναι αυτός που αγαπάει τη δουλειά του πρώτα απ’ όλα. Είναι μια δουλειά η οποία κινείται κυρίως από την αγάπη και την πίστη που έχεις σ’ αυτήν. Είναι τόσο αντίξοες οι συνθήκες, που αν δεν το αγαπάς δεν υπάρχει λόγος να το κάνεις. Δεύτερον, είναι η δουλειά που κάνεις. Αυτό είναι για μένα ο καλός ηθοποιός.

Θα έλεγα και το ταλέντο, αλλά είναι κάτι απροσδιόριστο

Και το ταλέντο σχετίζεται με την αγάπη και τη δουλειά γι’ αυτό που κάνεις. Σημασία έχει και πόσο ανοιχτός είσαι. Ανοιχτός πάνω στην σκηνή. Να επικοινωνείς με τον άλλον και με το κείμενο. Από την άλλη, όταν είσαι στον δρόμο να παρατηρείς, να βιώνεις τα πράγματα μ’ έναν τρόπο που όταν έρθει η ώρα να επεξεργαστείς έναν ρόλο να σου έρχονται στο μυαλό.

Κοιτάς τι συμβαίνει γύρω σου και το αξιοποιείς;

Είναι διαδικασία που συμβαίνει ασυνείδητα. Οφείλεις να είσαι δεκτικός στα ερεθίσματα και να σε ενδιαφέρουν. Ανάλογα, βέβαια, και σε τι φάση είσαι, τι ρόλο δουλεύεις.

Πιστεύετε ότι το κοινό πρέπει να έρχεται προετοιμασμένο ή να αφήνεται σε αυτό που θα συμβεί;

Πιστεύω ότι την ώρα της παράστασης πρέπει να αφήνεται. Είτε έχει έρθει προετοιμασμένο, είτε όχι. Μου έχει συμβεί να βλέπω παράσταση και να αισθάνομαι πως υπάρχουν άνθρωποι γύρω μου που έχουν έρθει να δουν κάτι, που από την προετοιμασία που έκαναν το έχουν φτιάξει στο μυαλό τους συγκεκριμένα και δεν μπορούν να δουν αυτό που βλέπουν. Τους έχει κλείσει η προετοιμασία. Από την άλλη, όταν κάποιος πάει να δει παράσταση καλό είναι να ξέρει τι πάει να δει. Με την έννοια να ψάξει σε τι αφορά το έργο.

 

Τι έχετε χάσει δουλεύοντας ως ηθοποιός;

Δεν νομίζω ότι πραγματικά έχω χάσει κάτι. Επέλεξα να κάνω αυτή τη δουλειά επειδή μου αρέσει και την αγαπώ. Αυτά που παίρνω πίσω είναι πάρα πολλά, οπότε μόνο χαρές έχω εισπράξει. Οι απογοητεύσεις, οι ματαιώσεις, η κούραση, οι θυσίες, κι αυτά κέρδη είναι.

Θεωρείτε ότι σε μια παράσταση ο σκηνοθέτης πρέπει να έχει τον τελικό λόγο ή να διαμορφώνει με τους ηθοποιούς τη μορφή της παράστασης;

Επειδή υπάρχουν πολλά είδη θεάτρου θεωρώ ότι είναι ερώτηση-παγίδα. Με την έννοια ότι σε κάποιες παραστάσεις τα πράγματα διαμορφώνονται από τη συνεργασία. Και είναι ωραίο. Παράδειγμα η Κατερίνα. Ήταν ευτυχής συγκυρία. Με καθοδήγησε ο Γιώργος Νανούρης, αλλά ταυτόχρονα εμπιστεύτηκε τη δική μου πρωτοβουλία. Ήταν σαν μια σύνθεση αυτό που έγινε. Υπάρχουν όμως και παραστάσεις σκηνοθετών όπως ο Γουίλσον. Είναι εικαστικός σκηνοθέτης. Έχει στο μυαλό του τον πίνακα της παράστασης και έχεις να κάνεις με εικαστική δημιουργία. Γίνεσαι το χρώμα σε έναν πίνακα. Οπότε…

Εξαρτάται  από το είδος της παράστασης. Για μένα είναι ενδιαφέρον να δουλεύεις και τα δύο είδη. Το πρώτο είναι ίσως πιο γόνιμο για τον ίδιο τον ηθοποιό. Αυτό που σε προχωράει, έχει και τη δική σου πρωτοβουλία, προσωπικότητα. Κάνει προσωπικά τα πράγματα και με ενδιαφέρει στο θέατρο να είναι έτσι, με την έννοια να υπάρχει η προσωπικότητα όλων των συμμετεχόντων. Στις άλλες περιπτώσεις, όταν είσαι το εργαλείο κάποιου για να υπηρετήσεις το όραμά του, αν το όραμα αυτό είναι σημαντικό τότε είναι πολύ όμορφο να αφεθείς και να το βιώσεις.

