George Simenon: «Ο άνθρωπος από το Λονδίνο»

Ατόφιο αστυνομικό μυθιστόρημα

| 15/04/2016

Ο τίτλος και μόνο δεν αφήνει περιθώρια. Κινηματογραφικός, γεμάτος μυστήριο, υποβλητικός. Αστυνομικό μυθιστόρημα λοιπόν. Ο Simenon δεν έχει ανάγκη από φτηνά κόλπα για να εντυπωσιάσει και να παρασύρει τον αναγνώστη. Εξάλλου, οι καλοί συγγραφείς αστυνομικών μυθιστορημάτων οφείλουν να είναι άμεσοι, ξεκάθαροι. Εν αντιθέσει με την όποια ιστορία έχουν να παρουσιάσουν, η προετοιμασία του κοινού είναι απαραίτητη. Ο Βέλγος δεν έχει λόγο να κρύψει κάτι. «Ο άνθρωπος από το Λονδίνο» είναι ατόφιο αστυνομικό μυθιστόρημα που σε καθηλώνει.

Ο Simenon λειτουργεί με τη λεπτότητα και την ακρίβεια χειρουργού. Ο τρόπος που εξελίσσεται η αφήγηση και βαθαίνει η πλοκή, δείχνει ότι γνωρίζει τα πάντα για την ιστορία που θα πει. Δεν πάει με το ένστικτο. Ολα είναι μελετημένα. Το κυρίαρχο στοιχείο στο βιβλίο είναι η ατμόσφαιρα του. Ο τόπος, η Διέππη, δεν είναι ένα ακόμη μυθιστορηματικό σκηνικό. Είναι ζωντανός οργανισμός που αντιδρά στις εντολές του συγγραφέα. Το υγρό, ομιχλώδες, γκρίζο τοπίο ορίζει τη μορφή και το περιεχόμενο της ιστορίας. Των ηρώων.

Η Διέππη είναι πόλη της Γαλλίας στην Ανω Νορμανδία. Μικρή. Ασφυκτική. Καθετί, αν το παρατηρήσεις, φαίνεται όπως είναι. Ο λόγος του Simenon λειτουργεί σαν την κινηματογραφική μηχανή. «Ανοίγει» για να δείξει τη μεγάλη εικόνα και εστιάζει στις λεπτομέρειες που εντείνουν την αγωνία, την προσμονή. Ο κεντρικός ήρωας, ο Λουί Μαλουέν, είναι προέκτασή του. Κλειδούχος των σιδηροδρομικών γραμμών του λιμανιού της Διέππης. Ο χώρος εργασίας του ένα γυάλινο κλουβί. Παρατηρητήριο. Αν και παντρεμένος με παιδιά, ο Μαλουέν είναι μόνος. Η πόλη τον «πνίγει», αναζητά διέξοδο. Το να παρατηρεί είναι ό,τι πιο κοντινό σε αυτό. Τη νύχτα, λοιπόν, που ο Μπράουν, ο άνθρωπος από το Λονδίνο, θα σκοτώσει τον συνεργό του, θα τα δει όλα. Το πτώμα να πέφτει στη θάλασσα, τον δράστη και τη βαλίτσα με τα χρήματα. Αυτό ήταν, η ζωή του Μαλουέν θα άλλαζε τροπή. Αυτό που ενδόμυχα ζητούσε του δόθηκε. Μαζί και οι συνέπειες.

σιμενον2

Ο Simenon κάνει συνένοχο στο έγκλημα τον Μαλουέν, αλλά την ίδια στιγμή του δίνει την ευκαιρία να λυτρωθεί από την πληκτική, αφόρητη ζωή του. Η βαλίτσα με τα χρήματα είναι η έξοδος που ψάχνει τόσα χρόνια. Στην ουσία νιώθει ότι είναι ένα δώρο του δολοφόνου σε αυτόν και γι’ αυτό δεν τον καταδίδει. Μάλιστα τον συμπονά και προσπαθεί να καταλάβει τον χαρακτήρα του. Όσο όμως μένει στη Διέππη συνθλίβεται. Τα βράχια, η θάλασσα, η αποξένωση από τους δικούς του, η μίζερη ζωή, το τοπίο που δεν αλλάζει, τον αιχμαλωτίζουν και δεν μπορεί να κινηθεί. Όταν μαθαίνει ότι ο δράστης έχει ξεφύγει από την αστυνομία και από το ξενοδοχείο που έμενε κρύβεται στην καλύβα του, αποφασίζει να κάνει το μεγάλο βήμα.

Βήμα στην έξοδο, αλλά όχι στο φως. Στο σκοτάδι της αβύσσου. Βρίσκεται σε σύγχυση. Από τη μία σταματά την κόρη του από τη δουλειά και τη φορτώνει πανάκριβα δώρα. Θέλει να δείξει ότι είναι καλύτερος απ’ αυτό που είναι τώρα και υπόσχεται καλύτερη ζωή στην οικογένεια του. Αισθάνεται όμως ότι πρέπει να “ευχαριστήσει” τον Μπράουν. Ωστόσο, όταν πάει στην καλύβα δεν εισπράττει την ανταπόδοση που περίμενε. Λογικό, ο δολοφόνος θέλει τα χρήματα του. Παλεύουν και ο Μαλουέν τον σκοτώνει! Πλέον, δεν υπάρχει γυρισμός, αλλά αυτό ήθελε και ο ίδιος. Να φύγει και να μην κοιτάξει πίσω.

Η μετάφραση από την Αργυρώ Μακάρωφ άρτια. Ακολουθεί τον ρυθμό του Simenon και σέβεται την ατμόσφαιρα που στήνει. Το 2007 ο Bela Tarr μετέφερε το βιβλίο στον κινηματογράφο.

“Ο άνθρωπος από το Λονδίνο”, George Simenon
Μετ: Αργυρώ Μακάρωφ, Εκδ. Άγρα

Γεννήθηκε στην Αθήνα το 1980. Σπούδασε αθλητική δημοσιογραφία και παρά την αγάπη και την ενασχόλησή του με τη λογοτεχνία, συνεχίζει να ασχολείται με το αθλητικό ρεπορτάζ. Έχει εργαστεί σε εφημερίδες, περιοδικά, ραδιοφωνικούς σταθμούς, κάνοντας βιβλιοπαρουσιάσεις