String Theory Ensemble

Μια διαφορετική, καλλιτεχνική θεωρία των χορδών…

| 16/01/2015

Πρόκειται για ένα εξαιρετικό σχήμα από αυτά που δεν συναντάς εύκολα γιατί τα μέλη του δεν ανακατεύονται με το εύκολο και το σύνηθες στις μουσικές τους αναζητήσεις. Οι String Theory Ensemble σχηματίστηκαν τον Νοέμβριο του 2011 από τους σημαντικούς και σπουδαίους μουσικούς Μαρία Πλουμή (λαούτο) και τον Γιώργο Πατεράκη (πιάνο) ενώ σήμερα στα μέλη του συγκροτήματος έχουν προστεθεί ο Αργύρης Μπακιρτζής (τραγούδι) και η Σταυρούλα Παυλίκου (τραγούδι). Οι ορίζοντες του σχήματος ανοίγουν ακόμη περισσότερο με εκλεκτούς συνεργάτες να πλαισιώνουν τον βασικό πυρήνα: Θοδώρα Αθανασίου (yaylı tambour – τραγούδι), Τίνα Ανδρικοπούλου (σοπράνο), Γιώργος Ματθαιακάκης (βαρύτονος), Γεράσιμος Παπαδόπουλος (ψάλτης), Κίκα Αντωνάτου – Βάλια Μπλέσιου – Ειρήνη Τσιλαφάκη (vocals), Αντώνης Τσιοτσιόπουλος (αφηγητής), Γιάννης Σκανδάμης (τεχνικός ήχου), Βαγγέλης Αρίστου (video). Με μια μεγάλη γκάμα συνθέσεων να εντάσσονται στο ούτως ή άλλως ιδιαίτερο πρόγραμμα τους (από Ραχμάνινοφ μέχρι …ηπειρώτικα μοιρολόγια)  οι String Theory Ensemble ξεκινούν τις εμφανίσεις τους στην αίθουσα συναυλιών Athenaeum, αρχής γενομένης από σήμερα με καταληκτική ημερομηνία στις 31 Ιανουαρίου. Εμείς τους πετύχαμε λίγο πριν την έναρξη αυτών των παραστάσεων για μια ξεχωριστή κουβέντα…

Πότε ξεκίνησε το ταξίδι των String Theory Ensemble στον κόσμο της μουσικής και ποιοι αποτελούν το σχήμα;

