Στήλη: Auditorium

Στην αναζήτηση των νέων, σύγχρονων, μουσικών τάσεων

| 23/12/2019

Δεν είναι καθόλου καινούρια τούτη η στήλη. Έκανε την πορεία της για αρκετό καιρό, στο παρελθόν («Δίφωνο», «Jazz& Τζαζ») πέρασε στην διαθεσιμότητα και έρχεται και πάλι στο προσκήνιο του φιλόξενου «Περιοδικού». Κυρίως νέες μουσικές θα παρουσιάζει αλλά δεν θα παραλείπει να μεταφέρει δημιουργικές προτάσεις από το κυρίως ρεύμα της δισκογραφίας. Το βασικό χαρακτηριστικό της είναι η συνοπτική αλλά ουσιαστική παρουσίαση των καλλιτεχνικών προϊόντων.

.


.

Εδώ και χρόνια συνεργάτες, οι Tim Diagram (Μ. Βρετανία) και Yair Etziony (Ισραήλ), ηχογραφούν το Azurescens ως μια πλοήγηση σε βαθιές ακουστικές αναζητήσεις και πειραματισμούς που δημιουργούν ένα ηχητικό σπιράλ αμπιεντικού ύφους άμα και παράξενου περιβάλλοντος ικανού να προκαλέσει ανησυχία. Δίκην σάουντρακ  κινηματογραφικού θρίλερ οι τόνοι, παράλληλα με τις μελωδικές γραμμές, αναβαίνουν διαρκώς στην διάρκεια των 69 λεπτών του. Αλλά και στο τελευταίο προσωπικό άλμπουμ του Yair Etzioni, Ingress – φτιαγμένο μέσα από μια μεγάλη γκάμα φίλτρων, μίξερ, αναλογικούς oscillators, με reverbs και κομπρέσορες-  ο μουσικός δομεί μη ρεαλιστικές δυστοπίες,  ντύνοντας φανταστικά χαλάσματα σε παρακμιακά τοπία.  Εικονογραφεί μεγάλα ηχοτοπία σε κοινωνίες υπό το μηδέν όπου τίποτε δεν μένει σταθερό.

 

Το Νορβηγικό τρίο MoE συνεργάζεται με την σαξοφωνίστα Mette Rasmussen με αποτέλεσμα το άλμπουμ Tolerancia  Picante”, στο οποίο συνευρίσκονται  δημιουργικά, σε απίστευτο πανδαιμόνιο πανκ ροκ, free τζαζ, θορύβου και κακοφωνίας! Τα οργανικά αυτοσχεδιάσματα ανακαλούν, σε πιο ακραίες καταστάσεις, Albert Ayler ή Peter Brötzmann ( θυμηθείτε το εμβληματικό “Machine Gun”  του ’68),  ακόμα, Sun Ra· όλα τούτα υπό το  «καταστροφικό» πρίσμα των τρόπων που χτυπάνε τα όργανα ένθα ο καθένας αυτοσχεδιάζει μανιακά χωρίς καθόλου να χάνεται η συνοχή των-ας πούμε-  συνθέσεων!

 

Το  “serenitatem” αποτελεί προϊόν συνεργασίας του αμερικάνικου Visible Cloaks με του Ιάπωνες Yoshio Ojima  και Satsuki Shibano, δυο εκ των πρωτοπόρων της γιαπωνέζικης αβάν- γκαρντ μουσικής και της visual art στα 80’s και 90’s- με το πρώτο να πειραματίζεται στο software με την environmental άμπιεντ  και τον δεύτερο στο πιάνο. Από την άλλη, οι VC αναπτύσσουν τις διάφορες στρατηγικές τους στην διάχυση μεταξύ ανθρώπινης πρόθεσης, αλεατορικής σύνθεσης και αυτοσχεδιασμού. Ούτως και εδώ, οι τέσσερεις τους  εκτελούν όχι ακριβώς περιβαλλοντική ή άμπιεντ μουσική αλλά έναν ήχο με πολλές αποχρώσεις- σε αποδόμηση- αν και στο βάθος υπάρχουν στέρεες αρχιτεκτονικές γραμμές.

