“Το ταξίδι του Οκτάβιο”, του Miguel Bonnefoy

Σαν σκηνή από πίνακα του Γκόγια

| 25/08/2017

20882936_10156604306218345_610055821446668892_nΤα ευδιάκριτα και ανεξίτηλα λογοτεχνικά σημάδια του παρελθόντος, με την πάροδο του χρόνου γίνονται η πατίνα της τέχνης του λόγου. Τα στίγματα αυτά είναι η παρακαταθήκη των παλιών στους νέους και τα δάνεια που πρέπει να εκμεταλλευτούν. Τι γίνεται όμως όταν “ακουμπάς”, “αγκαλιάζεις” την πατίνα; Τι γίνεται όταν δεν δανείζεσαι απλά ένα στοιχείο, αλλά έναν ολόκληρο κόσμο; Δύο πράγματα: Ή καταστρέφεσαι από την πλεονεξία σου ή φτιάχνεις κάτι τόσο καλό, με τη δική σου υπογραφή, που κερδίζεις αναγνώριση και σεβασμό. Ο Miguel Bonnefoy ρίσκαρε και στο “Ταξίδι του Οκτάβιο” έδειξε ότι ξέρει να σέβεται το παρελθόν και να προετοιμάζει το μέλλον του. Το μυθιστόρημα του είναι σαν σκηνή από πίνακα του Γκόγια και είναι πανέμορφο.

Ο Bonnefoy αποφάσισε να μας πει ένα παραμύθι ακολουθώντας αφηγηματικούς δρόμους κοντινούς με αυτούς του Μάρκες και του Θερβάντες. Προφανώς και ήταν συνειδητή η επιλογή να βαδίσει προς τα κει, αφού στα δικά του λογοτεχνικά μονοπάτια υπάρχει κάτι από το ύφος και την ατμόσφαιρα του Θερβάντες, ενώ ο δημιουργικός αέρας του μαγικού ρεαλισμού δεν αφήνει την ιστορία να βαλτώσει. Βέβαια, το να πεις μια ιστορία με έναν “εκτός εποχής” τρόπο είναι δοκιμασία δύσκολη. Ελλοχεύει ο κίνδυνος να χαθείς σε αοριστολογίες καταφεύγοντας σε ανούσιους βερμπαλισμούς. Η πεζογραφία που συνδυάζει την παραβολή και ψήγματα έπους -με ρομαντική γλώσσα- όταν παρουσιάζεται στο σήμερα έχει μόνο έναν τρόπο να προσφερθεί: συναισθηματικά, λυρικά, ρομαντικά.

20882731_10156604306583345_7457987776781386847_n

Το μυθιστόρημα του Bonnefoy είναι η δικαίωση του “tabula rasa” και η βάση της ιστορίας του Bonnefoy. Όλα ξεκινούν από έναν θρύλο της Βενεζουέλας, όπου μια λεμονιά σώζει ένα χωριό από πανούκλα. Τότε, κατασκευάζεται το άγαλμα του ξύλινου Ναζωραίου. Χρόνια μετά, ο Οκτάβιο, αναλφάβητος που κατοικεί στη συγκεκριμένη ντενεκεδούπολη, κρύβει το ελάττωμα του χαράζοντας το δεξί του χέρι. Ο συγγραφέας φτιάχνει το δικό του σημείο μηδέν και ξεκινά την εξελικτική διαδικασία στην οποία ο αναγνώστης θα παρατηρήσει μια ελεγειακή μεταμόρφωση. Ο Οκτάβιο θα γίνει μια περσόνα με αρχετυπικά-βιβλικά χαρακτηριστικά και θα μας παρασύρει στο ταξίδι του. Ο Bonnefoy αντλεί από τη γοητεία των μύθων και την ατμόσφαιρα μιας εποχής που το κάλλος κυριαρχούσε και δημιουργούσε. Η μετάφραση ανήκει στη Σοφία Διονυσοπούλου. Η δουλειά της ανταποκρίνεται με τον καλύτερο τρόπο στην απαιτητική γλώσσα και τις πολλές εικόνες που φτιάχνει ο συγγραφέας. Η Διονυσοπούλου φέρνει πιο κοντά σε μας έναν κόσμο στην ουσία άγνωστο μαζί με τον πλούτο και την ομορφιά του.

20863684_10156604306593345_3810419726244298200_o

Info: Miguel Bonnefoy, “Το ταξίδι του Οκτάβιο”, μετάφραση: Σοφία Διονυσοπούλου, Εκδ. Utopia

Γεννήθηκε στην Αθήνα το 1980. Σπούδασε αθλητική δημοσιογραφία και παρά την αγάπη και την ενασχόλησή του με τη λογοτεχνία, συνεχίζει να ασχολείται με το αθλητικό ρεπορτάζ. Έχει εργαστεί σε εφημερίδες, περιοδικά, ραδιοφωνικούς σταθμούς, κάνοντας βιβλιοπαρουσιάσεις