Οργανωμένο έγκλημα και μαύρη μαγεία με αίσθηση αρχαίας τραγωδίας

ΧΑΚΑ, Caryl Ferey

Μετ: Αργυρώ Μακάροφ, Εκδ. Άγρα

Aν στο «Μαπούτσε», με θέμα την Αργεντινή χούντα του Βιδέλα και τις παράνομες υιοθεσίες παιδιών από δολοφονημένους αγωνιστές, αν σε εκείνο, λοιπόν, το μυθιστόρημα το αίμα έρεε άφθονο και με λεπτομερείς περιγραφές των βίαιων σκηνών, στο Χάκα το σπλάτερ έχει την τιμητική του. Για τον Καρίλ Φερί -ανερχόμενο εκπρόσωπο του γαλλικού νουάρ- το αίμα δεν λειτουργεί ως αυτοσκοπός, αλλά εντάσσεται εντός του κοινωνικού πλαισίου που σπαράσσεται από μεγάλες αντιθέσεις.

Όπως συνέβη και με το “Utu”, με θέμα όπως και το «Χάκα», τους γηγενείς Μαορί της Νέας Ζηλανδίας, αλλά και με το «Ζούλου» για την φυλή της Νότιας Αφρικής, ο τελετουργικός φόνος λειτουργεί σαν ένα είδος κάθαρσης. Εν προκειμένω, στο «Χάκα» βασικός χαρακτήρας του οποίου είναι ο -μισός Μαορί- αστυνομικός διευθυντής Τζακ Φιτζέραλντ που καλείται να διαλευκάνει μια σειρά πανομοιότυπους φόνους με κατάληξη την αφαίρεση της περιοχής του αιδοίου από τα θύματα. Μια νεαρή μιγάδα εγκληματολόγος τον βοηθάει στις έρευνές του και οι δυο μαζί συνεπικουρούμενοι από αστυνόμους και στελέχη της δικαιοσύνης θα βυθιστούν σε ένα απίστευτο, καλά κρυμμένο, παράνομο κοινωνικό περιβάλλον, λουσμένο στο αίμα, στις δοξασίες και στις αρχαίες τελετουργίες. Χάκα, είναι ο πολεμικός χορός των ιθαγενών Μαορί, των οποίων τις κοινότητες κατέστρεψαν, στην ουσία, οι Ευρωπαίοι άποικοι.

Ο Φιτζέραλντ κατατρύχεται από την εξαφάνιση -εδώ και δεκαετίες- της γυναίκας και της κόρης του, με αποτέλεσμα να καταντήσει ένας απόμακρος, αντικοινωνικός μονόλυκος που χαρακτηρίζεται από την βίαια αντιμετώπιση κάθε παρανομούντος πέρα και πάνω από τους κανόνες του επαγγέλματός του. Έχοντας βάψει τα χέρια του με αρκετό αίμα, καθώς η οργή του για τον χαμό της οικογένειάς του θεριεύει μέρα με την μέρα πέφτει με τα μούτρα στην υπόθεση του σίριαλ κίλερ, χωρίς κανένα φραγμό για τις ανθρώπινες ζωές που θα χαθούν. Με αυτά ως δεδομένα, σέρνει τον χορό μιας υπόγεια εξελισσόμενης τραγωδίας, όπου εμπλέκονται πολλοί και πολλές, καθώς οι πορείες τους συγκρούονται με βία μεταξύ τους. Και άλλοι χαρακτήρες εμφανίζονται που τέμνουν κάθετα την κοινωνία του Ώκλαντ: αστοί, εργαζόμενοι, μικροεγκληματίες και ναρκέμποροι, ομάδες Μαορί, γοητευτικές γυναίκες και υποχθόνιοι τύποι σε ένα αξεδιάλυτο κουβάρι συμπτώσεων και παρεξηγήσεων -με παράλληλες υποθέσεις και άγριες καταστάσεις που οδηγούν στην περίπλοκη λύση του αινίγματος μέσα από ένα τεράστιο λουτρό αίματος,  στη αίσθηση αρχαίας τραγωδίας, όπου ουδείς εκ των βασικών ηρώων παραμένει ζωντανός.

Η Κάθαρση έρχεται με τίμημα ακριβό, καθώς οι πρωταγωνιστές τους βαρύνονται με εγκλήματα σε μια κοινωνία που φαινομενικά αρμενίζει ειρηνικά, στα σπλάχνα της όμως, επικρατεί απόλυτο χάος. Βεβαίως, σε αντίθεση ίσως, με τη σύγχρονη νουάρ λογοτεχνία, κυρίως αυτής των Σκανδιναβικών χωρών όπου κυριαρχεί η  η λιτή, αφήγηση, στα μυθιστορήματα του κοσμοπολίτη Φερέ, η ποιητικότητα των φράσεων ισορροπεί τη διάχυτη βία -η πλαστικότητα των εικόνων υπερβαίνει εμφανώς την ακατάσχετη  ροή του αίματος και τις  αδιάπτωτες περιγραφές των φονικών, αλλά  είναι, βεβαίως, και η εξαιρετική μετάφραση της Αργυρώς Μακάροφ που βοηθά τα μέγιστα στην…απολαυστική ανάγνωση τέτοιων  ζοφερών καταστάσεων!

Ο συγγραφέας σκάβει βαθιά για να φέρει στο φως θέματα που οι επίσημοι φορείς της εξουσίας τα σπρώχνουν κάτω από το χαλί. Και στο «Χάκα» αυτά είναι, οι εγκληματικές συμμορίες, η διακίνηση ναρκωτικών, ο ρατσισμός των λευκών απέναντι στους Μαορί, αλλά και η αντίδραση των τελευταίων απέναντι στους επικυρίαρχους «ευρωπαίους» με την διατήρηση των αρχαίων εθίμων μαύρης μαγείας που λειτουργούν με περισσή αγριότητα μέσα στη σύγχρονη κοινωνία.