Ανομήματα: ο χειραφετητικός λόγος των ποιητριών

Καλλιόπη Σκαρίμπα, Κλόουν | Κινέζα κούκλα

Το Περιοδικό και η ποιήτρια Σοφία Κολοτούρου δημιουργούν τη στήλη Ανομήματα, ως έναν χώρο όπου θα αναδεικνύεται ο γυναικείος λόγος με την μορφή της ποίησης. Αυτό που οδήγησε τη σκέψη μας στη δημιουργία του χώρου αυτού μέσα στις σελίδες του Περιοδικού για τη Διατάραξη της Κοινής Ησυχίας είναι η διαπίστωση ότι ενώ οι γυναίκες γράφουν, παραμένουν περισσότερο αόρατες από τους άντρες ποιητές, ενώ συχνά χρειάζεται να μετέλθουν ένα ιδίωμα το οποίο να «αποδεικνύει» ότι είναι «ισότιμες» με τους άντρες. Θέλουμε να αναζητήσουμε τις γυναικείες φωνές που περιγράφουν σε στίχους το πώς έχουν βιώσει τη γυναικεία τους υπόσταση. Ή το πώς βιώνουν τον κόσμο γύρω τους. Θέλουμε να κάνουμε μια απόπειρα να συγκεντρώσουμε τον Λόγο που μπορεί να ταράξει την κοινή ησυχία της επανάπαυσης στα κυρίαρχα πρότυπα των φύλων. Να δούμε πόσο χειραφετητικός μπορεί να είναι ο ποιητικός λόγος. Θέλουμε να πάμε κόντρα στο συνηθισμένο σχόλιο που ακούγεται όταν κάποιος (ή κάποια) ακούει τις λέξεις «γυναικεία ποίηση». Θέλουμε να ξέρουμε τι λένε οι γυναίκες όταν μιλάνε…

Κάθε εβδομάδα, λοιπόν, θα παρουσιάζουμε ένα ή δύο ποιήματα μιας ποιήτριας, συνοδευόμενα από λίγες πληροφορίες. Ο χώρος αυτός θα οδηγήσει προς την δημιουργία μιας ανθολογίας, πολύτιμης νομίζω για να καταλάβουμε τη συνολική εικόνα του γυναικείου ποιητικού –χειραφετητικού- λόγου. Ο τίτλος της στήλης αυτής έρχεται από το ομότιτλο ποίημα της Σοφίας Κολοτούρου:

 

ΑΝΟΜΗΜΑΤΑ

Είμαι η Γυναίκα και μου φόρτωσαν νωρίς την Ηθική
-δήθεν με νίβουν μ’ ανομήματα αιώνων-
Κι εγώ, ιέρεια στης Λαγνείας τη σπονδή
Εκάτη, Αστάρτη, ηδονών μα και δαιμόνων
σε μιαν αντίληψη του κόσμου αρσενική.

Είμαι η Γυναίκα και μου φόρτωσαν καιρό την Ενοχή
-δεν έχουν οι αμαρτίες μιαν όψη μόνον.
Κι εγώ, στου Ανήθικου δοσμένη τη σπουδή,
με μίση και κατάρες τόσων χρόνων,
στα φαύλα και στα κρείττω η πηγή,

είμαι η Γυναίκα, που παλεύει την πληγή…

          (2000, βιβλίο Αν-επίκαιρα Ποιήματα)

http://www.sofiakolotourou.gr/poems/5/56

  [hr]

ΚΑΛΛΙΟΠΗ ΣΚΑΡΙΜΠΑ

Η Καλλιόπη Σκαρίμπα έζησε στη Χαλκίδα και δημιούργησε πάντα στη σκιά του γνωστού μεγάλου της αδερφού (του Γιάννη Σκαρίμπα). Μοιραία το έργο της πέρασε στην αφάνεια για χρόνια (λέγεται πως ούτε ο ίδιος ο Σκαρίμπας δεν ενθάρρυνε το γράψιμο της μικρής αδερφής). Τα τελευταία χρόνια όμως γίνονται πάλι εκτυπώσεις και μελέτες του έργου της, που ελπίζουμε ότι θα βρει τη θέση που του αξίζει στα λογοτεχνικά γράμματα.

Εδώ μπορείτε να ακούσετε την μελοποίηση του «Κλόουν» από τον Θάνο Ανεστόπουλο.

 

ΚΛΟΟΥΝ

Τούτο τον χρόνο αγάπη μου -λέω να λησμονήσω
δεν ήτανε το νόημά σου μια χούφτα κουρνιαχτός;
κι εγώ ένας κλόουν; λέω λοιπόν στη θλίψη… μιας νυχτός
μ’ ένα τριαντάφυλλο νεκρό να σ’ αποχαιρετίσω.

Θα φύγω∙ οι δήθεν φίλοι μου, τ’ απολωλότα φίδια
Ω! ξέρω θα με ειρωνευτούν «τι λόξα πάλι αυτή»
σαρκαστική κι εφήμερη καθώς θά ‘χω βαφτεί
μια προστυχιά τα χείλη μου μια κοροϊδία τα φρύδια.

…Κλόουν ! Το δράμα; ο δαίμονας μέσα μου μέσα μου θα το παίξει,
καθώς θα γέρνω μυστικά στις φρίκες του κενού
καρικατούρα τραγική με ραγισμένο νου
και την τιμή μου αφ’ υψηλού μην στάξει και μην βρέξει.

Σε τσίρκο ανισόρροπον∙ δυσνόητη Παλλάδα
θα μ’ αγκαλιάσουν είδωλο φαιδροί κ’ υποκριτές
οι… φίλοι μου αναίσχυντοι, της τρέλας μου εραστές
σ’ αποκριάτικη πομπή γύρω μου αράδα… αράδα.

Κι εγώ; Μαζί τους∙ συρφετός με ύφος ξιπασμένο
και με μια χάρτινη καρδιά σκισμένη σαν πληγή
θα πάρω σβάρνα -αγάπη μου- παράφρονη τη Γη
με εκείνο το τριαντάφυλλο στ’ αυτί μου κρεμασμένο.

 

ΚΙΝΕΖΑ ΚΟΥΚΛΑ

Κομψή κι αστεία πάντα σαν Κινέζι-

κη μια φιγούρα πως και τι να ’μαι

μ’ ένα κουδούνι μέσα μου να παίζει,

να παίζει ένα κουδούνι να θυμάμαι…

 

Με τα σκυφτά μου μάτια –φως και χρώμα-

καθώς θα με ακούτε με υποψία

με κείνη τη λεπτή μου υπεροψία

κι αυτό μου το βαμμένο φίνο στόμα

 

Εγώ αχά-αχάα… Κινέζα τέλεια κούκλα

δίχως να με σαστίζουν οι λυγμοί μου

όλο θα σας μιλάω για την τιμή μου

(χρυσάνθεμο μαβί σε μια μου μπούκλα).

 

Κι εσείς υποκριτές και Ιησουίτες

…δήθεν θα με προσέχετε όλο έννοια,

μ’ αυτή σας δα την πρόστυχη ευγένεια

και κείνα σας τα βλέμματα σαγίτες.

Δε θα σας πείσω∙ ω! ξέρω, ήταν αφέλεια

τι πληκτική ιστορία! Θα βαρεθείτε.

Σας ντρέπομαι σχεδόν∙ με συγχωρείτε

κι εσείς και η τιμή μου ήταν για γέλια.