Γ.Π.: Ο πυρήνας αποτελείται από τέσσερις ανθρώπους: το 2011 η Μαρία Πλουμή που παίζει λαούτο και εγώ,  που παίζω πιάνο, αν και ανήκουμε σε διαφορετικούς μουσικούς κόσμους ξεκινήσαμε να παίζουμε οι δυο μας, έτσι, για το κέφι μας. Μας άρεσε αυτό που έβγαινε, – το λαούτο με το πιάνο είναι παράξενος συνδυασμός – είπαμε να το δείξουμε και προς τα έξω, να το δουν  μερικοί φίλοι και διαλέξαμε τον χώρο του Baumstrasse. Το είπαμε στον Αργύρη Μπακιρτζή που ευχαριστήθηκε με την ιδέα και έτσι πρωτοπαρουσιαστήκαμε οι τρεις μας, πριν από τρία χρόνια. Θυμάμαι, εκείνη τη μέρα είχαν απεργία τα μέσα μαζικής μεταφοράς και έβρεχε καταρρακτωδώς. Λέμε κι εμείς, δε θα πατήσει ψυχή, μόνοι μας θα παίξουμε. Ένα τέταρτο πριν την επίσημη ώρα της συναυλίας ο χώρος του Baumstrasse είχε γεμίσει τόσο ασφυκτικά, που κλείσαμε τις πόρτες για λόγους ασφαλείας και βγάλαμε ανακοίνωση “sold out”. Από τότε βέβαια, και για αρκετές συναυλίες αργότερα, μας κατάτρεχε μια μοίρα που όποτε παίζαμε με τον Αργύρη έβρεχε. Τώρα δυστυχώς σταμάτησε αυτό. Αν συνέχιζε, οι συναυλίες μας θα μπορούσαν να χρησιμέψουν ως μετεωρολογικό δελτίο. Τέλος πάντων, στη συναυλία του Baumstrasse μας άκουσε η Σταυρούλα Παυλίκου. Της άρεσε και είπαμε να κάνουμε κάτι μαζί. Η Σταυρούλα είναι επίσης μουσικός, παίζει φλάουτο, και τραγουδίστρια με πολύ ιδιαίτερη φωνή, και μέσα σε δύο-τρεις μήνες είχαμε έτοιμο και δεύτερο πρότζεκτ, μαζί της. Έτσι μπήκε και αυτή στο σχήμα και από τότε γίναμε τέσσερεις. Στο τρίτο μας πρότζεκτ όμως -το DEATH- συνεργαστήκαμε με πολύ περισσότερο κόσμο και όχι μόνον μουσικούς – ήταν μια μεγάλη παραγωγή με τη συμμετοχή δεκαπέντε ατόμων. Εκτός από τους τέσσερις μας ήταν η Τίνα Ανδρικοπούλου, σοπράνο, ο Γιώργος Ματθαιακάκης, βαρύτονος, ο Γεράσιμος Παπαδόπουλος, ψάλτης, η Βάλια Μπλέτσιου, η Κίκα Αντωνάτου και η Ειρήνη Τσιλαφάκη φωνητικά και καραόκε, ο Αντώνης Τσιοτσιόπουλος, ηθοποιός – αφηγητής, η Θοδώρα Αθανασίου που τραγουδούσε και έπαιζε γιαϊλί ταμπούρ, ο αστροφυσικός Μάνος Δανέζης που ήταν ο επιστημονικός μας συνεργάτης, ο Βαγγέλης Αρίστου που έκανε τα βίντεο και ο Γιάννης Σκανδάμης, που από τότε έγινε ο μόνιμος και σταθερός μας τεχνικός ήχου.

Πώς προέκυψε το όνομα σας;

Γ.Π.: Δεν πρόκειται για τίποτα βαθύ. Η Θεωρία των Χορδών προσπαθεί να λύσει τα προβλήματα που προκύπτουν στη φυσική από τη θεώρηση των στοιχειωδών σωματιδίων ως σημεία. Ενώ όμως φαίνεται να δείχνει προς τη σωστή κατεύθυνση δεν έχει ακόμη δώσει απτά και επαληθεύσιμα πειραματικά αποτελέσματα. Το 2011 λοιπόν που ξεκινάγαμε με τη Μαρία, δεν ξέραμε ακόμη ούτε τι είναι αυτό που πάμε να κάνουμε ούτε τι καρπούς μπορεί να αποδώσει. Ε, και από την άλλη το λαούτο και το πιάνο είναι έγχορδα όργανα… Καταλάβατε…

733790_349436391828364_934864145_n

Πείτε μας δυο λόγια για τα πρότζεκτ που έχετε παρουσιάσει μέχρι στιγμής. Εχουν παρουσιαστεί όχι μόνο σε διάφορους χώρους αλλά και σε διαφορετικές πόλεις και αν δεν απατώμαι και στο εξωτερικό…

Έχουμε κάνει συναυλίες κυρίως στην Αθήνα και σε κάποιες άλλες πόλεις στην Ελλάδα. Δεν έχουμε πάει πολύ μακριά ακόμα… μέχρι την Κύπρο.

Τα πρότζεκτ είναι τρία: Το πρώτο είναι ο “Παράξενος Κόσμος” με τους τρεις μας, τη Μαρία, τον Αργύρη και εμένα. Ήταν το πρώτο μας πείραμα. Δημοτικά και άλλα, δίπλα σε κλασικά κομμάτια και σε τραγούδια των Χειμερινών Κολυμβητών. Δεν “θέλει να πει τίποτα ο ποιητής”, απλώς έγινε για τη χαρά της μουσικής. Από αυτήν την άποψη, για τα όργανα είναι το πιο δεξιοτεχνικό από τα τρία.

