Μανώλης Γλέζος: «Στην βασιλόπιτα το πρώτο κομμάτι κόβεται για τον Ξένο»

Η δύναμη του ελληνικού λαού είναι η αλληλεγγύη του

| 15/03/2016

«Ξεχασμένα» πλην αναπόσπαστα από τον ελληνικό πολιτισμό στοιχεία θύμισε ο Μανώλης Γλέζος μιλώντας σε συνέντευξη Τύπου στην ΕΣΗΕΑ για το προσφυγικό και το μεταναστευτικό, στις 10 Μαρτίου, με συντονιστή τον Στέλιο Ελληνιάδη. Ανέδειξε τις αιτίες του ζητήματος κι έριξε φως στις δυνατότητες αντιμετώπισής του, ανατρέχοντας και στην Ιστορία.

«Λαθεμένο μου φαινόταν πάντα το όνομα που μας έδιναν: “Μετανάστες”. Θα πει, εκείνοι που άφησαν την πατρίδα τους. Εμείς, ωστόσο, δεν φύγαμε, γιατί το θέλαμε, λεύτερα να διαλέξουμε μιαν άλλη γη. Ούτε και σε μιαν άλλη χώρα μπήκαμε να μείνουμε για πάντα εκεί αν γινόταν. Εμείς φύγαμε κρυφά. Μας κυνήγησαν, μας προγράψανε. Κι η χώρα που μας δέχτηκε, σπίτι δεν θα ’ναι, μα εξορία». Σε αυτά τα λόγια του Μπέρτολντ Μπρεχτ αναφέρθηκε ο Μανώλης Γλέζος, επισημαίνοντας και τη διάκριση μεταξύ μετανάστη και πρόσφυγα.

«Ο οικονομικός μετανάστης βρίσκεται σε εξάρτηση από τον πρώην αποικιοκράτη, που δεν αφήνει τη χώρα να αναπτυχθεί οικονομικά, και δημιουργείται το πρόβλημα», είπε ο Μανώλης Γλέζος. «Παράδειγμα, η Ελλάδα: οι δανειστές δεν μας αφήνουν να αναπτύξουμε την οικονομία μας και δημιουργείται το μεταναστευτικό πρόβλημα. Είναι αδιανόητο και απαράδεκτο να επαναπροωθούμε τον μετανάστη».

Επισήμανε ότι με τη συμφωνία της Αθήνας για την επαναπροώθηση μεταναστών δημιουργείται και σοβαρό προηγούμενο: «Δεν μπορείς σε καμία περίπτωση να ισχυρίζεσαι ότι πρέπει ο οικονομικός μετανάστης να γυρίζει πίσω και να μην ισχύει αυτό για τους Έλληνες», τόνισε, επισημαίνοντας τον κίνδυνο να εφαρμοστεί αυτό και σε Έλληνες μετανάστες.

Με μια ουσιαστική βουτιά στην «αρχή» των λέξεων, θύμισε ότι πρόσφυγας είναι εκείνος που ζητεί προστασία προσφεύγοντας από τη χώρα του σε άλλη χώρα.
«Στην Ελλάδα, λατρεύτηκε ο Ξένιος Δίας, δηλαδή η ιδιότητα του θεού του Δία να προστατεύει όλους όσους ζητούσαν άσυλο… Στη συγκεκριμένη περίπτωση οι Σύροι πρόσφυγες έχουν έρθει εδώ γιατί θέλουν να προσφύγουν, να ζητήσουν άσυλο στη χώρα μας, λόγω των πολεμικών συγκρούσεων στον τόπο τους. Για μας ο πρόσφυγας είναι ιερό πρόσωπο. Τον άνθρωπο που ζητά άσυλο δεν έχει δικαίωμα να τον πειράξει κανείς».
Υπάρχει μια συνέχεια στην ελληνική παράδοση όσον αφορά στην ιερότητα του «Ξένου»:
«Σε όλα τα παράλια της Μικράς Ασίας που ζούσαν Έλληνες και σε όλα τα αντίστοιχα νησιά, μέχρι τις Κυκλάδες, στην βασιλόπιτα το πρώτο κομμάτι κόβεται για τον Ξένο».