 

Ρέτρο- φουτουριστική, σινεματική μουσική φτιαγμένη από συνθετητές απ’ τον Νορβηγό συνθέτη  και κιμπορντίστα των Supersilent, Ståle Storløkken,  που συνεργάζεται και με τους Motorphsyco. Βέβαια, το The Haze Of Sleeplessness επηρεάζεται πολύ περισσότερο από τον δικό μας Βαγγέλη Παπαθανασίου ( Vangelis) και τους Tangerine Dream- φόρος τιμής μάλλον στην παλιά καλή ελεκτρόνικα και τα αναλογικά μηχανήματα-  με τα ευρηματικά  τσαλαβουτήματα σε διάφορα ηχητικά εφέ. Ως σουίτα σε εφτά μέρη όπου τα μουσικά υλικά διαρκώς ανακυκλώνονται με τα διάφορα μοτίβα να δημιουργούν και να συνδέουν ηχητικά μελωδικά νήματα. Ο συνδυασμός διαφόρων αρχαίων συνθετητών δημιουργεί , δίκην sci- fi θρίλερ, δυστοπικές εικόνες κατάλληλες για ένα όχι και τόσο μακρινό μέλλον.

 

Το “Vegetal Negatives” της Σουηδής Marja Ahti, μοιάζει με παιγνίδι ηχητικής μίμησης, μεταλλάξεων και διαστροφών εμπνευσμένο από κείμενο του Γάλλου συγγραφέα René Daumal- ένα σχεδόν μεταφυσικό δοκίμιο που αποδομεί τις φυσικές φόρμες μέσω της ποιητικής φαντασίας…  Τούτων δοθέντων οι τέσσερεις ηλεκτρο- ακουστικές  συνθέσεις του άλμπουμ συνδυάζουν  field recordings, ηλεκτρονικό feedback, συνθετητές, γκονγκ  συν αρμόνιο- μικροτονικούς ρυθμούς και δομές λεπτομερούς ακουστικού ήχου. Η μουσική παίζει μεταξύ abstract και πολύ οικείου στα όρια ακόμη της χορευτικής μουσικής και του μίνιμαλ. Περιβαλλοντικές ηχητικές ταινίες μετατρέπονται σταδιακά σε αχνές φόρμες από τους συνθετητές.

Το δεύτερο άλμπουμ της  Κορεάτισσας Park Jiha που συνθέτει  και παίζει παραδοσιακά όργανα της πατρίδας της-  σαν το πνευστό piri και το έγχορδο yanggeum- το Philos, παρμένο από την αντίστοιχη ελληνική λέξη, φανερώνει την αγάπη της για τον χρόνο, τον χώρο και τον ήχο. Σε αντίθεση με το πρώτο της δίσκο, η Jiha εδώ ασχολείται με όλα τα όργανα έτσι ώστε να επιτύχει ένα απολύτως προσωπικό έργο. Με αισθητικά δάνεια από μίνιμαλ, τζαζ δωματίου, άμπιεντ αλλά και παλιές μελωδίες της χερσονήσου της, εκφράζει δημιουργικά, με ύφος μοντέρνο την ντόπια παράδοση προσθέτοντας επίσης και ένα συγκλονιστικό ποίημα της Λιβανέζας Dima El Sayed για τους πρόσφυγες και τις αιτίες της καταστροφής τόσων χωρών στην Μέση Ανατολή.