Το δεύτερο ήταν το “Cheap: low qualityhigh fun. Είναι ένα πρότζεκτ “φιλικό στο χρήστη”. Εκεί η κεντρική ιδέα είναι ότι παίρνουμε απαξιωμένα κομμάτια, σκυλάδικα, 70’s και διάφορα άλλα μουσικά αποπαίδια της λαϊκοπόπ δευτεράντζας και τα μετουσιώνουμε σε κάτι άλλο. Τα κάνουμε τόσο “κάτι άλλο” που τα παίζουμε κι αυτά δίπλα στα “Λυρικά Κομμάτια” του Grieg και σε πολωνέζες Σοπέν. Δεν το κάνουμε καθόλου για να τα κοροϊδέψουμε ή να τα χλευάσουμε. Όχι. Ούτε το κάνουμε για εξυπνάδα. Το κάνουμε για πούμε ότι το κάθε τι – και όχι μόνον στη μουσική- μπορούμε να το δούμε όχι μόνον ως ό,τι έχουμε συνηθίσει να το βλέπουμε, αλλά και ως κάτι άλλο. Το κάνουμε για να δείξουμε ότι η στερεοτυπική άποψη που έχουμε για τα πράγματα δεν είναι και η μόνη. Είναι απλώς η μόνη που έχουμε μάθει, που έχουμε διδαχθεί, που έχουμε συνηθίσει.

Το τρίτο και τελευταίο μας είναι το D.E.A.T.H. που σας είπα παραπάνω. Αυτό είναι ένα σύνθετο έργο, σαν μουσικο-θεατρικό αναλόγιο με πρωτότυπη μουσική, ιστορικά κείμενα, αποσπάσματα από εφημερίδες, βίντεο, διαλόγους από bloggs στο ίντερνετ, ποιήματα από την αγγλική και τη γερμανική φιλολογία. Το έργο είναι βασισμένο στην Έβδομη Σφραγίδα του Μπέργκμαν και στις σύγχρονες θεωρίες της μετα-σχετικιστικής φυσικής περί αντίληψης της πραγματικότητας και του υλικού σύμπαντος μέσω των ανθρώπινων αισθήσεων.

580070_346564552115548_1010986498_n

Που θα τοποθετούσατε αυτό που κάνετε;

Πουθενά. Είναι η μεγάλη μας δυσκολία όταν μας ρωτούν “τι μουσική παίζετε”. Άλλωστε δεν κάνουμε πάντα το ίδιο. Το κάθε πρότζεκτ είναι πολύ διαφορετικό από το άλλο.

Η μεγάλη γκάμα των συνθέσεων (από Ραχμάνινοφ μέχρι …Ηπειρώτικα μοιρολόγια) που προσεγγίζετε είναι ένα είδος πρόκλησης για σας και «παιχνιδιού» επί σκηνής; Η απλώς δεν βάζετε ταμπέλες και όρια σε αυτό που κάνετε;

Γ.Π: Μπα, όπως σας είπα: το κάναμε πιο αγνά, ούτε πείραμα, ούτε παιχνίδι, ούτε πρόκληση, ούτε τίποτα. Απλώς μας άρεσαν αυτές οι μουσικές και τις βάλαμε να κάνουν παρέα. Όπως κάναμε κι εμείς παρέα, η Μαρία κι εγώ, έτσι κι οι μουσικές μας.

Μ.Π.: Παρόλα αυτά, τελικά είναι πρόκληση το πώς θα προσεγγίσουμε τον ήχο μας, με αυτά τα δυο όργανα, το πιάνο και το λαούτο, με τέτοιο τρόπο που να αγκαλιάσει όλες αυτές τις ετερόκλητες επιλογές του ρεπερτορίου.