Δουλεύετε σε συγκεκριμένη μανιέρα ή κάθε φορά προσαρμόζεστε στις απαιτήσεις του ρόλου;

Αισθάνομαι ότι πρέπει να προσαρμόζεσαι στις απαιτήσεις του ρόλου. Νιώθω ότι κάθε φορά ξεκινάω από την αρχή. Ελπίζω να το αισθάνονται και οι άλλοι αυτό (γέλια). Αυτό είναι το πιο δημιουργικό. Σαν να ανακαλύπτεις κάθε φορά τα πράγματα και σαν να σε οδηγούν κάθε φορά οι απαιτήσεις του ρόλου.

Πείτε μου λίγα λόγια για τον ρόλο σας στους “Αδελφούς Καραμαζόφ”. Δεύτερη χρονιά στο Θέατρο Τέχνης

Πρώτα απ’ όλα πρόκειται για ένα υπέροχο μυθιστόρημα. Έχει γίνει θεατρική διασκευή, αλλά αν και δύσκολο, είναι γοητευτικό να προσπαθείς να συμπυκνώσεις αυτόν τον συγγραφέα σε τρεις ώρες. Αναμφίβολα πολύ ενδιαφέρον για τους συμμετέχοντες, διότι η δουλειά σου δεν περιορίζεται στις σκηνές που πρέπει να παίξεις, αλλά κυρίως σε αυτά που φέρει ο ήρωάς σου. Κάτι που υπάρχει στο μυθιστόρημα. Είναι το αδιόρατο που λέγαμε. Εγώ, λοιπόν, υποδύομαι την Γκρούσενκα. Η πέτρα του σκανδάλου. Ταυτόχρονα σκληρό και εύθραυστο πρόσωπο. Αισθάνομαι σαν να ακροβατεί αυτή η γυναίκα και σαν να ψάχνει τον έρωτα για να πιαστεί και να σωθεί.

Δεν είστε όμως μόνο στο Τέχνης. Συνεχίζετε με την “Κατερίνα” τού Α. Κορτώ στο Θησείον. Έχω ακούσει μόνο καλά λόγια για την παράσταση. Τι τα δικαιολογεί;

Καταρχήν να πω ότι για μας αυτή η υποδοχή μας δίνει τρομερή χαρά. Ξεκινήσαμε αυτή την παράσταση για ένα αναλόγιο, καταλήξαμε να κάνουμε τρία, μετά είπαμε να κάνουμε δέκα παραστάσεις και κλείσαμε δεύτερο χρόνο. Αυτό που κάνει την παράσταση να μιλάει στον κόσμο είναι πρώτα απ’ όλα του υλικό τού βιβλίου. Το γεγονός ότι ο Αύγουστος είναι τόσο προσωπικός, ειλικρινής και ψυχικά γενναιόδωρος, μας οδήγησε στο να γίνουμε και εμείς προσωπικοί, ειλικρινείς. Να κάνουμε παράσταση με πολύ λίγα μέσα -δυο μικρόφωνα, ένα φακό- αλλά να βάλουμε όλη μας την ψυχή σε αυτό το εγχείρημα. Νομίζω αυτό ξεκινά από το υλικό του βιβλίου. Μυθιστόρημα σπαρακτικό. Αυτό σε συνδυασμό με τη ματιά του Νανούρη. Καθαρή και ευαίσθητη. Το αντιμετώπισε με απλότητα, ωστόσο οδήγησε την παράσταση σε ένα βάθος. Δηλαδή μπήκαμε σε αυτό όσο πιο βαθιά μπορούσαμε.

Αποφύγατε το μελόδραμα

Έχει έρευνα από πίσω. Πήγα σε ψυχιατρεία. Είναι κάτι που έχουμε αγαπήσει όλοι. Μόνο χαρές μας δίνει αυτή η παράσταση.

