Επιστολές αναγνωστών / Αναδημοσιεύσεις απόψεων

Χρήστες του Διαδικτύου- Σύγχρονες φυλές σε πρωτόγονες συνθήκες

| 20/09/2017

Ποστάρω, τουιτάρω, σέλφις. Νεολογισμοί διαμορφωμένοι και επιβεβλημένοι στον φανταστικό ψηφιακό μακρόκοσμο που έχει ριζώσει για τα καλά στο πετσί δισεκατομμυρίων ανθρώπων. Η ζωή εξελίσσεται με γοργούς ρυθμούς αφήνοντας πίσω, εκτός της διαμορφωμένης πραγματικότητας όσους δεν προσαρμόζονται στις απαιτήσεις της εποχής μας.

Έχοντας κατά νου τις συνεχόμενες τεχνολογικές εναλλαγές ,σε συνδυασμό της γενικότερης ταχύτητας που επικρατεί στη σύγχρονη κοινωνία, μπορούμε εύκολα να φανταστούμε έναν παράλληλο ψηφιακό κόσμο να υφίσταται, δρώντας ανταγωνιστικά με τον πραγματικό. Έναν ψεύτικα αληθινό κόσμο, φτιαγμένο για να εξυπηρετεί τις ανάγκες όσων ευελπιστούν ότι ο χώρος του διαδικτύου και των μέσων κοινωνικής δικτύωσης μπορούν να αποτελέσουν την απαρχή μίας ριζικής αλλαγής στον τρόπο που αντιλαμβανόμαστε τα πράγματα.image

«Το διαδίκτυο είναι η μεγαλύτερη ανθρώπινη επινόηση, προσφέρει αμέτρητες δυνατότητες, αρκεί να είμαστε έτοιμοι για αυτές» υποστηρίζει ο Χάρης, ‘’βετεράνος’’ χρήστης των social media, και συνεχίζει « Φαίνεται ότι η άκρατη και άσκοπη χρήση της ελευθερίας και των δυνατοτήτων που μας προσφέρονται, εκφυλίζει την ίδια την φύση μας, η οποία ψάχνει συνεχώς τρόπους να μας δημιουργήσει προβλήματα εκεί που δεν υπάρχουν».

Ο κυβερνοχώρος αχαρτογράφητος, αλλά ταχεία αναπτυσσόμενος θυμίζει την ιστορική εξέλιξη των λαών. Αποτελεί πεδίο δράσης και ανάδυσης-ανάδειξης νέων τεχνοτροπιών και φαινομένων, ένα από τα οποία είναι η σημασία των κοινωνικών δικτύων για το κοινωνικό γίγνεσθαι και των χρηστών που παίζουν κυρίαρχο ρόλο στο υπό εξέλιξη status quo.2090159

Ανεξάρτητα από το φύλο, την εθνικότητα, το μορφωτικό επίπεδο, τη σεξουαλική προτίμηση και τη θρησκεία, άτομα σε όλα τα μήκη και τα πλάτη του πλανήτη πατούν μανιωδώς κουμπάκια και πλήκτρα, από κινητά και υπολογιστές. Με κάθε κλικ αποποιούνται της σαρκικής τους περιβολής, μεταφερόμενοι σε ένα σχεδόν τελετουργικά μαγικό μικρόκοσμο, συναθροίζονται σε ομάδες-φυλές με κοινά χαρακτηριστικά γνωρίσματα, ζώντας δια της ψηφιοποίησης τους κάτι που αγγίζει τις παρυφές του μεταφυσικού.

‘’ Το διαδίκτυο ανατρέπει τα συνήθη πεπερασμένα όρια που διέπουν τον φυσικό κόσμο, προσφέρει μία ένεση αδρεναλίνης που σε βοηθάει να αποδράσεις από την ρουτίνα της πραγματικότητας. Μπορείς να γίνεις κάποιος, ένας Δημιουργός χωρίς συμβατικούς περιορισμούς’’ αναφέρει σκωπτικά η Μαρία.
Μπορεί πράγματι η οθόνη ενός τάμπλετ να υποκαταστήσει την εγγενή ανθρώπινη ανάγκη για κοινωνικοποίηση; Ένα παραπάνω like να ικανοποιήσει το αίσθημα αυτοεπιβεβαίωσης; «Μπορεί και παραμπορεί!» ισχυρίζεται ο Νίκος και συνεχίζει εμφατικά « Ένα like σε μία φωτογραφία ή μία δημοσιοποίηση αποτελεί μεγάλη τόνωση για μένα. Με βοηθάει να ξεκινήσω την μέρα μου με χαμόγελο. Είναι όμορφο να γνωρίζεις ότι κάπου εκεί έξω υπάρχουν άτομα που σε υποστηρίζουν». Εύλογα αναρωτιόμαστε πώς διαμορφώνεται η ψυχική διάθεση του φίλου μας στην πιθανότητα το μοναδικό ‘’μου αρέσει’’ προέρχεται από τον ίδιο.

