Ανομήματα: ο χειραφετητικός λόγος των ποιητριών
Dorothy Parker: Πηνελόπη | Ψαλμωδία τής Νύχτας
Το Περιοδικό και η ποιήτρια Σοφία Κολοτούρου δημιουργούν τη στήλη Ανομήματα, ως έναν χώρο όπου θα αναδεικνύεται ο γυναικείος λόγος με την μορφή της ποίησης. Αυτό που οδήγησε τη σκέψη μας στη δημιουργία του χώρου αυτού μέσα στις σελίδες του Περιοδικού για τη Διατάραξη της Κοινής Ησυχίας είναι η διαπίστωση ότι ενώ οι γυναίκες γράφουν, παραμένουν περισσότερο αόρατες από τους άντρες ποιητές, ενώ συχνά χρειάζεται να μετέλθουν ένα ιδίωμα το οποίο να «αποδεικνύει» ότι είναι «ισότιμες» με τους άντρες. Θέλουμε να αναζητήσουμε τις γυναικείες φωνές που περιγράφουν σε στίχους το πώς έχουν βιώσει τη γυναικεία τους υπόσταση. Ή το πώς βιώνουν τον κόσμο γύρω τους. Θέλουμε να κάνουμε μια απόπειρα να συγκεντρώσουμε τον Λόγο που μπορεί να ταράξει την κοινή ησυχία της επανάπαυσης στα κυρίαρχα πρότυπα των φύλων. Να δούμε πόσο χειραφετητικός μπορεί να είναι ο ποιητικός λόγος. Θέλουμε να πάμε κόντρα στο συνηθισμένο σχόλιο που ακούγεται όταν κάποιος (ή κάποια) ακούει τις λέξεις «γυναικεία ποίηση». Θέλουμε να ξέρουμε τι λένε οι γυναίκες όταν μιλάνε…
Κάθε εβδομάδα, λοιπόν, θα παρουσιάζουμε ένα ή δύο ποιήματα μιας ποιήτριας, συνοδευόμενα από λίγες πληροφορίες. Ο χώρος αυτός θα οδηγήσει προς την δημιουργία μιας ανθολογίας, πολύτιμης νομίζω για να καταλάβουμε τη συνολική εικόνα του γυναικείου ποιητικού –χειραφετητικού- λόγου. Ο τίτλος της στήλης αυτής έρχεται από το ομότιτλο ποίημα της Σοφίας Κολοτούρου:
ΑΝΟΜΗΜΑΤΑ
Είμαι η Γυναίκα και μου φόρτωσαν νωρίς την Ηθική
-δήθεν με νίβουν μ’ ανομήματα αιώνων-
Κι εγώ, ιέρεια στης Λαγνείας τη σπονδή
Εκάτη, Αστάρτη, ηδονών μα και δαιμόνων
σε μιαν αντίληψη του κόσμου αρσενική.
Είμαι η Γυναίκα και μου φόρτωσαν καιρό την Ενοχή
-δεν έχουν οι αμαρτίες μιαν όψη μόνον.
Κι εγώ, στου Ανήθικου δοσμένη τη σπουδή,
με μίση και κατάρες τόσων χρόνων,
στα φαύλα και στα κρείττω η πηγή,
είμαι η Γυναίκα, που παλεύει την πληγή…
(2000, βιβλίο Αν-επίκαιρα Ποιήματα)
http://www.sofiakolotourou.gr/poems/5/56
[hr]
Η Ντόροθυ Πάρκερ γεννήθηκε στο Νιου Τζέρσι το 1893. Ήταν ποιήτρια, πεζογράφος, κριτικός. Συνδέθηκε στενά με το φεμινιστικό κίνημα. Παντρεύτηκε τρεις φορές, εκ των οποίων δυο φορές με τον ίδιο σύζυγο. Προσπάθησε να αυτοκτονήσει τρεις φορές ανεπιτυχώς, και τελικά πέθανε το 1967 από καρδιακή προσβολή.
ΠΗΝΕΛΟΠΗ
Στου ήλιου τα κρύφια μονοπάτια,
στα σταυροδρόμια των ανέμων,
όσο μακριά βλέπουν τα μάτια
θα χώνεται, σαν άγριος δαίμων
σκορπώντας γύρω το δέος.
Εγώ μες στο άδειο σπίτι μόνη
καρτερικά θα περιμένω
σκυμμένη πάνω στο στημόνι,
θα ράβω, θα κεντάω, θα πλένω.
Αυτός, θα πουν, ήταν γενναίος.
Μετάφραση Γ. Νίκας , Ξένοι Λυρικοί
[hr]
ΨΑΛΜΩΔΙΑ ΤΗΣ ΝΥΧΤΑΣ
Άντρες! Κάποιοι άντρες,
δεν μπορούν να προσπεράσουν
ένα βιβλιοπωλείο.
(Κυρά μου, πάρ’ το απόφαση μια ζωή θα περιμένεις.)
Άντρες! Κάποιοι άντρες,
δεν μπορούν να ξεπεράσουν
ένα σκατό-παιχνίδι.
(Είπε πως θα ‘ρθει το σούρουπο, και ήδη ξημερώνει!)
Άντρες! Κάποιοι άντρες,
δεν μπορούν να προσπεράσουν
ένα μπαρ.
(Περιμένεις, και βαριέσαι, κι όλο έτσι θα συμβαίνει.)
Άντρες! Κάποιοι άντρες,
δεν μπορούν να ξεπεράσουν
μια Γυναίκα.
(Θεέ μου, μη μου ξαναστείλεις άλλον έναν τέτοιο!)
Άντρες! Κάποιοι άντρες,
Δεν μπορούν να περάσουν
ένα γήπεδο του γκολφ.
(Διάβασε ένα βιβλίο, κέντησε, πάρε ένα υπνάκο αν μπορείς.)
Άντρες! Κάποιοι άντρες,
Δεν μπορούν να προσπεράσουν
ένα ψιλικατζίδικο.
(Όλη σου τη ζωή περιμένεις ένα γαμημένο άντρα!)
Μετάφραση Τζούτζη Μαντζουράνη
[hr]
*κεντρική εικόνα: Guido Reni, Αταλάντη και Ιππομένης