Απόφαση Eurogroup: Η διαρκής επίθεση σε δικαιώματα και κατακτήσεις...

«Σήμερα δικαιούμαστε να είμαστε χαρούμενοι»

(Α. Τσίπρας στο χθεσινό υπουργικό συμβούλιο)

Η προχθεσινή απόφαση του έκτακτου Eurogroup για την Ελλάδα, αμέσως μετά την υπερψήφιση, από την κυβερνητική πλειοψηφία, των αντιασφαλιστικών και φορολογικών νομοσχεδίων, αποτελεί την πλέον αδιαμφισβήτητη τεκμηρίωση της πολιτικής διαπίστωσης, ήδη από το 2010, ότι τα μέτρα που λήφθηκαν με αφορμή την καπιταλιστική κρίση και με την μορφή των μνημονίων, αποτελούν εφαρμογή διαχρονικών στόχων του κεφαλαίου και, συνεπώς, ήρθαν για να μείνουν.

Τα δύο βασικά στοιχεία της απόφασης είναι:

1) Η πρόβλεψη ενεργοποίησης του αναφερόμενου ως «προληπτικού» μηχανισμού αυτόματης επιβολής νέων μέτρων στην περίπτωση που δεν επιτυγχάνονται οι δημοσιονομικοί στόχοι δανειστών – κυβέρνησης.

Συγκεκριμένα, στο κείμενο αναφέρεται, ότι ο πρόσθετος προληπτικός μηχανισμός «θα νομοθετηθεί», «ώστε να διαβεβαιώσει πως ένα πακέτο μέτρων, συμπεριλαμβανομένων και μέτρων που δεν μπορούν να “παρεμποδιστούν” (non-discretionary measures) και θα τίθεται σε εφαρμογή αυτόματα μόλις υπάρξουν αντικειμενικές ενδείξεις ότι δεν υπάρχει η δυνατότητα επίτευξης των στόχων για το πρωτογενές πλεόνασμα (3,5% του ΑΕΠ σε μεσοπρόθεσμο ορίζοντα)». «Εάν τα μέτρα τεθούν σε εφαρμογή, με προσωρινή μορφή, μόλις ενεργοποιηθεί ο μηχανισμός, τότε θα πρέπει να συμφωνηθούν μόνιμα δομικά μέτρα με τους θεσμούς, συμπεριλαμβανομένων και μέτρων που αφορούν τα έσοδα, και αυτό θα συμβεί το επόμενο έτος, ως μία διαδικασία φυσιολογικής πορείας του προϋπολογισμού και με στόχο ο προϋπολογισμός να επανέλθει σε ορθή πορεία. Εξαιρέσεις στην ενεργοποίηση του μηχανισμού θα αφορούν μόνο σε εξαιρετικές περιπτώσεις, οι οποίες έχουν μεγάλες οικονομικές επιπτώσεις και δεν μπορούν να ελεγχθούν από την κυβέρνηση. Αυτές οι εξαιρέσεις θα πρέπει πρώτα να συμφωνηθούν με τους θεσμούς».

Αυτό σημαίνει, όχι μόνο νέα μέτρα, αλλά νέα μέτρα που θα επιβληθούν αυτόματα, χωρίς δηλαδή καν να περάσουν από την βουλή, σε μια ακόμη, «παρελκόμενη», διαπίστωση του εξαιρετικά πεπερασμένου χαρακτήρα του αστικού κοινοβουλευτισμού κάθε φορά που το σύστημα βρίσκεται σε κρίσιμη κατάσταση.

Από αυτή την άποψη, ο ισχυρισμός του πρωθυπουργού, Αλέξη Τσίπρα, ότι ο εν λόγω μηχανισμός «δεν είναι ούτε μέτρα ούτε, πολύ περισσότερο, νέο μνημόνιο» δεν είναι αληθής. Διότι αποτελεί το πλαίσιο μέσα στο οποίο θα ληφθούν νέα μέτρα. Αυτό, άλλωστε, κάνουν και τα μνημόνια.

Επιπλέον, η κατάσταση στην οποία βρίσκεται η ελληνική οικονομία, σε συνδυασμό με το γεγονός ότι ο λαός έχει ουσιαστικά χρεοκοπήσει – τα στοιχεία από τα ληξιπρόθεσμα χρέη προς το δημόσιο είναι άκρως αποκαλυπτικά ως προς αυτό – δεν αφήνουν περιθώρια για αφελείς σκέψεις ότι δεν θα υπάρξει λόγος ενεργοποίησης του μηχανισμού. Σε τελευταία ανάλυση, τους όρους του παιχνιδιού δεν τους θέτει η πραγματικότητα, αλλά οι ανάγκες του συστήματος.

Χρειάζεται λοιπόν ιδιαίτερο πολιτικό θράσος να προσπεράσεις εντελώς την άθλια κατάσταση την οποία βιώνει ο ελληνικός λαός σε όλα τα επίπεδα για να υποστηρίξεις, όπως έκανε ο Α. Τσίπρας στο χθεσινό υπουργικό συμβούλιο, ότι «πρώτη φορά στα 6 χρόνια της κρίσης έχουμε ένα πρόγραμμα που μπορεί να βγει, ήπιας δημοσιονομικής προσαρμογής και λογικών στόχων πρωτογενών πλεονασμάτων, που δεν θα απαιτήσει πρόσθετες δημοσιονομικές επιβαρύνσεις». ‘Η, ότι «τα έσοδα του κράτους αυξάνονται, ενώ ο ελεγκτικός και φορολογικός μηχανισμός είναι σε τροχιά ανασυγκρότησης» την ώρα που το χρέος προς το δημόσιο φτάνει τα 87 δισ ευρώ λόγω της αδυναμίας του κόσμου να πληρώσει κι άλλο.