 

Ο Thomas William Hill, μουσικός  και συνθέτης σάουντρακ έχει ως βάση το Νότινγχαμ και παλιότερα έπαιζε σε διάφορες μπάντες με σχετική επιτυχία.  Στο δέυτερο, αν δεν κάνουμε λάθος, σόλο του άλμπουμ, “Grains Of Space” ανακατεύεται με όλα τα όργανα με ολίγη βοήθεια απ’ τους φίλους του στην τρομπέτα, στο βιολί και στην άρπα. Την βάση αποτελεούν σειρά από λούπες ηχογραφημένες από μια viola da gamba συνδεδεμένη  με αντίστοιχο  πετάλι. Ούτως, ως μια διαδικασία όπου «ενώνουμε τις τελείες» αφήνει τη σιωπή να δρομολογεί κάθε διαδοχικό ηχητικό στρώμα. Ανάμεσα στην επικάλυψη και την αντιπαράθεση των πολλαπλών στρώσεων ο συνθέτης διέκρινε μελωδίες και ρυθμούς καθώς αναδύονταν από τα ασταθή ηχητικά στοιχεία μιας μινιμαλίστικης φόρμας.

Ο Ιάπωνας παραγωγός The Future Eve ή Th– κατά κόσμο, Tomo Akikawabaya-γνωστός για την μινιμαλιστική αισθητική του, συνεργάζεται εδώ με τον θρυλικό βρετανό μουσικό Robert Wyatt (Soft Machine / Matching Mole). Στo KiTsuNe/ Brian The Fox  μια παλιά σε τέσσερεις εκδοχές  σύνθεση του Wyatt εμπλουτίζεται με τους συνθετητές ώστε να δημιουργηθούν δύο ολόκληρα LP! Οι λιτοί στίχοι του βρετανού- που παίζει εδώ πλήκτρα- μοιάζουν χαϊκού με αποτέλεσμα ο αμπιεντικός με drones,  ήχος του Th να εντάσσει οργανικά μια μουσική του ’98 στο σήμερα. Χαλαροί ήχοι μεταλλαγμένοι μέσω MIDI συμπυκνώνουν ατμόσφαιρες στοχασμού και σασπένς μαζί, δίκην σάουντρακ εξπρεσιονιστικού φιλμ.

Ο Αμερικανός συνθέτης και παραγωγός Greg Leon που έγινε γνωστός στις αρχές του ’80 για την ανάδειξη σχημάτων όπως οι Ramones και ο Suicide αλλά και για δουλειές του (“Nommos”), όπου έδινε ηχητική υπόσταση στον εννοιολογικό κύκλο των μαθηματικών σχέσεων που διέπουν την δημιουργία της τέχνης, της αρχιτεκτονικής- της επιστήμης και της μουσικής. Τέσσερεις δεκαετίες μετά, το Anthology of Interplanetary Folk Music Vol. 2 : The Canon, συνεχίζει την διερεύνηση,  έχοντας ήδη  κυκλοφορήσει το ’14, ένα διπλό άλμπουμ με τις παλιότερες δουλειές του. Μαζί με τον παλιό του συνεργάτη Cassell Webb στήνει ένα περίτεχνο ηχητικό υλικό ένθα τελετουργικά ο ακροατής οδηγείται μέσω λυρικών, ατμοσφαιρικών μελωδιών με αιθέρια φωνητικά- του Webb-  σε ένα είδος, θα λέγαμε, μουσικής ουτοπίας.

Ο Terry Εx (των Ολλανδών The Ex) και ο Αμερικάνος σαξοφωνίστας  Ken Vandermark  παίζουν μαζί εδώ και πολλά χρόνια. Ο εκ Σικάγου πνευστός συμμετείχε σε 100 περίπου συναυλίες του γκρουπ αλλά και οι δυο τους αποτελούν μέρος του κουαρτέτου, Lean Left. Ύστερα από αρκετά κονσέρτα ως ντούο παρουσιάζουν την πρώτη ηχογράφησή τους με τίτλο Scaffolding. Είναι η άνεση του Terry να χρησιμοποιεί πάνω  στην ηλεκτρική του κιθάρα διάφορα, από δοξάρι, ξυλάκια, σφυρί κ.α. αλλά και ο τρόπος που ο σαξοφωνίστας ακολουθεί ή και καθοδηγεί στα μονοπάτια του- απότομα ανεβάσματα  και βυθίσεις, ηχητικά χτυπήματα- ξαφνικές αλλαγές ρυθμού- είναι αυτά που συνθέτουν ένα μοναδικό ακουστικό γεγονός  σύγχρονης αυτοσχεδιαζόμενης μουσικής!