Ξεχωρίζετε κάποια από τις μέχρι τώρα δουλειές σας; Από την άλλη ποια παράσταση σας έχει μείνει περισσότερο χαραγμένη στο μυαλό;

Γ.Π.: Όλες παιδάκια μας είναι, τις αγαπάμε. Για μένα όμως το D.E.A.T.H. είναι αυτό που συμπυκνώνει με τη μεγαλύτερη σαφήνεια ό,τι έχω καταλάβει από όσα έχω δει, διαβάσει και ακούσει μέχρι σήμερα για τον κόσμο που ζω.

Μ.Π.: Η κάθε μια είναι πολύ ξεχωριστή και έχει κάτι να πει. Ειδικότερα, το Cheap και το DEATH που είναι και πολυδιάστατα από άποψη δομής, δηλαδή δεν είναι μόνο μουσική αλλά εμπεριέχουν και βίντεο, αφήγηση κ.ά., φτιάχνουν στο σύνολο τους μια παράσταση με σαφή καλλιτεχνική πρόταση και σαφή λόγο. Υπάρχει μια βασική ιδέα πίσω από όλα αυτά, και πάνω της χτίζεται κάθε φορά το πρότζεκτ.

Ποιες οι δικές σας επιρροές, τα δικά σας ακούσματα; Παρακολουθείτε τις καινούργιες κυκλοφορίες;

Γ.Π.: Όχι δεν τις παρακολουθώ. Ο όγκος τους με ξεπερνάει,  η ζωή μου και το μυαλό μου δε φτάνει ούτε για να μάθω τα στοιχειώδη, πόσο μάλλον να ενημερώνομαι για τα καινούρια. Όσο για τις επιρροές μου είναι περισσότερο από χώρους μη μουσικούς.

Μ.Π.: Εγώ πάλι προσπαθώ να παρακολουθώ κάπως τι συμβαίνει στον χώρο που κινούμαι και να βρίσκω ακούσματα με την αισθητική που με ενδιαφέρει. Το κάνω πρώτα μέσω των φίλων μουσικών που μοιράζονται τις καινούριες τους ιδέες. Ευτυχώς, τελευταία έχω ακούσει πολύ ωραίες και ολοκληρωμένες μουσικές προτάσεις. Η γραμμή της αφετηρίας για τα ακούσματα που με ενδιαφέρουν είναι η παραδοσιακή μουσική σαν το πεδίο που έχω ασχοληθεί περισσότερο και αφορά τη σπουδή μου στο λαούτο αλλά δεν σταματώ εκεί… Έχω ανοιχτά αυτιά.

Η σχέση σας με το διαδίκτυο ποια είναι; Κατά πόσο βοηθάει ουσιαστικά στο να επικοινωνηθεί η δουλειά ενός μουσικού/συγκροτήματος με την ταχύτητα και τη μαζική πληροφορία που υπάρχει σήμερα;

Γ.Π.: Λένε πως το διαδίκτυο είναι η βαριά βιομηχανία του φτωχού. Είναι σωστό. Τα περισσότερα πράγματα που έχω κάνει, θα τα έβλεπα με το κανοκυάλι αν δεν ήταν οι υπολογιστές και το διαδίκτυο. Κατά τα λοιπά, πρέπει να φανταστούμε τον υπολογιστή -ένα εργαλείο που άλλαξε την ανθρώπινη σκέψη τα τελευταία 40 χρόνια, έφερε επανάσταση στα  μαθηματικά και άλλαξε τον τρόπο κατανόησης της φύσης από τον άνθρωπο- ως ένα υπερσύγχρονο σύστημα κοπής λέιζερ το οποίο οι περισσότεροι από μας χρησιμοποιούμε για να ανοίγουμε κονσέρβες με ντολμαδάκια ΖΑΝΑΕ. Και μάλιστα χωρίς να θέλουμε να τα φάμε.

