Ένα άδειο πάθος

Εντυπώσεις από την «Ημέρα Ανεξαρτησίας» στο Κίεβο

| 01/09/2016

Κίεβο, Ουκρανία. Μία ξαφνική βροχή διώχνει τους λίγους τουρίστες από τους δρόμους. Το Κίεβο φαίνεται εγκαταλειμμένο, με εξαίρεση την κεντρική πλατεία όπου αρκετές εκατοντάδες άνθρωποι περιμένουν τη στρατιωτική παρέλαση. Κατά μήκος του κεντρικού δρόμου, Khreschatyk, υπάρχουν λίγες γραμμές θεατών, οι οποίες αποτελούνται κυρίως από παραστρατιωτικούς εθνικιστές, χαμηλόβαθμους στρατιωτικούς και πολιτικούς αξιωματούχους, που κινητοποιήθηκαν για την εκδήλωση και τους συγγενείς των συμμετεχόντων στην παρέλαση. Πέρα από αυτούς, υπάρχουν ομάδες ανθρώπων με άσπρες μπλούζες, οι οποίοι προσλήφθηκαν για να κουνάνε εθνικές σημαίες μέχρι το βράδυ. Πολλά γραφεία εργασίας προσέφεραν αυτή τη «δουλειά» για τις 23 και 24 Αυγούστου.

Λίγο πριν την Ημέρα Ανεξαρτησίας στις 24 Αυγούστου, οι ουκρανικές αρχές ανακοίνωσαν ότι θα πραγματοποιηθεί μία στρατιωτική παρέλαση προκειμένου «να δείξουμε στον Πούτιν πόσο αποφασισμένοι είμαστε». Έτσι, ολόκληρη η παράσταση, όπως αποδείχθηκε, προορίζονταν για έναν και μόνο θεατή. Φαίνεται κάπως σουρεαλιστική μία νήσος θριαμβευτικού εθνικισμού στη μισό – εγκαταλειμμένη πόλη. Ομάδες παραστρατιωτικών με στολές παραλλαγής ελπίζουν ότι όλα τα στρατιωτικά οχήματα θα κατευθυνθούν σύντομα ανατολικά προς το Ντονμπάς για να «σκοτώσουν όλους τους αυτονομιστές και τους sovoks» (υποτιμητικός όρος για τους Ουκρανούς που είναι υπέρ των σοβιέτ) εκεί πέρα.

Υπάρχουν δεκάδες Humvee, που έχουν δοθεί από τις ΗΠΑ, σε δημόσια θέα, μαζί με τα ίδια τα τανκ και τα πυραυλικά συστήματα, τα οποία σημαδεύουν σχεδόν καθημερινά τα χωριά και τις πόλεις του Ντονμπάς στην ανατολική Ουκρανία, τιμωρώντας τους πολίτες και τις τοπικές πολιτοφυλακές για τη «λάθος επιλογή» τους να απορρίψουν την υπέρ-εθνικιστική Ουκρανία, που γεννήθηκε από την «Επανάσταση της Αξιοπρέπειας» στην πλατεία Μαϊντάν πριν από δυόμιση χρόνια.

Επίσης, παρελαύνουν αρκετές μονάδες του διαβόητου πυραυλικού συστήματος BUK. Αυτό σόκαρε κάποιους διεθνείς παρατηρητές, επειδή τα ανώτερα στρατιωτικά κλιμάκια της Ουκρανίας προσπάθησαν να πείσουν τα παγκόσμια ΜΜΕ πριν από δύο χρόνια, μετά την πρόσκρουση της πτήσης 17 των Μαλαισιανών Αερογραμμών στις 17 Ιουλίου του 2013 ότι η Ουκρανία δεν είχε BUK. Έλεγαν ότι το σύστημα BUK της Ουκρανίας είχε πουληθεί στη Γεωργία.

ουκρανια1

Η μιλιταριστική ρητορική και οι υποσχέσεις ότι «θα τιμωρηθούν οι τρομοκράτες και οι αυτονομιστές» κυριάρχησαν στις ομιλίες των επισήμων, τροφοδοτώντας το επόμενο κύμα εμφύλιας διαμάχης στη χώρα. Παρόλα αυτά, εν αντιθέσει με τους παραστρατιωτικούς και τους επίσημους, αυτοί που μισθώθηκαν για να κουνάνε τις σημαίες φαίνονται να βαριούνται και να μισοκοιμούνται μετά από πολλές ώρες υπό την προσεκτική επίβλεψη των οργανωτών της παρέλασης. Αποφεύγουν κάθε σχόλιο και αποστρέφουν ντροπαλά το πρόσωπό τους από τις κάμερες. Οι αξιοθρήνητες ομιλίες για τα «ξεπερασμένα σοσιαλιστικά στερεότυπα» και για τους «ύπουλους εχθρούς», τους «τρομοκράτες» του Ντονμπάς και τους Ρώσους «εισβολείς» έγιναν δεκτές μέσα σε σιωπή.