Με έδρα το Παρίσι, το ντουέτο των 9T Antiope, απ’ την αναδυόμενη πειραματική σκηνή του Ιράν των τελευταίων χρόνων, έρχεται να συναντήσει τον Siavash Amini εκ Τεχεράνης, στο ντεμπούτο τους άλμπουμ για την ετικέτα  Hollow Ground. Με αμφιλεγόμενο τίτλο, Harmistice”-  [γραμμένο σε Παρίσι και Τεχεράνη] περιέχει τέσσερεις συνθέσεις με την βοκαλίστρια Shamloo να διεξάγει δημιουργικό διάλογο με την ηχητική τέχνη των Aghiani και Amini. Θόρυβος, drones και φωνή, αναδυόμενη από το χάος, διαπλέκονται αισθητικά. συνθετητές συν ακουστικά όργανα- αλεατορικές εκρήξεις feedback, δυναμικά bass ντραμς- πρόζα και αφηρημένη ποίηση ως βάση εφιαλτικού ονείρου για το πόλεμο που δημιουργεί εικόνες τρόμου.

Δυο παλιότερα άλμπουμ της Αμερικάνας  συνθέτριας και μουσικού Emily A. Sprague στην συσκευασία του ενός υπό τον διττό τίτλο, Water Memory / Mount Vision επηρεάζονται ακριβώς από τα στοιχεία του νερού και του βουνού με αποτέλεσμα το μεν πρώτο- ηχογραφημένο στην Ανατολική Ακτή-  να ρέει διαρκώς δίκην κυκλικών ελαφριών drone κυματισμών μέσα σε κρυστάλλινες  λίμνες, και ήρεμα λιμάνια , ενίοτε στο όριο ανάμεσα σε νερό και γη, το δε άλλο να λειτουργεί διαφορετικά με συνθετητές καθώς επιλέγει να απαγγέλει τα λιγοστά στιχάκια της σε περισσότερο στέρεους ήχους και με αρκετά ηλεκτρονικά αν και αιθέρια, εφέ.

Ο δικός μας Άγγελος Μπαλτάς, παλιός γνώριμος της ηλεκτρονικής σκηνής που έχει κυκλοφορήσει 12άρια ως Dream Weapons και ηγέτης των  Φανταστικών  Ήχων, κυκλοφορεί την τελευταία δουλειά, To The Mother Of Gods” («Εις Μητέρα Θεών»). Με την ουσιαστική συνεργασία του Σείριου Σαββαΐδη που ερμηνεύει μια σειρά από ελληνικούς δημοτικούς σκοπούς με το λαϊκό κάλεσμα να συνοδεύεται με ψυχεδελική  παγανιστική μουσική μαζί με το υπόκωφο  μπάσο ως βάση, σχεδόν, κάθε κομματιού. Ο τελευταίος συνεισφέρει δέκα συνθέσεις τις οποίες ο Μπαλτάς πειράζει και αποδομεί ανάλογα προσθέτοντας πολυρυθμικά κρουστά και διάφορα σκληρά ηχητικά υλικά. Εξαιρετική δουλειά προσφέρει και το remixing του παραγωγού.

Το νεότευκτο άλμπουμ του Νορβηγικού τρίο, του Erlend Apneseth (Hardanger βιολί), ανανεώνει απολαυστικά την φολκ της πατρίδας του με την βοήθεια του ακορντεονίστα Frode Haltli και δυο ακόμη μουσικών, στα κρουστά, στην ηλεκτρική κιθάρα- στα sampling και τα ηλεκτρονικά.  Το “Salika, Molika” εμπεριέχει και μερικές ηχογραφήσεις αρχείου δημοτικών τραγουδιών αλλά είναι η διάθεση του Apneseth και των υπόλοιπων να αυτοσχεδιάσουν ελεύθερα πάνω σε φολκ θέματα χωρίς να αισθάνονται υποχρεωμένοι να διακηρύσσουν διαρκώς τον όποιο σεβασμό τους στην παράδοση του τόπου τους.

