Παράλληλη κρίση: έκθεση φωτογραφίας του Γ. Καρπούζη, PHotoEspaña 2016

Ο ακινητοποιημένος χρόνος της φωτογραφίας και η ακινητοποιημένη κοινωνία της κρίσης

| 26/05/2016

Σε εξέλιξη βρίσκεται αυτές τις μέρες η ατομική έκθεση φωτογραφίας του Γιάννη Καρπούζη Parallel Crisis που εγκαινιάστηκε την περασμένη Δευτέρα στο Centro de Arte Alcobendas στη Μαδρίτη. Η έκθεση λαμβάνει χώρα στα πλαίσια του φεστιβάλ PHotoEspaña 2016, ενός από τους σημαντικότερους θεσμούς διεθνώς σχετικά με τη φωτογραφία, και έρχεται ως συνέχεια του βραβείου Descubrimientos PHotoEspaña 2015 που έλαβε ο φωτογράφος την περσινή χρονιά.

parallel-crisis-009-copy-copy

Η Παράλληλη Κρίση συνδέεται άρρηκτα με την οικονομική και κοινωνική κρίση που μαστίζει την Ελλάδα τα τελευταία χρόνια, η οποία πέραν όλων των άλλων, έχει οδηγήσει την πλειοψηφία του πληθυσμού σε συλλογική κατάθλιψη και σε βύθιση σε μια κατάσταση στασιμότητας που είναι φανερή ως η επικρατούσα συνθήκη στην πρωτεύουσά της, την Αθήνα.

yannis_karpouzis_17

Πνιγμένες διαδηλώσεις, βαλσαμωμένα ζώα, αναμονή σε στάσεις λεωφορείων, επίδειξη ισχύος εκ μέρους της αστυνομίας, θάλασσες που περιμένουν, πλατείες σαστισμένες, μνημεία τυλιγμένα με σελοφάν, τοιχοκολλημένα διαφημιστικά πόστερ -όλα «μουδιασμένα», βουτηγμένα σε μια σιωπή και μια απελπισία που καταπίνει τα πάντα. Όνειρα, προσδοκίες και κάθε είδους δραστηριότητα μοιάζουν να έχουν βαλτώσει και να βουλιάζουν σε ένα βουβό αδιέξοδο. Σε όλα έχει πατηθεί το pause.

Yannis_Karpouzis_07Αυτό ακριβώς είναι το κομβικό σημείο του Parallel Crisis σύμφωνα και με τον δημιουργό: ο διάλογος του χρόνου της κρίσης και του χρόνου της φωτογραφίας οι οποίοι ομοιάζουν ως χρόνοι ακινητοποιημένοι, χωρίς μέλλον.

Yannis_Karpouzis_06..Όλη η ιδιαιτερότητα του φωτογραφικού μέσου βρίσκεται ακριβώς σε ένα χαρακτηριστικό του που από νωρίς διαισθάνθηκαν πρωτοπόροι όπως ο Walker Evans ή ο Eugene Atget, στο ότι δηλαδή έχει τη δυνατότητα να «σταματάει» το χρόνο, να αποκόπτει ένα κομμάτι πραγματικότητας, να το «υπεξαιρεί» και να το «βαλσαμώνει». Αντιστοίχως, στην κατάσταση έκτακτης ανάγκης στην οποία έχει περιέλθει η Ελλάδα, ο χρόνος των ανθρώπων της έχει υπεξαιρεθεί από χρηματοπιστωτικά ιδρύματα, έχει υποθηκευτεί στις τράπεζες, «δεν κυλάει» πια, είναι ξοδεμένος, είναι νεκρός. Βρισκόμαστε στην εξαιρετική (με την κυριολεκτική σημασία) εκείνη συνθήκη στην οποία η φωτογραφία δεν αναπαριστά την πραγματικότητα, αλλά συμφύεται με την πραγματικότητα. Κοινώς, δεν χρειάζεται να την «παγώσει». Είναι ήδη «παγωμένη». Τα οπτικά σημεία στις φωτογραφίες αυτές μοιάζουν να έχουν επίγνωση του κλεμμένου χρόνου των αναφερόμενών τους.

