Μάρλον Τζέιμς: Η σύντομη ιστορία επτά φόνων

Η φτώχεια και η εξαθλίωση όταν δεν βρίσκουν πολιτική-επαναστατική διέξοδο γίνονται η πρώτη ύλη στα χέρια διεφθαρμένων ανθρώπων. Ανθρώπων που μοναδική τους επιδίωξη είναι η εξουσία και η διασφάλιση του μέγιστου κέρδους. Η διαδικασία περνάει μόνο από τον δρόμο του αίματος κι αυτός που θα καταφέρει να μείνει καθαρός θα γίνει ο απόλυτος άρχων. Μάταιος κόπος, γιατί στο τέλος αυτό που μένει είναι δύο πράγματα: Η ψευδαίσθηση του ανίκητου και πολλά πτώματα. Πάρα πολλά πτώματα. Ο καπιταλισμός στην πιο ωμή μορφή του. Μαφιόζοι, λούμπεν στοιχεία, άνθρωποι στο περιθώριο, συνθέτουν ένα σκηνικό που στήνεται, διαλύεται, ανανεώνεται και μεγαλώνει πάνω σε σωρούς από χαμένες ζωές, ναρκωτικά, βρισιές και χαμένα όνειρα. Ο Μάρλον Τζέιμς μέσα από το βραβευμένο με “Booker” το 2015 βιβλίο του, μας παρουσιάζει ένα μυθιστόρημα για την Τζαμάικα σε αυτό το σκληρό τοπίο.

Η μορφολογία της Τζαμάικα μοιάζει με τσαλακωμένο χαρτί. Κάθε πτυχή κάπου οδηγεί και κάτι κρύβει. Το μόνο που μένει είναι οι φωνές αυτών που κλαίνε και εκλιπαρούν για τη ζωή τους, οι φωνές αυτών που γελούν και χωρίς δεύτερη σκέψη πατάνε τη σκανδάλη του πιστολιού, οι φωνές αυτών που δίνουν εντολές κρυμμένοι στο σκοτάδι, οι φωνές των γυναικών που βιάζονται και η φωνή του Τραγουδιστή. Στην προκειμένη περίπτωση είναι ο Μπομπ Μάρλεϊ, αλλά το όνομα του δεν αποκαλύπτεται. Στις 3 Δεκέμβρη του 1976 δυο αυτοκίνητα σταματούν έξω από το σπίτι του, στο Κίνγκστον της Τζαμάικας. Βγαίνουν εφτά τύποι, ορμούν στο εσωτερικό και με 56 πυροβολισμούς επιχειρούν να τον σκοτώσουν. Δεν τα καταφέρνουν. Μένουν ασύλληπτοι και άγνωστοι.

Ο Τζέιμς δεν επιλέγει τυχαία τον τραγουδιστή-σύμβολο της Τζαμάικας για να στήσει την ιστορία του. Ο Μάρλεϊ είναι κάτι το ιερό στη χώρα του, όμως διαβάζοντας το βιβλίο ακόμη κι αυτός δεν είναι άμεμπτος και απλησίαστος. Η απόπειρα δολοφονίας είναι αποτέλεσμα παγίδας που στήθηκε γι’ αυτόν από άτομα που ένιωσαν ότι απειλούνται. Η εντολή δεν κινητοποιεί μόνο την ομάδα των εκτελεστών, αλλά έναν ολόκληρο κόσμο που ζει σε λάσπες, σκουπίδια, παραπήγματα, ακριβά ξενοδοχεία, πολιτικά γραφεία, πρεσβείες… Με ένα πιστόλι και πολύ θράσος μπορείς γίνεις από δούλος αφέντης. Έτσι απλά. Το μόνο σίγουρο είναι ότι η γραμμή αίματος θα μεγαλώνει, θα μεγαλώνει και ποτέ δεν θα τελειώνει. Η επιβίωση είναι αυτό που μένει κι ας ξέρεις ότι πάντα θα υπάρχει μια σφαίρα για σένα.

Ο Τζέιμς μας παρέδωσε ένα καταιγιστικό μυθιστόρημα που κινείται σε πολύ υψηλές ταχύτητες. Επιλέγει διάφορες αφηγηματικές τεχνικές -πρωτοπρόσωπη, πρόζα σχεδόν ακατέργαστη, μεγάλα κομμάτια εικόνων συνειδησιακής ροής- χωρίς κεντρικό ήρωα και με κάθε πρόσωπο να έχει πολλές ιστορίες να πει. Αυτό που ενώνει όλους είναι η μουσική. Ρέγκε, ροκστέντι, σκα. κ.α.

Οπως γίνεται αντιληπτό οι φόνοι δεν είναι εφτά και η ιστορία δεν είναι σύντομη. Ο Τζέιμς σαρκάζει για να ξορκίσει το κακό βασιζόμενος στη τζαμαϊκάνικη κουλτούρα που λέει πως “αν δεν είναι έτσι, είναι κάπως έτσι”.

Η μετάφραση του Παναγιώτη Τομαρά μόνο εύκολη υπόθεση δεν ήταν. Ο μεταφραστής έπρεπε να αποκωδικοποιήσει την αργκό της χώρας, να αποδώσει την ιδιαίτερη προφορά και να καταλάβει τη διαφορετική ερμηνεία σε λέξεις και φράσεις. Δεν μπορούμε να μην αναφέρουμε την πολύτιμη εισαγωγή του Λάμπρου Φάτση. Σε βοηθά να παρακολουθήσεις και να κατανοήσεις καλύτερα την ιστορία.

Info: Μάρλον Τζέιμς. Η σύντομη ιστορία επτά φόνων, μετάφραση Παναγιώτης Τομαράς, πρόλογος Λάμπρος Φάτσης, Εκδόσεις Αίολος