2129305

Ποιες είναι όμως οι λεγόμενες φυλές του διαδικτύου; Ποια είναι τα μέσα, οι σκοποί και τα οφέλη που προσκομίζουν οι φανατικοί χρήστες; Έρχονται σε σύγκρουση μεταξύ τους; Το facebook, το twitter , το instagram , το youtube, τα προσωπική ή μη blogs προσφέρουν άπλετο χώρο κίνησης και τριβής στην παλαίστρα των υπολογιστών. Πολιτικοποιημένοι χρήστες, κοινωνικά-θρησκευτικά προσανατολισμένοι, πωλητές προϊόντων, καιροσκόποι image makers του εαυτού τους, άτομα με καλλιτεχνικές ανησυχίες, τεμπελεχανάδες αργόσχολοι, ταλαντούχοι με υψηλή πνευματική στάθμη άνθρωποι συμμετέχουν σε αυτό το πανηγύρι με το κάθε λογής καρύδι.

«Άργησα να μπω στο παιχνίδι, αλλά όταν μπήκα, μπήκα με τα μπούνια. Νιώθω ότι με κάθε σχόλιο, με κάθε προσωπικό προβληματισμό που εκφράζω σε καθημερινή βάση για τα πολιτικά κακώς καμωμένα δρώμενα της χώρας μου , ‘’λύνομαι’’, σπάω τα βαρίδια που με καταπιέζουν . Γίνομαι δημιουργικός και χρήσιμος για το κοινωνικό σύνολο». Με την άποψη του Άρη συμφωνούν και άλλοι χρήστες, οι οποίοι με όπλα τα status και τις αναρτήσεις , πιστεύουν ότι η κοινωνική αναδιαμόρφωση πάνω σε καλύτερες βάσεις είναι πραγματοποιήσιμη.

«Τρολάρω άρα υπάρχω» μας λέει εμπιστευτικά η Αριστέα. «Το τρολάρισμα αποτελεί τη καλύτερη ψυχολογική εκτόνωση από το πιεστικό άγχος που ενίοτε με καταβάλλει. Φυσικά λειτουργεί ως μία σύγχρονη μορφή καυστικής κριτικής ενάντια σε όσους το αξίζουν. Κυρίως σε εκείνους που διαφεντεύουν τις τύχες μας.» Μία γνώμη ενδεικτική για την κατάσταση που επικρατεί (δικαιολογημένα ή μη) στο κυρίαρχο κοινωνικοπολιτικό και οικονομικό status quo , καθώς θέματα διαδικτυακής τρολιάς έχει γίνει θέμα συζήτησης και από εξέχοντες πολιτικούς φορείς του τόπου. Βέβαια η ελευθερία με την αναρχία και τον μηδενισμό συγχέονται προκαλώντας φιλοσοφικά ερωτήματα νομικών προεκτάσεων (περίπτωση Άγιου Παστίτσιου).

Θα σταματήσουμε εδώ; Όχι μιας και ιδιαίτερη μνεία πρέπει να γίνει στις υπόλοιπες βασικές φυλές των social media. Επώνυμοι και μη χρησιμοποιούν μέσα όπως το youtube ή το twitter για την προώθηση προσωπικών ή συλλογικών επιδιώξεων, είτε αυτές αφορούν επαγγελματικές βλέψεις είτε δημοσιοσχετίστικες ματαιοδοξίες. «Γιατί; Μα είναι φτηνό και προσιτό σε όλους» αναφέρει μία ανερχόμενη ‘’σταρ’’ του λαϊκού πενταγράμμου. Μας ζήτησε να κρατήσουμε το όνομα της κρυφό και θα το σεβαστούμε…

Θα αυτομαστιγωνόμασταν αν δεν αναφέραμε τους επίδοξους καρδιοκατακτητές, των κυβερνοκυνηγών. Ατόμων δηλαδή ανεξαρτήτου φύλου που με την χρήση ενός ‘’ποντικιού’’ και πίσω από την ασφάλεια μίας οθόνης εκτοξεύουν τα βέλη προς πάσα κατεύθυνση, ευελπιστώντας στην ανεύρεση ενός ‘’εύκολου κρεβατιού’’ για τους βιαστικούς επιβήτορες ή του έτερου ήμισυ για τους ρομαντικούς (Δεν βγάζουμε την ουρά μας απ έξω). «Και αν σου κάτσει ; Πέτυχες διάνα φίλε!» μας πληροφορεί ο Γιώργος, γνωστός ‘’καβαλάρης’’ του instagram.

Φυσικά, η πλειοψηφία των χρηστών αφήνει στην άκρη τα views και τις κοινοποιήσεις , εστιάζοντας στην ουσία της δύναμης που έχουν στα χέρια τους. ‘’Λαμπρά’’ μυαλά με ‘’κοφτερή’’ πένα (ορθότερα με εύχρηστο πληκτρολόγιο) και με απαράμιλλη διορατικότητα, λειτουργούν κοινωνιολογικά-δημοσιογραφικά ανοίγοντας μονοπάτια διαφορετικής οπτικής εξέτασης των διαδραματιζόμενων εξελίξεων που ταλανίζουν απαξάπαντες. Γιατί η ορθή ή λανθασμένη χρήση των δεδομένων που έχουμε στα χέρια μας, η ελευθερία ή η καταπάτηση των δικαιωμάτων, είναι πάντοτε απόρροια των προσωπικών μας επιλογών.