Αλλαγή, Mo Yan
Μετάφραση: Παλμύρα Ισμυρίδου. Εκδόσεις Άγρα
Αλλαγή, Mo Yan
Μετάφραση: Παλμύρα Ισμυρίδου, Εκδόσεις Άγρα
Νομπελίστας το 2012 και ενίοτε παράνομος Κινέζος συγγραφέας, τα βιβλία του οποίου κυκλοφορούν ανάλογα με τις μεταπτώσεις και τις τρέχουσες πολιτικές του καθεστώτος της πατρίδας του. Με μόλις δύο βιβλία μεταφρασμένα στα ελληνικά – Οι Μπαλάντες του Σκόρδου το άλλο, Εκδ. Καστανιώτη- γράφει σχεδόν πάντοτε βιωματικά κείμενα περιγράφοντας την καθημερινότητα των απλών ανθρώπων καθώς αναπαράγει έτσι όλες τις σχέσεις και τις δομές εξουσίας σε επίπεδο συνήθως μικροκλίμακας.
Η «Αλλαγή», νουβέλα γραμμένη το 2010 στο ύφος της της ψευδο-αυτοβιογραφίας, αναφέρεται στην περίοδο 1969- 2010 περιγράφοντας από τα σχολικά του χρόνια, την κατοπινή θητεία του στο Λαϊκό Απελευθερωτικό Στρατό, τις σπουδές του στη γραφή, το πανεπιστήμιο κ.α. μέχρι την αρχή της συγγραφικής του καριέρας. Παράλληλα με την πορεία του εμφανίζονται οι τροχιές ζωής φίλων και συμμαθητών του, τα όνειρα και οι φιλοδοξίες τους – απλές και ταπεινές στην αρχή, που εξελίσσονται επιθετικά και κερδοφόρα με το γρήγορο πέρασμα της Κίνας στον ιδιόμορφο μονοκομματικό τούρμπο καπιταλισμό της. Ακριβώς αυτές τις δραματικές αλλαγές σκιαγραφεί ο Mo Yan, χωρίς να μιλά ανοιχτά πολιτικά αλλά μέσω εικόνων: από την, σχεδόν, απόλυτη συλλογική φτώχεια, όπου το όνειρο κάποιου ήταν να γίνει οδηγός παλαιού ρώσικου φορτηγού, στην ατομική χλιδή με τις μεγάλες εμπορικές συναλλαγές, τα τεράστια σπίτια, τους πλούσιους γάμους και τις πολυτελείς σουίτες ξενοδοχείων.
Ο Μο Yan δεν εντυπωσιάζει με το ύφος του, δεν το επιδιώκει άλλωστε, αφηγείται χαλαρά τα γεγονότα, με αμφιλεγόμενες διαθέσεις, έτσι ώστε δεν φανερώνει αν συμφωνεί ή όχι με τα ιστορικά τεκταινόμενα και το καθεστώς. Περισσότερο υπονοεί πράγματα παρά τα ονοματίζει. Για αυτήν του τη στάση έχει υποστεί κριτική από αντιφρονούντες διανοούμενους όπως ο εξόριστος συγγραφέας Μα Τζιαν και ο εικαστικός Αϊ Ουέι Ουέι. Όμως, όλες οι ιστορίες του Μο Yan φανερώνουν στο βάθος την σκληρότητα και τον αυταρχισμό μιας χώρας που ξεκίνησε με εντελώς διαφορετικά οράματα για να καταλήξει εκεί που βρίσκεται τώρα. Η «Αλλαγή» μιλά με έμμεσο τρόπο για τις τεράστιες αλλαγές που συνέβησαν στις ζωές των Κινέζων πολιτών, μέσα από τις ίδιες τους τις ιστορίες. Το κείμενο δημοσιεύτηκε στη σειρά «Τι ήταν ο κομμουνισμός», που επιμελείται ο Tarik Ali, σειρά που διερευνά την εφαρμογή του κομμουνισμού στον εικοστό αιώνα.
