Μοχάμεντου Ούλντ Σλάχι: «Γκουαντάναμο -Το ημερολόγιο ενός κρατούμενου»

Το διαρκές έγκλημα των ΗΠΑ

| 11/07/2016

Η καουμπόικη ατάκα του Τζορτζ Μπους του νεότερου μετά την 11η Σεπτεμβρίου ηχεί ακόμα στον κόσμο: “You’re either with us or against us in the fight against terror”. Στα ελληνικά: “Είτε είστε μαζί μας ή απέναντι μας στον πόλεμο κατά της τρομοκρατίας”. Ο Μπαράκ Ομπάμα δεν υπήρχε περίπτωση να ακυρώσει τον προκάτοχό του σε αυτόν τον τομέα. Μπορεί να μην χρησιμοποίησε ανάλογα ρητορικά σχήματα, όμως έκανε κάτι άλλο: Δεν τήρησε την υπόσχεση του να κλείσει το κολαστήριο του Γκουαντάναμο. Η πιο φημισμένη φυλακή των ΗΠΑ, το «κόσμημα» στον πόλεμο κατά της τρομοκρατίας. Το βιβλίο του Μοχάμεντου Ούλντ Σλάχι είναι μια ακόμη… τρομοκρατική επίθεση ενάντια στην υπερδύναμη.

Γκουαντάναμο3

Η λέξη “ντοκουμέντο” περιγράφει απόλυτα το έργο του Σλάχι. Όπως αναφέρει και ο υπότιτλος, πρόκειται για το “ημερολόγιο ενός κρατούμενου”. Και μόνο το γεγονός ότι κατάφερε να βγει από τη φυλακή και να φτάσει στα βιβλιοπωλεία, το καθιστά αξιανάγνωστο. Βέβαια, το πώς έγινε αυτό είναι προφανές. Κάτω από τον έλεγχο των αμερικανικών αρχών και αφού λογοκρίθηκε. Παρ’ όλα αυτά το μήνυμα του συγγραφέα είναι εύγλωττο: “Σταματήστε, επιτέλους, την αδικία”. Διαβάζοντάς το καταλαβαίνεις ότι η αδικία πρωταγωνιστεί. Η παράνοια ορίζει τους κανόνες και τις ζωές των κρατουμένων. Η ισχύς των όπλων αποθρασύνει τους Αμερικανούς και τους συμμάχους τους. Γι’ αυτούς, το βιβλίο δεν μπορεί να τους βλάψει παρά τα όσα αποκαλύπτει. Έτσι νομίζουν τουλάχιστον.

Ο Μοχάμεντου Σλάχι κρατείται στο στρατόπεδο από το 2002. Όλα αυτά τα χρόνια οι ΗΠΑ δεν του έχουν απαγγείλει καμία επίσημη κατηγορία. Μάλιστα, ομοσπονδιακό δικαστήριο διέταξε την αποφυλάκιση του τον Μάρτιο του 2010, ωστόσο η κυβέρνηση των Ηνωμένων Πολιτειών εναντιώθηκε σε αυτή την απόφαση και δεν φαίνεται διατεθειμένη να τον αφήσει ελεύθερο. Τρία χρόνια μετά τη στέρηση της ελευθερίας του, ξεκίνησε να γράφει το ημερολόγιο. Φυσικά δεν πρόκειται για ανέμελες, κινηματογραφικές καταστάσεις. Ο Σλάχι παρουσιάζει καθαρά το διαρκές έγκλημα των ΗΠΑ: Προσαγωγές και συλλήψεις χωρίς πραγματικό λόγο. Μετακίνηση σε διάφορες χώρες για ανάκριση από “φίλους” της υπερδύναμης. Στέρηση νομικής υπεράσπισης, επαφής με την οικογένειά του, άσκησης θρησκευτικών καθηκόντων.

Γκουαντάναμο1

Πάνω απ’ όλα βασανιστήρια. Σωματικά, ψυχολογικά. Ανάκριση όλο το 24ωρο, ξυλοδαρμοί, στέρηση ύπνου, έκθεση σε πολύ χαμηλές θερμοκρασίες χωρίς ζεστά ρούχα, σε δυνατή μουσική, μεταφορά με κουκούλα σε άλλα μέρη εκτός φυλακής για βασανισμό από πράκτορες και στρατιώτες άλλων κρατών, σεξουαλική κακοποίηση, προσβολή των θρησκευτικών πιστεύω, κ.ά. Όλα αυτά περιγράφονται με τον λόγο του αθώου και τα συναισθήματα που τον συνοδεύουν. Ο Σλάχι δεν είναι συγγραφέας. Γράφει αυτά που βίωσε. Η αξιοπρέπειά του όμως κάνει λογοτεχνικό το κείμενο γιατί δεν αφήνει τον θυμό και την πίκρα να τον παρασύρουν.

Οι ΗΠΑ παραμένουν τυφλωμένες από την δύναμή τους. Νομίζουν ότι τα όπλα είναι πιο ισχυρά από τις ιδέες. Σφάλλουν, γιατί το Γκουαντάναμο βοήθησε να αναπτυχθούν εξτρεμιστικές ιδέες, να ριζοσπαστικοποιηθούν άνθρωποι που δεν θα το έκαναν. Η πολύ καλή μετάφραση ανήκει στον Χρήστο Καψάλη, ενώ υπάρχει πλήθος κατατοπιστικών σημειώσεων, όπως και εισαγωγικό σημείωμα των επιμελητών.

Info: “Γκουαντάναμο. Το ημερολόγιο ενός κρατούμενου”, Μετ: Χρήστος Καψάλης, Εκδ. Ψυχογιός

Γκουαντάναμο4

Γεννήθηκε στην Αθήνα το 1980. Σπούδασε αθλητική δημοσιογραφία και παρά την αγάπη και την ενασχόλησή του με τη λογοτεχνία, συνεχίζει να ασχολείται με το αθλητικό ρεπορτάζ. Έχει εργαστεί σε εφημερίδες, περιοδικά, ραδιοφωνικούς σταθμούς, κάνοντας βιβλιοπαρουσιάσεις