Από τη διαμάχη για το βιβλίο της Ιστορίας της ΣΤ΄ Δημοτικού έως τη σημερινή υπόθεση Ρίχτερ, μια πορεία έξι χρόνων σηματοδοτεί την πιεστική είσοδο των μαζών στις ιστορικές διαμάχες. Πρόκειται για πρακτικές που εγγράφονται στον ευρύτερο όρο δημόσια Ιστορία.
Τα Δεκεμβριανά θεωρούνται από τον συγγραφέα σαν συνέχεια της εμφύλιας σύγκρουσης κατά τον τελευταίο χρόνο της Γερμανικής Κατοχής στην Αθήνα. Η παλαιά προπολεμική αντίθεση ανάμεσα σε βασιλικούς και βενιζελικούς είχε μεταλλαχθεί στην αντίθεση ανάμεσα στο οργανωμένο λαϊκό στοιχείο από τη μία και, συνολικά, την άρχουσα τάξη από την άλλη.
Στο βιβλίο αυτό, ο Οκτάβιο Πας διερευνά την ιστορική πολιτιστική ταυτότητα του λαού του, ως μέρος και απαρχή της ουσιαστικής αναζήτησης «του εαυτού ως άλλου»