 

Ένα ιδιότυπο σούπερ γκρουπ σύγχρονης δημιουργικής μουσικής, αυτό των Dark Star Safari του οποίου μέλη αποτελούν οι Jan Bang, Erik Honoré, Eivind Aarset και Samuel Rohrer. Το ομώνυμο άλμπουμ, με υπότιτλο, Advanced Listening Opportunity, αναδεικνύει μέσα από την πολυστρωματική δομή του την επιβλητική ερμηνεία του Bang  πάνω στους οξείς στίχους του Honoré.  Θα μπορούσε να πει κανείς πως η ατμόσφαιρα παραπέμπει στο γκρίζο ηχητικό περιβάλλον του Scott Walker και θα έχει μάλλον δίκιο αλλά εδώ η ατμόσφαιρα είναι περισσότερο απρόβλεπτη, περισσότερο σκοτεινή. Ελεύθερης ροής ανοιχτός αυτοσχεδιασμός όπου η χαμηλών τόνων φωνή κυριαρχεί συνοδευόμενη από ηλεκτρονικά, συνθετητές, moog, ακουστικό πιάνο, κιθάρα, κρουστά και samples σε ένα από τα πιο πρωτότυπα, αισθητικώς, άλμπουμ για το ’19!        

Στον καινούριο του δίσκο ο κιθαρίστας και συνθέτης από τη Νορβηγία Trond Kallevåg Hansen, με πέντε, ακόμη, μουσικούς, μεταξύ των οποίων και ο Geir Sundstøl στην pedal steel κιθάρα παίζει ένα είδος σινεματικού  C&W με επιρροές από την… Πολυνησιακή  μουσική. Είναι, όμως, τα κρουστά, το ακουστικό μπάσο και το βιολί που μεταφέρουν την έκφραση στο χώρο της φολκ- τζαζ και εν μέρει, του άμπιεντ. Στο Bedehus & Hawaiiο αυτοσχεδιασμός καλά κρατεί, με τα διάφορα σόλι, πλαισιωμένα από πειραματικά field recordings ή και «τυχαίους» ήχους. Η λατρεία του Hansen για τα σάουντρακ φαίνεται από τις αλά Μορικόνε νύξεις και διακριτική παρουσία της κιθάρας, στιλ Ry Cooder.

Ηχογραφημένο στο Μπρούκλιν, το άλμπουμ του μικτού κουαρτέτου Exoterm (δυο Νορβηγοί – δυο Αμερικανοί)- και με τίτλο, Exits Into A Corridor, κατορθώνει να συγκεράσει  την free τζαζ με το post- ροκ με άνεση, θα λέγαμε και πολύ πάθος. Η κιθάρα του Nels Cline, των Wilco, λειτουργεί άψογα με το σαξόφωνο του Alberts και οι δυο τους με τον ρυθμικό τομέα που διανθίζεται με ηλεκτρονικά. Αυτό, όμως, που δίνει ιδιαίτερο τόνο στον ήχο του γκρουπ είναι η απίστευτη ενέργεια που εκλύεται τόσο όταν παίζονται εξόχως ρυθμικά κομμάτια όσο και όταν αυτοσχεδιάζουν όλοι μαζί και προπαντός κιθάρα και σαξόφωνο.