Αντίθετα είναι αλήθεια αυτό που πρόσθεσε, ότι δηλαδή είναι θεσμός που προβλέπεται ήδη στην Ελλάδα και στην Ευρωπαϊκή Ενωση γενικά και πως αυτό που προσέθεσε η κυβέρνηση δεν ήταν τίποτε άλλο από συγκεκριμένες εγγυήσεις για την αυτόματη εφαρμογή της διόρθωσης σε περίπτωση απόκλισης από τους στόχους της συμφωνίας. «Διόρθωση που ούτως ή άλλως προβλέπεται από όλες τις συμφωνίες αν δεν πιάνεις τους στόχους».

Το γιατί όμως αυτή η αλήθεια χρησιμοποιείται από τον πρωθυπουργό ως θετικό, για την κυβέρνησή του, επιχείρημα παραμένει άγνωστο. Διότι, στην πραγματικότητα, πρόκειται για ακόμη μία απόδειξη, ότι η αποδόμηση της αστικής, κοινοβουλευτικής «ουτοπίας» όποτε υπάρχει ανάγκη διάσωσης του κεφαλαίου, αποτελεί βασικό χαρακτηριστικό της πολιτικής – πολιτειακής έκφρασης του καπιταλισμού, ανεξάρτητα από τις προβαλλόμενες αφορμές.

2) Εκτός του μηχανισμού, η απόφαση απαιτεί την ολοκλήρωση ενός «πρώτου πακέτου δημοσιονομικών παραμετρικών μέτρων» (sic) τα οποία θα φθάσουν στο 3% του ΑΕΠ έως το 2018.

«Σε αυτό το πακέτο περιλαμβάνονται η συνταξιοδοτική μεταρρύθμιση, η μεταρρύθμιση του φορολογικού συστήματος και επιπλέον δημοσιονομικά παραμετρικά μέρα, όπως μεταρρύθμιση του ΦΠΑ και μέτρα που αφορούν το μισθολόγιο του δημοσίου τομέα».

Συγκεκριμένα αναφέρει, ότι «για την ολοκλήρωση της πρώτης αξιολόγησης είναι απαραίτητη η εφαρμογή της στρατηγικής για τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια, η οποία θα συνεισφέρει στην ενίσχυση των ισολογισμών των τραπεζών και θα διευκολύνει την επιστροφή των πιστώσεων στην ελληνική οικονομία. Ως προαπαιτούμενο θεωρείται και το άνοιγμα της αγοράς των μη εξυπηρετούμενων δανείων, με προσωρινή εξαίρεση τα εγγυημένα δάνεια πρώτης κατοικίας.

»Το Eurogroup επαναλαμβάνει ότι ένα ισχυρό πρόγραμμα ιδιωτικοποιήσεων αποτελεί θεμέλιο λίθο του προγράμματος του ESM. Υπό αυτό το πρίσμα, το Eurogroup καλωσορίζει τη συμφωνία για την υιοθέτηση του νόμου που αφορά το Ελληνικό Ταμείο Αποκρατικοποιήσεων και Επενδύσεων, αλλά και την αρχική μεταφορά συγκεκριμένων περιουσιακών στοιχείων, τα οποία εντάσσονται στα προαπαιτούμενα της πρώτης αξιολόγησης. Το Διοικητικό Συμβούλιο του Ταμείου θα διορισθεί έως τον Ιούνιο του 2016 και το Ταμείο θα τεθεί σε πλήρη λειτουργία όχι αργότερα από τον Σεπτέμβριο».

Ακόμη και η «υπόσχεση» ότι «το Eurogroup παραμένει πρόθυμο να εξετάσει, εάν είναι απαραίτητο, πιθανά πρόσθετα μέτρα αναφορικά με το χρέος ώστε να διασφαλιστεί ότι οι χρηματοδοτικές ανάγκες της Ελλάδας είναι βιώσιμες και μάλιστα μακροπρόθεσμα» συνοδεύεται με την «σημείωση», ότι «αυτά τα μέτρα εξαρτώνται από την πλήρη εφαρμογή των μέτρων που έχουν συμφωνηθεί βάσει του προγράμματος του ESM και θα εξετασθούν μέτα την ολοκλήρωση της πρώτης αξιολόγησης και εφόσον όλα τα προαπαιτούμενα έχουν καλυφθεί».

Πριν ακόμη στεγνώσει το μελάνι της απόφασης, η κυβέρνηση έσπευσε να εφαρμόσει τα πάντα. Από χθες ήδη, όπως σημειώνει το ΑΠΕ, «ξεκίνησε η σύνταξη και νομοτεχνική επεξεργασία του νομοσχεδίου που θα περιλαμβάνει τα υπολειπόμενα ζητήματα για το κλείσιμο της αξιολόγησης, με σχεδιασμό και στόχο να έχει ψηφιστεί από τη Βουλή πριν από το Eurogroup της 24ης Μαϊου και να συζητηθεί με την κανονική διαδικασία.

»Σε αυτό το νομοσχέδιο θα περιλαμβάνονται τα εναπομείναντα μέτρα που έχουν συμφωνηθεί και αντιστοιχούν στο 1% του ΑΕΠ, τα κόκκινα δάνεια, το Ταμείο Αξιοποίησης της Δημόσιας Περιουσίας αλλά και ο Μηχανισμός Δημοσιονομικής Διόρθωσης».

Οχι κι άσχημα… για «καθόλου νέα μέτρα».