«Συνάδελφοι ηρωικοί οικοδόμοι»: Ένα συγκλονιστικό φιλμικό μάθημα σύγχρονης ιστορίας και ιστορικού υλισμού, σε λιγότερο από μία ώρα
Ένα φιλμικό μάθημα ταξικής πάλης και σύγχρονης κοινωνικής – πολιτικής ιστορίας
Ένα φιλμικό μάθημα ταξικής πάλης και σύγχρονης κοινωνικής – πολιτικής ιστορίας
Είμαστε μια ομάδα εργαζομένων στο σινεμά που συναντηθήκαμε με αφορμή τη σιωπή των θεσμών σχετικά με τη γενοκτονία που πραγματοποιεί το Ισραήλ στην Παλαιστίνη. Γράφουμε αυτό το κείμενο από την ανάγκη μας να εκφράσουμε τη συμπαράστασή μας στην παλαιστινιακή κοινότητα και να θέσουμε ερωτήματα προς τον ευρύτερο καλλιτεχνικό χώρο σχετικά με τις ευθύνες που φέρουμε ως άνθρωποι που δημιουργούμε και κατ’ επέκταση συνδιαμορφώνουμε αφηγήσεις, αντιλήψεις και εικόνες για τον κόσμο μας.
Πριν κάποιες μέρες στο κινηματογραφικό φεστιβάλ του Βερολίνου βραβεύτηκαν με δυο κορυφαία βραβεία για το «No Other Land», ένα ντοκιμαντέρ που υπερασπίζεται την Παλαιστίνη (Panorama Audience Award for Best Documentary Film, Berlinale Documentary Film Award) οι συνεργάτες-σκηνοθέτες από το Ισραήλ (Γιούβαλ Άμπραχαμ) και την Παλαιστίνη (Μπάζελ Άντρα). Πήρανε τα βραβεία και κάνανε δημόσια δήλωση, δίχως «ναι μεν αλλά», και χειροκροτηθήκανε από την αίθουσα. Κι άλλοι συνάδελφοι τους στο ίδιο φεστιβάλ με διάφορους τρόπους, θέσανε τον εαυτό τους ανοιχτά πλάι στον λαό της Παλαιστίνης. Οι θεσμοί θορυβήθηκαν στα σοβαρά. Ζήτησαν από το φεστιβάλ να απολογηθεί για την «εκτροπή» του. Το φεστιβάλ το έκανε επί τόπου. Οι καλλιτέχνες που βράβευσε, δυο μέρες έπειτα «αδειάστηκαν». Και ο Ισραηλινός σκηνοθέτης δέχεται πίσω στη χώρα του απειλές κατά της ζωής του και της οικογένειας του. Η λογοκρισία έχει μακρά προϊστορία και ενεργεί καθημερινά στο παρόν για να σιωπήσει η ανθρωπότητα μπρος στο έγκλημα της γενοκτονίας στην Παλαιστίνη.
Προκαλεί δικαιολογημένη χαρά που ο Wenders, μετά από χρόνιο μούδιασμα στο να κάνει κάποιο ενδιαφέρον κινηματογραφικό έργο μυθοπλασίας (καθώς στα ντοκιμαντέρ είχε όντως την αναγκαία καλλιτεχνική οξύτητα), που να θυμίζει τον λόγο που τον τοποθετούσαμε στους σημαντικούς δημιουργούς του σύγχρονου σινεμά, επιστρέφει δυναμικά με αυτή την τόσο γήινη, ανθρώπινη, λιγομίλητη και αισθητικά εμπνευσμένη ταινία, σε ένα, κατά τ’ άλλα, κινηματογραφικό περιβάλλον γεμάτο καταναλωτικά εμπορεύματα άνευ μορφικής ή περιεχομενικής ουσίας ή πομπώδεις υπερπαραγωγές με καλλιτεχνικό περιτύλιγμα που εκθειάζονται διθυραμβικά για όλους τους λάθος λόγους.
Η Πανελλήνια Ένωση Κριτικών Κινηματογράφου (ΠΕΚΚ), το ιστορικό σωματείο των κριτικών κινηματογράφου που ιδρύθηκε το 1976, μετά από ψηφοφορία των μελών του έβγαλε τις καλύτερες ταινίες του 2023.
Μετά το Άουσβιτς δεν θα έπρεπε να αντέχουμε να βλέπουμε ούτε να μυρίζουμε λουλούδια… και ο Jonathan Glazer κατασκευάζει οπτικά το πιο ουσιαστικό καλλιτεχνικό έργο φρίκης.
Η ομάδα «Συλλογική Μνήμη» η οποία χτίζει κυριολεκτικά τις εκπληκτικές δουλειές της με σχεδόν μηδενικά μέσα, απευθύνει κάλεσμα έμπρακτης αλληλεγγύης, ώστε και αυτό το ντοκιμαντέρ να μπορέσει να βρει τον δρόμο του στο κοινό.
Πριν κάποιο διάστημα τρώγαμε με κάτι φίλους στην Ελευσίνα. Στο δίπλα τραπέζι καθόταν μια άλλη παρέα που δεν χρειαζόταν και πολύ προσπάθεια για να ακούσεις τι συζητάνε. Από τα λεγόμενα τους καταλάβαμε ότι είναι εργάτες της περιοχής που είχαν δουλέψει για χρόνια στα ναυπηγεία. Βγάζανε μια περηφάνεια για το παρελθόν τους και τη θέση τους: πόσο έχουν δουλέψει, πόσο έχουν κουραστεί, πόσο εξειδικευμένοι είναι, πόσο έμπειροι.
Το φεστιβάλ έληξε με τη νέα ταινία του Aki Kaurismäki. Ένα θαυμάσιο φιλμ, γεμάτο με το ανεξάντλητο δημιουργικό στυλ του Φινλανδού που επέλεξε και επιμένει να μας μιλάει κινηματογραφικά για το τι σημαίνει να είσαι και να παραμένεις άνθρωπος στον σύγχρονο καπιταλιστικό κόσμο. Μικρή η διάρκεια του, γεμάτη η αφηγηματική του δύναμη. Σινεμά με τα πιο λιτά εργαλεία αλλά και ογκώδους συναισθηματικού φορτίου. Σινεμά που μονάχα αν είσαι ελεύθερος να το κάνεις, το κάνεις. Τέτοια κινηματογραφικά έργα θεωρώ ότι υπενθυμίζουν σε όλους τα κριτήρια του τι είναι και τι πρέπει να είναι ένα κινηματογραφικό φεστιβάλ.
Βρίσκομαι στο φεστιβάλ Θεσσαλονίκης και βλέπω τη μια ταινία μετά την άλλη. Δεν προλαβαίνω να δω τι γίνεται, αυτή τη στιγμή, έξω από τις αίθουσες…