Τι σας χαλάει σε αυτή τη χώρα και κατά πόσο πιστεύετε ότι η μουσική αλλά και η τέχνη γενικότερα μπορεί να αποτελέσει όπλο αντίστασης σε όλο αυτό που συμβαίνει τώρα;

Γ.Π.: Με φέρνει σε αμηχανία το τετράπτυχο αμάθειας, κακογουστιάς,  κακεντρέχειας και βλακείας. Όσο για την τέχνη, όχι, από μόνη της δεν πιστεύω ότι μπορεί να κάνει τίποτα. Όμως, ακόμα κι έτσι είναι χρήσιμη. Οι πνευματικοί άνθρωποι είναι σκόρπιοι και αποτραβηγμένοι σε διάφορες βουνοκορφές, όλοι μαζί βυθισμένοι σε ένα βαθύ σκοτάδι, συχνά χωρίς να γνωρίζουν ο ένας την ύπαρξη του άλλου. Και ξαφνικά, από την απέναντι βουνοκορφή ένα φωτάκι, μια φλογίτσα ανάβει και οι υπόλοιποι καταλαβαίνουν ότι δεν είναι μόνοι τους. Όσο πιο μεγάλη είναι η φλογίτσα τόσο πιο πολλοί τη διακρίνουν και τόσο πιο πολλούς συσπειρώνει η αίσθηση της μη μοναξιάς και η προσμονή της συνέργειας. Αυτό νομίζω πως μπορεί να κάνει προς το παρόν όχι μόνον η τέχνη, αλλά  οποιοδήποτε πνευματικό έργο. Αν δεν κάνει αυτό η τέχνη, τότε για τους μεν καταναλωτές τέχνης χρησιμεύει είτε ως διακοσμητική, είτε να γεμίζει τις ώρες της ανίας τους, για τους δε δημιουργούς για να λέμε ο κάθε καψομανώλης τον προσωπικό του πόνο μονολογώντας.

Μ.Π: Θα συμφωνήσω…

Στις 25 Ιανουαρίου οδηγούμαστε αναπόφευκτα σε πρόωρες εκλογές μπαίνοντας ουσιαστικά σε μια καινούργια εποχή για τη χώρα. Είστε αισιόδοξοι για τις επόμενες μέρες;

Γ.Π.: Αισιόδοξος είμαι όταν οι καθημερινές αναφορές μας δεν είναι ο Σαμαράς και ο Τσίπρας, ο Αντέννα και το Μέγκα. Αισιόδοξος είμαι όταν οι συζητήσεις μας δεν περιστρέφονται γύρω από τα χρήματα και την κοντόφθαλμη καθημερινότητά μας, που δεν έχει χώρο για όραμα και δράση. Και ακόμη πιο αισιόδοξος θα είμαι όταν τα λαμπρότερα και δημιουργικότερα πνεύματα πάψουν να αναλώνουν τόση ενέργεια στο να αντιμετωπίζουν την ασύμμετρη ανοησία και την ασχήμια. Λένε “ρίχνει ο τρελός μια πέτρα στο ποτάμι και σαράντα γνωστικοί παλεύουν να τη βγάλουνε”. Ωραίο. Σκεφτείτε όμως τι θα γίνει έτσι και σταματήσουν να προσπαθούν καν να τη βγάλουν.

Μ.Π.: Δεν νομίζω ότι θα υπάρξει νέα εποχή λόγω αυτών των πρόωρων εκλογών. Ο πολιτικός χώρος βρωμάει από το κεφάλι αλλά κάποιοι έχουν μάθει να τρώνε μπαγιάτικα ψάρια και να λένε κι ευχαριστώ γιατί δεν ξέρουν να κοπιάζουν μόνοι τους για κάτι καλύτερο, μοιρολατρούν, περιμένουν μεσσίες και ζουν σε βάρος άλλων. Βλέπω ότι υπάρχει αλλαγή σκέψης σε μένα και στους κοντινούς μου ανθρώπους, αλλά δεν έχουμε συνέπεια στην καθημερινή μας δράση. Εύκολα μπερδευόμαστε και παραλύουμε μπροστά στις εξελίξεις γιατί οι εξελίξεις δεν μας λογαριάζουν. Αν σταματήσουμε με έναν τρόπο να τις λογαριάζουμε κι εμείς τόσο πολύ, αν δημιουργήσουμε χώρο για όραμα και δράση όπως λέει ο Γιώργος παραπάνω, και συνεργαζόμαστε για να εξαλείψουμε τα κακώς κείμενα, κάτι μπορεί να γίνει. Έχουμε δρόμους, αλλά είναι γεμάτοι μπάζα και πρέπει να τα καθαρίζουμε μόνοι μας.