Η ετικέτα Persistent Of Sound δημιουργήθηκε από τον Άγγλο μουσικοσυνθέτη και παραγωγό Ian Chambers με σκοπό να προωθεί ελεκτροακουστική μουσική, πειραματικά field recordings και αταξινόμητα ηχητικά έργα. Με αυτά τα δεδομένα οι τελευταίες κυκλοφορίες της εταιρείας είναι αυτή του ίδιου του Chambers, με όνομα, The Eccentric Press”- ένθα συλλέγει και μιξάρει, ως  musique concrete συμφωνίες, βιομηχανικούς και οικιακούς ήχους που γενικώς θεωρούνται θόρυβοι,. Επίσης, το “Thames των The London Sound Survive,  στο οποίο συνδυάζονται οι διαφορετικοί ήχοι του ποταμού Τάμεση  καθώς ταξιδεύουμε από το κεντρικό Λονδίνο έως  την πιο μακρινή εκβολή του. Τέλος, ο sound  artist Robert Worby με πολλά χρόνια στην συγγραφή, το ραδιόφωνο και την σύνθεση- εστιάζεται στο Factitious Airs (Electronic Music)” στην επεξεργασία  του ηχογραφημένου ήχου και στην δημιουργία δομών από διάφορες ανωμαλίες που προκύπτουν κατά την ηχογράφησή του.

Ακόμη μια συλλογή σύγχρονης Λιθουανικής μουσικής υπό τον τίτλο Another Point Of ViewLithuanian Art Music από το μουσικό σύνολο Synaesthesis. Εφτά παλιοί και νεώτεροι συνθέτες παρέχουν ακόμη μια δυνατότητα να έρθουμε σε επαφή με το σημερινό γίγνεσθαι της ηχητικής δημιουργίας στην χώρα αυτή της Βαλτικής και είναι αλήθεια πως η ποικιλομορφία των συνθέσεων- αρκετές με μίνιμαλ ή ατονάλ     υποδηλώσεις, προσφέρει, κάτω από την ερμηνεία του εξαιρετικού εικοσαμελούς ensemble, τις απαραίτητες εκείνες αισθητικές πληροφορίες για το υψηλό επίπεδο της εν λόγω σκηνής.

Για τον Δανό συνθέτη Christian Winther Christensen τα κλασικά όργανα όπως αυτά που ερμηνεύουν τα κομμάτια του στο Almost In G μπορούν κάλλιστα να αλλάζουν ρόλους όπως, πχ τα έγχορδα να μετατρέπονται σε κρουστά ή πριόνια- οι τρομπέτες σε φωνές- έτσι ώστε να αποτελούν μοναδικές μουσικές εμπειρίες. Το ensemble Scenatet ακολουθεί τις οδηγίες του Christensen με τον άκρατο αυτοσχεδιασμό του που εδράζεται όμως σε πολύ οργανωμένες  βάσεις με, ενίοτε, υπόγειες και παράξενες μελωδικές γραμμές.

 

Το νέο έργο της Καζάκας συνθέτριας Angelina Yershova, το οικολογικό Cosmo Tengri,  ακολουθεί κάπως τα χνάρια του προηγούμενου, θεσπέσιου, “Resonance Night”, αναφέρεται δε στη σαμανική οντότητα Tengi, (στα καζακικά, «Αιώνιος Γαλάζιος Ουρανός»), στην θρησκευτικά παράδοση της Κεντρικής Ασίας. Σύνθεση, εκτέλεση, ηχογράφηση, παραγωγή, mixing και mastering από την ίδια με την βοήθεια λίγων παραδοσιακών οργάνων δίνουν στην μουσική μια απίστευτη ρευστότητα- μια φυσική αίσθηση και συνάμα μυστικιστική, ιδίως εκεί που ακούγονται οι φωνές.Ως σύγχρονη ιέρεια, προσδίδει τελετουργικό χαρακτήρα στον ατμοσφαιρικό ήχο της με τα ηλεκτρονικά κύματα, την αντήχηση  αλλά και τα συνεχή ρυθμικά μέρη που προσκαλούν το κοινό  σε συμμετοχή.

Γεννήθηκε στην Αθήνα και μεγάλωσε στην Αθήνα. Σπούδασε Βιολογία στην Ιταλία και στην Ελλάδα. Παράλληλα, έπαιξε ως μουσικός παραγωγός σε πολλά ραδιόφωνα για πολλά χρόνια και έγραψε ως μουσικός κριτικός σε μια σειρά περιοδικά. Αυτό συνεχίζει μέχρι και σήμερα.