Edgar Allan Poe: Η πρόωρη ταφή και άλλες δύο μακάβριες ιστορίες

Το μεγαλείο του θανάτου

| 19/01/2017

Ο Εντγκαρ Αλαν Πόε σεβάστηκε όσο λίγοι τη ζωή γι’ αυτό και μπόρεσε να μιλήσει για τον θάνατο. Οσο κι αν φαίνεται ασύνδετο και αντιφατικό αυτό, είναι η αλήθεια. Δεν είναι ανέξοδη κοινοτοπία και βολικό συμπέρασμα. Όχι. Απαιτείται κόπος και σημαντική πνευματική προσπάθεια για να καταλήξεις σε αυτό. Το λογοτεχνικό σύμπαν του Πόε μπορεί να εκρήγνυται στο ημίφως και κάτω από τη λάμψη τρεμάμενων αστεριών, όμως εκπέμπει μοναδική ενέργεια που προέρχεται από τη ρίζα της ζωής: τον θάνατο.

Ο Πόε δεν ήταν μακάβριος, ήταν έντιμος και ευσυνείδητος επαγγελματίας. Φυσικά, όχι με τεχνοκρατικούς όρους. Λογοτέχνης που έπαιρνε σοβαρά τον ρόλο του και σε ό,τι έκανε πάντα υπήρχε το αυθόρμητο και ανυπόκριτο δέος μπροστά στο μεγαλείο του θανάτου και κυρίως στην αλήθεια που αυτό φέρει. Πάνω σε αυτό δημιουργήθηκαν οι ιστορίες τρόμου. Ναι, είναι ο μαιτρ του γοτθικού τρόμου, αλλά όχι επειδή αφέθηκε στη νοσηρότητα και την παράνοια, αλλά επειδή άφησε την αλήθεια να τον οδηγήσει.

Το εν λόγω βιβλίο περιλαμβάνει τρεις ιστορίες του Πόε. «Η πρόωρη ταφή» (The Premature Burial) και «Το Mακρόστενο Kιβώτιο» (The Oblong Box) πρωτοδημοσιεύτηκαν στην εφημερίδα «Dollar Newspaper» τον Ιούλιο και Ιούνιο του 1844 αντίστοιχα. Η τρίτη, «Τα Γεγονότα στην Υπόθεση του κ. Βάλντεμαρ» (The Facts in the Case of M. Valdemar) δημοσιεύτηκε πρώτη φορά τον Δεκέμβριο του 1845 στα περιοδικά «Broadway Journal» και «American Whig Review».

ποε2

Ο Πόε είναι ξεκάθαρος: Μόνο η αυστηρότητα και το μεγαλείο της Αλήθειας καθαγιάζουν και συντηρούν θέματα ενδιαφέροντα μεν, αποτρόπαια δε. Το αναφέρει στην πρώτη ιστορία και χωρίς κανέναν δισταγμό μας αποκαλύπτει το ενδιαφέρον του για αληθινές ιστορίες – ειδήσεις που δημοσιεύονταν στα έντυπα της εποχής. Η πραγματικότητα είναι πιο σκληρή και αυτό είναι ο θεμέλιος λίθος στις μακάβριες ιστορίες του. Φυσικά, η φαντασία και ικανότητά του να στήνει διηγήματα διακρίνονται και εδώ. Το αίσθημα αγωνίας και τρόμου που δημιουργείται αργά και σταθερά είναι ο ιστός που παγιδεύει τον αναγνώστη. Ο Πόε με ακρίβεια ξεδιπλώνει τους μύθους του και μας κάνει συμμέτοχους στο αγαπημένο του θέμα: Την εμπειρία θανάτου.

Στην πρώτη ιστορία, αφού αναφέρει διάφορες περιπτώσεις «πρόωρης ταφής», γράφει για τη δική του, αληθινή εμπειρία. Μας πληροφορεί ότι για χρόνια υπέφερε από κρίσεις καταληψίας. Μας εξηγεί ότι πρόκειται για ένα είδος βαθέος λήθαργου. Περιγράφει τα συμπτώματα και τα εξωτερικά χαρακτηριστικά της και μας προετοιμάζει για την εμπειρία του. Δεν είναι τυχαία η προετοιμασία, γιατί η καταληψία του Πόε μοιάζει τόσο αληθινή που σε καθηλώνει. Η δεύτερη ιστορία έχει να κάνει με τον πρόωρο θάνατο και την άρνηση του ανθρώπου να τον δεχτεί. Εδώ ο Πόε μας εμφανίζει και τον ρομαντισμό του. Τέλος, μας διηγείται μια απίστευτη ιστορία που έχει να κάνει με την επίδραση του υπνωτισμού λίγο πριν την αποδημία. Αναμφίβολα η πιο τρομακτική από τις τρεις.

ποε1

Η μετάφραση ανήκει στον Μιχάλη Παπαντωνόπουλο και παρά τις υψηλές απαιτήσεις του Πόε, τα καταφέρνει. Κυρίως στη μεταφορά του ύφους και της ατμόσφαιρας.

Info: Εντγκαρ Αλαν Πόε: Η πρόωρη ταφή και άλλες δύο μακάβριες ιστορίες, Μετ: Μιχάλης Παπαντωνόπουλος, Εκδ. Ars Nocturna