Δεν σας φόβισε αυτός ο ρόλος; Πώς “ζωντανεύει” μια τόσο έντονη και πολύπλοκη προσωπικότητα;

Δεν είναι εύκολο για πολλούς λόγους. Πρώτον, γιατί είναι όντως πολύ δύσκολη και πολύπλοκη. Δεύτερον, έχει να κάνει με το θέμα της αρρώστιας, πράγμα που απαιτούσε έρευνα και ήθελα να το αντιμετωπίσουμε με πολύ ευαισθησία…

Να μη χαθεί το μέτρο

Ακριβώς. Τρίτον, ήταν υπαρκτό πρόσωπο. Όσο κι αν αναγκάζομαι να το ξεχάσω, γιατί δεν γίνεται να το σκέφτεσαι συνέχεια, σίγουρα φορτίζει μ’ έναν διαφορετικό τρόπο την παράσταση. Βέβαια, επειδή ο Αύγουστος στο βιβλίο του συνδυάζει τη θλίψη, τον πόνο, με στοιχεία αυτοσαρκασμού και χιούμορ και επειδή διαθέτει αιχμηρή γραφή, πιστεύω ότι τελικά καταφέρνει να ισορροπήσει η παράσταση. Κάτι που βοήθησε και μένα. Ενώ η Κατερίνα όντως κινείται από την υπερβολή, από την υπερβολική θλίψη στην υπερβολική χαρά, αυτό γίνεται τελικά στοιχείο της παράστασης. Παράλληλα, το γεγονός ότι δεν πραγματεύεται μόνο την αρρώστια αλλά μιλά για τη μητρότητα, την ελληνική κοινωνία, τον ρατσισμό, την οικογένεια… Θέματα με τα οποία ο καθένας ταυτίζεται.

 

Η περίοδος που βιώνουμε σας κάνει καλύτερη ηθοποιό;

Όχι. Με κάνει απαισιόδοξη. Στεναχωριέμαι. Στη δουλειά μου είμαι όσο καλύτερη μπορώ ανεξαρτήτως περιόδου που βιώνουμε. Οι συνθήκες γενικά είναι δύσκολες. Έρχεται κόσμος στην Κατερίνα και τους Καραμαζόφ, όμως το θέατρο τείνει να γίνει πολυτέλεια.

Ετοιμάζετε κάτι άλλο αυτή την περίοδο;

Αυτή την περίοδο κάνουμε πρόβες για τις Τρεις Αδελφές στο θέατρο Πορεία. Ευτυχής συγκυρία. Από τα αγαπημένα μου έργα του Τσέχοφ. Ο Δημήτρης Τάρλοου σκηνοθετεί θίασο εκλεκτών ηθοποιών. Τις Τρεις Αδελφές  υποδύονται η Αλεξάνδρα Αϊδίνη, την Όλγα, η Ιωάννα Παππά την Μάσα και εγώ, τη μικρή Ειρήνη.

  [hr]

INFO:

“Αδελφοί Καραμαζόφ”, του Φ. Ντοστογιέφσκι

Διασκευή: Διονύσης Καψάλης

Σκηνοθεσία: Νατάσα Τριανταφύλλη

Μουσική: ΜΟΝΙΚΑ

Σκηνικά: Εύα Μανιδάκη

Κοστούμια: Ιωάννα Τσάμη

Φωτισμοί: Νίκος Βλασόπουλος

Sound design: Κώστας Μιχόπουλος

Σχεδιασμός Μαλλιών: Γιώργος Καμπούρης-Talkin’ Heads

Βοηθός σκηνοθέτη: Ξένια Καλαντζή

Βοηθός σκηνογράφου: Θάλεια Μέλισσα

Εκτέλεση παραγωγής: Μανώλης Σάρδης –Pro4

Ερμηνεύουν (αλφαβητικά): Αντίνοος Αλμπάνης, Μπάμπης Γαλιατσάτος, Λάζαρος Γεωργακόπουλος, Μελέτης Ηλίας, Λένα Παπαληγούρα, Βασιλική Τρουφάκου, Αινείας Τσαμάτης

Υπόγειο-Θέατρο Τέχνης

Πεσμαζόγλου 5, Αθήνα, Τηλέφωνο ταμείου: 210-3228706

Παραστάσεις: Δευτέρα-Τρίτη στις 20:30

18 ευρώ, 14 ευρώ (μειωμένο-φοιτητικό-άνω των 65-ΑΜΕΑ), 5 ευρώ (άνεργοι), προπώληση viva.gr

  [hr]

“Κατερίνα”, Συγγραφέας: Αύγουστος Κορτώ (Το βιβλίο της Κατερίνας)

 

Διασκευή-σκηνοθεσία: Γιώργος Νανούρης

Ερμηνεία: Λένα Παπαληγούρα

Μουσική επί σκηνής: Λόλεκ, μαζί του ο Γιώργος Νανούρης

Παραγωγή: Λυκόφως, Γιώργος Λυκιαρδόπουλος

Γενική είσοδος: 14 ευρώ, Φοιτητικό και άνω των 65 ετών: 12 ευρώ, Ανέργων: 10 ευρώ

Θέατρο Θησείον: Τουρναβίτου 7, Ψυρρή, Τηλέφωνο: 210-3255444

Παραστάσεις: Τετάρτη, Πέμπτη και Παρασκευή στις 21:00

Σάββατο στις 21:30

Κυριακή στις 19:00