Ο βοσκός και ο Ιταλός διοικητής

Μια ιστορία από το χωριό του, τ’ Απεράθου της Νάξου, διηγήθηκε ο Μανώλης Γλέζος, για να τονίσει τη σημασία του ικέτη:

«Όταν η Ιταλία πήγε με τον μέρος των Συμμάχων κι εγκατέλειψε τον άξονα, έδωσε μάχη μόνο στις περιοχές που θεωρούσε δικές του: στην Κεφαλονιά, τα Δωδεκάνησα, τις Κυκλάδες. Νικήθηκαν στην Νάξο οι Ιταλοί, και ο Ιταλός διοικητής του χωριού μου, που είχε φερθεί με τον πιο απαίσιο τρόπο στους κατοίκους και είχε δείρει πάρα πολύ κόσμο ο ίδιος, είχε ξεφύγει από τους Γερμανούς κι έτρεχε στα βουνά. Ξαφνικά, συναντά έναν βοσκό, τον οποίο είχε βασανίσει αφάνταστα. Πέφτει στα γόνατα, φωνάζοντας: “Έλεος, Έλεος”. Και του λέει ο βοσκός: “Σήκω επάνω, είσαι φιλοξενούμενός μου”. Ξέχασε τα βασανιστήρια που είχε περάσει. Και τον προστάτευσε και τον έστειλε στη Σάμο».

«Κύριος υπεύθυνος για το συριακό, οι ΗΠΑ»

«Στη Χούντα, όταν κάναμε την αντίσταση, μας έλεγαν μερικοί που ήταν στο εξωτερικό “πάρτε τα όπλα και πολεμήστε”. Εγώ απέναντι σε αυτούς τους κουφόνοες, έλεγα “πολεμήστε εσείς στο εξωτερικό, είναι οι πρεσβείες σας εκεί, κι αφήστε την Ελλάδα να μην πολεμήσει”. Αν πολεμούσαμε τότε με τα όπλα τη Χούντα, θα είχαμε μια τραγωδία στην Ελλάδα. Αυτή η τραγωδία ακριβώς συμβαίνει σήμερα στη Συρία. Η αντιπολίτευση εφοδιάστηκε με πολεμικά όπλα από την πλευρά των ΗΠΑ και γι’ αυτό ήρθε αυτό το αποτέλεσμα. Οι ΗΠΑ φέρουν την κύρια ευθύνη. Η ΕΕ είναι συνακόλουθος».

Ευθύνες, όμως, επέρριψε ο Μανώλης Γλέζος και στην Τουρκία, η οποία, όπως κατήγγειλε, οργανώνει η ίδια αυτό που συμβαίνει σήμερα.

«Γιατί ο Μαροκινός δεν περνά στην Ισπανία, που είναι απέναντι, και πηγαίνει στην Τουρκία; Είναι γνωστό ότι τα τουρκικά σύνορα φυλάσσονται πολύ καλά. Άρα, κάποιος τον οργανώνει. Τον οργανώνει το τουρκικό κράτος για να λειτουργήσει εις βάρος των Ελλήνων και πιστεύει ότι έτσι λύνει το πρόβλημα. Κι οι Τούρκοι λένε “δώστε μας λεφτά να αλλάξουμε απόψεις”»

«Ο ελληνικός λαός μπορεί να φιλοξενήσει τους πρόσφυγες»

«Ο ελληνικός λαός έχει τη δυνατότητα, παρά τη φτώχεια και τη λιμοκτονία του, να φιλοξενήσει. Αυτή είναι η δύναμη και ο πολιτισμός του Έλληνα», τόνισε ο Μανώλης Γλέζος. Επισήμανε την ευθύνη της ελληνικής κυβέρνησης που μέχρι στιγμής απουσιάζει και, αν δεν υπήρχε η συνδρομή του ελληνικού λαού, θα είχε δημιουργηθεί χάος, ενώ έθεσε δύο ακόμα καίρια ερωτήματα:

«Η εκκλησία μας δεν θα μπορούσε, η κάθε ενορία, να φιλοξενήσει τέσσερις οικογένειες άμεσα, τις πιο δυστυχισμένες; Γιατί δεν το κάνει; Στην Ειδομένη, για παράδειγμα, δεν θα μπορούσε ο στρατός αμέσως να εφοδιάσει με συσσίτια όλο αυτόν τον κόσμο; Δεν είναι σε θέση να κάνει πρόχειρες εγκαταστάσεις να μείνει ο κόσμος εκεί; Γιατί δεν έχει τέτοια εντολή; Αυτά είναι απαράδεκτα πράγματα για την ελληνική φιλοξενία».

Σχετικό με το αν πρέπει η Ελλάδα να ζητήσει εξωτερική βοήθεια για το προσφυγικό ήταν το ερώτημα που έθεσε στον Μανώλη Γλέζο το «Περιοδικό».

«Το 1922, η Ελλάδα των 5 εκατομμυρίων τότε κατοίκων, δέχθηκε 1,5 εκατομμύριο πρόσφυγες. Προσέφυγε, λοιπόν, στην Κοινωνία των Εθνών ζητώντας δάνειο 10 εκατομμύρια στερλίνες και σε διαρκείς εξωτερικούς δανεισμούς, με δυσβάσταχτους όρους, δάνεια που για πολλούς (και άγνωστο αν τελικά διοχετεύτηκαν εξ ολοκλήρου στο προσφυγικό) οδήγησαν, σε συνδυασμό με το Κραχ του ’29, στην πτώχευση του ’32. Σήμερα στην Ελλάδα των 11 εκατομμυρίων έχουν εγκλωβιστεί 42.000 πρόσφυγες. Πρέπει, κατά τη γνώμη σας, η Ελλάδα να ζητήσει εξωτερική βοήθεια, για παράδειγμα από την ΕΕ (και δεδομένης της στάσης της τελευταίας στο προσφυγικό) προκειμένου να περιθάλψει τους πρόσφυγες;»

Στη απάντησή του ο Μανώλης Γλέζος ανέφερε ότι ναι μεν ο ελληνικός λαός μπορεί, παρά τη φτώχεια του, να φιλοξενήσει όλο αυτό τον κόσμο, αλλά ταυτόχρονα μπορούμε να απευθυνθούμε στον ΟΗΕ και σε διεθνείς οργανώσεις που έτσι κι αλλιώς έρχονται με δικά τους μέσα εδώ, για βοήθεια.

«Εμείς μπορέσαμε και βοηθήσαμε τους πρόσφυγες το ’22 – και το καταφέραμε παρά και την αντίδραση ορισμένων εθνικιστών που βρίζανε τότε και έλεγαν “οι Τουρκόσποροι”. Θα αναφέρω κι ένα πιο πρόσφατο γεγονός. Όταν έγινε η εισβολή στην Κύπρο, πώς κατάφερε το μέρος που δεν κατακτήθηκε από τους εισβολείς κατακτητές Τούρκους να δεχθεί όλο το κύμα των προσφύγων εκείνης της περιοχής; Το κατάφερε».

Για τα πνιγμένα προσφυγόπουλα

Η εκδήλωση έκλεισε με την απαγγελία του ποιήματος του Μανώλη Γλέζου «Στον Αϊλάν Κουρντί» από τον Στέφανο Ληναίο, που συγκίνησε το ακροατήριο. Αντί επιλόγου, ένα απόσπασμα:

«Τι λέει η συνείδησή μας;
Ν’ αφηνιάσουμε τα άλογα του είναι μας
Να γίνουμε κονταρομάχοι
Δεν αρκεί η αγανάκτηση.
Ο θυμός να γίνει πράξη.
Αντισταθείτε, γκρεμίστε, χτίστε».