parallel-crisis-028-copy

Το συγκλονιστικό που αναδύεται στις φωτογραφίες του έργου αυτού είναι η αίσθηση ότι αυτή η παραλυτική κατάσταση ακινησίας στην πόλη, στους ανθρώπους και στις σχέσεις τους, έχει εγκαθιδρυθεί επ’ αόριστον, όπως ακριβώς η κατάσταση έκτακτης ανάγκης που έχει επιβληθεί από το κράτος τείνει να γίνει μόνιμη συνθήκη που επανακανονικοποιεί τη ζωή με καταρρακωμένη την ψυχολογία των πολιτών και ακρωτηριασμένη την ελευθερία τους. Και αυτό είναι ένα στοιχείο που καθιστά το Parallel Crisis ένα έργο πολιτικό, με επιρροές από επαναστατικά ρεύματα σκέψης οι οποίες έχουν συναντηθεί με υπαρξιακά ερωτήματα.

Yannis_Karpouzis_13

Δεν πρόκειται, όμως, για ένα εικαστικό έργο που απλώς έχει παραχθεί από χνάρια της πραγματικότητας. Το Parallel Crisis εισηγείται μέθοδο, όπως τολμά να πει ο δημιουργός του. Το ίδιο το έργο είναι μια μέθοδος εξερεύνησης της δυστοπίας στην οποία κατρακυλούν οι μητροπόλεις του καπιταλιστικού κέντρου.

Yannis_Karpouzis_20Τα τελευταία χρόνια αρκετοί φωτογράφοι αποπειράθηκαν να μιλήσουν για την κρίση μέσα από τις εικόνες τους -απόπειρες που άλλοτε οδηγούνται σε μια ειδησεογραφικού τύπου αναπαράσταση συμπτωμάτων και άλλοτε σε μια αφηρημένη και εντελώς προσωπική έκφραση που σε ελάχιστες περιπτώσεις επικοινωνεί με την κοινωνική πραγματικότητα. Σύμφωνα με μια αντίληψη που ασπάζεται ο ίδιος ο Καρπούζης, «εφόσον δεν πιστεύουμε ότι η φωτογραφία ή οποιοδήποτε άλλο μέσο μπορεί να μιλήσει ικανοποιητικά για μία κρίση, είπαμε να αντιστρέψουμε την πρακτική, να αφήσουμε την κρίση να μιλήσει για τη φωτογραφία». Και οι φωτογραφίες του είναι, όντως, μια συγκινητική οπτική απόδοση της διαδικασίας αυτής.

Ο Καρπούζης έχει βουτήξει στον αχανή ωκεανό όπου εκβάλλουν τα ποικίλα φωτογραφικά ρεύματα των τελευταίων 30 χρόνων και έχει βγει από αυτόν μεστωμένος, με μια ματιά μοντέρνα, επαναθεμελιωμένη με όρους τού σήμερα.

karpouzis_02_ampliada

Info:

Η έκθεση θα διαρκέσει μέχρι τις 18 Ιουνίου 2016

Mariano Sebastián Izuel 9  28100 Alcobendas, Μαδρίτη

Από Δευτέρα μέχρι Σάββατο  10 π.μ-9 μ.μ.
IMG_0229 copy

Ο Δημήτρης Κεχρής είναι φωτογράφος και επιμελητής. Σπούδασε Φυσική στο Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών και ολοκλήρωσε το πρόγραμμα μεταπτυχιακών σπουδών «Ψηφιακές Μορφές Τέχνης» της Ανωτάτης Σχολής Καλών Τεχνών. Είναι συνιδρυτής του κόμβου θεωρίας και κριτικής της φωτογραφίας ALDEBARAN και εργάζεται ως επιμελητής στο MedPhoto Festival. Κείμενά του για τη φωτογραφία και τον κινηματογράφο έχουν δημοσιευτεί σε επιθεωρήσεις, σε συλλογικούς τόμους και στον ημερήσιο Τύπο. Είναι μέλος του Επιμελητηρίου Εικαστικών Τεχνών Ελλάδος.