Μετά από 3 χρόνια συναυλιακής παρουσίας και 3 project έχετε βλέψεις για μια ολοκληρωμένη δουλειά στο στούντιο;

Ήδη βρισκόμαστε αυτήν την εποχή στο στούντιο με τον ηχολήπτη μας, τον Γιάννη Σκανδάμη, και ηχογραφούμε μια βερσιόν του Cheap, που σας αναφέραμε πιο πριν, με τον Αργύρη και τη Σταυρούλα. Υπολογίζουμε να είναι έτοιμο μέσα στην άνοιξη.

882846_346564322115571_1691803861_o

Από την Παρασκευή 16 Ιανουαρίου επιστρέφετε στο παρθενικό σας εγχείρημα  “Παράξενος Κόσμος” στην αίθουσα συναυλιών του ATHENAEUM. Μιλήστε μας για αυτή τη δουλειά που έχει παρουσιαστεί σε μια και μόνη παράσταση, τον Φεβρουάριο του 2012, στην αίθουσα Baumstrasse.

Σας είπαμε και παραπάνω μερικά πράγματα για αυτό. Είναι η πρώτη εικόνα που δημιουργήθηκε από την συνάντησή τη δική μας και του Αργύρη Μπακιρτζή. Μουσικές που μας αρέσουν και τις βάλαμε να κάνουνε παρέα. Άλλοτε απλά, άλλοτε πιο δεξιοτεχνικά παιγμένες. Οι ακροβατισμοί στο ρεπερτόριο και στο ύφος προκύπτουν γιατί μας αρέσουν και μας γοητεύουν πολλά διαφορετικά πράγματα. Το ξαναπαρουσιάζουμε, αυτή τη φορά για μια σειρά 6 εμφανίσεων στη φιλόξενη αίθουσα συναυλιών του Athenaeum. Αν κι έχουν γίνει μικρές αλλαγές στο πρόγραμμα, το σκεπτικό είναι το ίδιο, και ο ήχος μας πιο ώριμος τώρα.

Τα επόμενα βήματα των String Theory Ensemble είναι;

Γ.Π: Έχω ξεκινήσει διάβασμα για ένα καινούριο πρότζεκτ που έχω στο μυαλό μου. Θα λέγεται “Οι Θεμελιώδεις Νόμοι της Ανθρώπινης Βλακείας” -ο τίτλος είναι δανεισμένος, δεν είναι δικός μου-. Ούτως ή άλλως έχουμε ακόμη να βγάλουμε τον δίσκο που σας είπα πιο πριν, έχουμε και να  συζητήσουμε μεταξύ μας οι συνεργάτες καινούριες ιδέες και βλέπουμε. Κατά τα λοιπά είχαμε προτείνει το D.E.A.T.H. σε διάφορους χώρους, στο Φεστιβάλ Αθηνών, στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών και Θεσσαλονίκης, στη Στέγη Γραμμάτων αλλά δεν ενδιαφέρθηκε κανείς. Νομίζω ότι δεν ασχολήθηκαν καν. Όμως είναι ένα έργο που θα θέλαμε όλοι πολύ να το ξαναπαρουσιάσουμε.

Μ.Π: Ίσως να σκεφτούμε και κάποιες νέες συνεργασίες με μουσικούς που θεωρούμε πως μπορεί να προκύψει μια ιδιαίτερα δημιουργική σύμπραξη. Εγώ προσωπικά έχω όρεξη και για τελείως καινούρια πράγματα, όχι μόνο διασκευές.

Official Page: https://el-gr.facebook.com/STRINGTHEORYDUET