Κατά κανόνα, όσο πιο εξαρτημένη γίνεται μία χώρα, τόσο πιο υστερική είναι η πατριωτική προπαγάνδα της κυβέρνησης. Η «ανεξαρτησία» των περισσότερων μισό-αποικιών, οι οποίες καταπιέζονται οικονομικά από τις ιμπεριαλιστικές δυνάμεις, είναι κατ’ όνομα. Στην καλύτερη περιορίζεται σε μία εθνική σημαία, έναν ύμνο και άλλα εμβλήματα. Αυτό βλέπουμε στη σημερινή Ουκρανία: Τα πατριωτικά συνθήματα όπως «η Ουκρανία υπεράνω όλων» και χαιρετισμοί στους ήρωες (της εκστρατείας εναντίον της Ρωσίας) είναι πανταχού παρόντα μαζί με άλλα εθνικά σύμβολα. Στο μεταξύ, όλες οι σημαντικές πλευρές της ζωής της χώρας έχουν αποφασιστεί και συνεχίζουν να αποφασίζονται εξωτερικά. Η μόνο εναπομείνασα πλευρά της «κυριαρχίας» είναι τα σύμβολα. Επομένως τονίζονται διαρκώς από όλα τα ΜΜΕ.

Κατά τη διάρκεια των 25 χρόνων της μετά-σοβιετικής «ανεξαρτησίας», η Ουκρανία χάνει σταθερά την κυριαρχία της. Οι περισσότεροι Ουκρανοί, ακόμα και κάποιοι υπέρ-εθνικιστές, το συνειδητοποιούν πολύ καλά. Γι’ αυτό το λόγο, οι εθνικές γιορτές όπως η Ημέρα της Ανεξαρτησίας ή η Ημέρα του Συντάγματος (28 Ιουνίου) ποτέ δεν υπήρξαν πολύ δημοφιλείς, σε σύγκριση με τις γιορτές της σοβιετικής περιόδου ή τις τοπικές γιορτές. Οι άνθρωποι αντιλαμβάνονται ότι ζουν σε μία χώρα που δεν κυβερνάται από τους ίδιους αλλά από τις αρχές που διορίστηκαν ή εγκρίθηκαν από τις ΗΠΑ ή την Ευρωπαϊκή Ένωση.

Πριν την αντεπανάσταση του Μαϊντάν το 2013, ο ουκρανικός πληθυσμός είχε μειωθεί κατά δέκα εκατομμύρια, περίπου το 20% του συνόλου του 1991. Σήμερα, το ΑΕΠ της Ουκρανίας ακόμα δεν έχει φτάσει τα επίπεδα του 1990. Οι άνθρωποι έχουν καθαρή επίγνωση ότι οι διεθνείς οικονομικοί θεσμοί, όπως το ΔΝΤ, επιβάλλουν σκληρά και μη δημοφιλή μέτρα λιτότητας. Επομένως, η στάση του λαού απέναντι στα εθνικά διακοσμητικά σύμβολα και τις γιορτές είναι πολύ επιφυλακτική.

Η επίσημη παρέλαση ακολουθεί από μία άλλη, που αποτελείται από μία γραμμή εθελοντών ακροδεξιών παραστρατιωτικών και μη κυβερνητικών οργανώσεων, οι οποίοι ασχολούνται με την τροφοδοσία του στρατιωτικού εξοπλισμού. Παρελαύνουν ενώ φωνάζουν «Ζήτω η Ουκρανία». Στο μεταξύ, σκορπίζει το πλήθος που κουνούσε τις σημαίες.

Μία γυναίκα που πουλάει πατριωτικά σύμβολα ζητάει από τους ανθρώπους να αγοράσουν μία μικρή σημαία ή τουλάχιστον μία κορδέλα με τα εθνικά χρώματα, ενώ δεν πούλησε σχεδόν τίποτα κατά τη διάρκεια των εκδηλώσεων. Ένας ηλικιωμένος αστειεύεται ενώ ζητάει χρήματα από τους περαστικούς. «Ημέρα της Ανεξαρτησίας; Ανεξαρτησία από το λαό · τίποτα δεν εξαρτάται από εμάς πλέον. Μήπως έχετε μερικά ψιλά;»…

Πηγή: counterpunch.org