«Αρχέγονη», της Νάνας Παπαδάκη

«Γράψτε, γράψτε, γράψτε»

| 04/11/2024

Όλα είναι λέξεις, όλα είναι ψέμα και όλα είναι μια κρυμμένη αλήθεια. Όλοι, λοιπόν,  ποιητές και όλοι δικαιωμένοι, όλοι αδικαίωτοι. Όλοι να αγωνιούν, να προσπαθούν, να αποτυγχάνουν, να σκάβουν, να πέφτουν, να σηκώνονται και να παλεύουν ξανά και ξανά. Όλα είναι μια κωμωδία με κρυμμένα χαμόγελα και αστεία που «κόβουν» ψυχές και καταστάσεις. Όλα γίνονται σε μια σκηνή και όλα αναζητούν την υπερβολή, το ακραίο, το κανονικό δηλαδή που όλο ξεφεύγει. Όλοι καλπάζουν γερά για να κερδίσουν-«σκοτώσουν» τη ματαιότητα μέσα τους και όλοι υποκύπτουν στον χρυσό του χρήματος και στη σαγήνη του ήχου του. Όλοι δέχονται τον ελάχιστο εαυτό των άλλων και σε ολύμπια σύννεφα τοποθετούν τον δικό τους. Όλοι πέφτουν και δεν ξέρουν το γιατί. Όλοι κουβαλάνε την πένα και με το ξίφος σκίζουν χάρτινες τίγρεις και αντιδραστικές τελείες. Όλοι ψάχνουν την αρχή των πάντων και την αρχή της πρώτης ρίμας, του πρώτου στίχου. Όλοι εντοπίζουν το τέλος, το «αμήν» και όλοι αναρωτιούνται αν αυτό είναι ευλογία ή ανακουφιστική παράδοση. Όλοι τολμούν και όλοι γεμίζουν το χαρτί με λέξεις λέξεις λέξεις. Φωνήεντα, σύμφωνα, στίχοι, ήχοι, κινούμενα τείχη και ανάμεσα στα χαλάσματα και τη σκόνη το αρχαίο πνεύμα αθάνατο. Όλοι και μέσα σε αυτούς η Νάνα Παπαδάκη και η «Αρχέγονη» (Εκδόσεις Μελάνι).

Η Νάνα Παπαδάκη ξέρει καλά τις απαιτήσεις των λέξεων, του λόγου. Γι’ αυτό και προσπαθεί να φτάσει στην αρχή, εκεί που ορθώνεται το αρχέγονο και η πνοή του κάνει το κόσμο να κινείται. Δύσκολο αυτό. Η ποιήτρια επιχειρεί να φτάσει στο ελάχιστο μέσα από το ελάχιστο. Βαθιά ανάσα, ανάσες, παίρνει και καταδύεται εκεί που γεννιέται η πρώτη σκέψη. Δεν είναι η περιοχή του αυθόρμητου. Όχι. Είναι η περιοχή του «προαποφασισμένου». Δεν μπορεί να βρει από ποιον, αλλά μοχθεί για να εντοπίσει την εντολή που δίνεται απ’ αυτόν, από το οποιοδήποτε ανώτερο ον. Κι αν το «Λέξεις, λέξεις, λέξεις» [από τον Άμλετ] που προτάσσει στην αρχή είναι οι εντολές, τα ποιήματά της είναι η απάντηση που λέει «γράψε, γράψε, γράψε». Γι’ αυτό, «Γράψτε, γράψτε, γράψτε». Υπάρχει μια εσωτερική δύναμη στα ολιγόστιχα, ελεύθερα, μερικές φορές αποφθεγματικά, δημιουργήματά της. Προσπαθεί να την ελέγξει, να τη σμιλέψει όπως θέλει και να την εξωτερικεύσει στον σωστό χρόνο με τον σωστό τρόπο. Θέλει παίδεμα από τον αναγνώστη η ποίησή της κι αν το κάνει θα ανταμειφθεί, θα δει τον πνευματικό μόχθο και τη αρχέγονη ροή της ζωής μας, της δημιουργίας (μας).

Η Νάνα Παπαδάκη επιδιώκει να συλλάβει την άγρια ομορφιά των κόσμων που οι λέξεις μας δίνουν. Η άσκησή της στο πεδίο της υποκριτικής τη βοηθά να στείλει το βλέμμα της στα βάθη των νοημάτων, τη σπρώχνει να αγγίξει το κουκούτσι του κόσμου. Η Παπαδάκη είναι πρόθυμη να ενδυθεί το δέρμα του άλλου, κυρίως του σκοτωμένου, για να φτάσει στον πυρήνα του εαυτού, της ύπαρξης. Κόβει του καρπούς/Πάει τα φτερά της/Τραγουδά/Στην ηχώ/Ζει σαν να’ ναι/Ο εαυτός της. [σ.36].  Κι αν υπάρχει κίνδυνος να χαθεί ο δρόμος προς το αρχέγονο, έρχεται αυτό το ποίημα και φωτίζει τα πάντα:  Οι ήχοι είναι η στίξη της σιωπής, καθώς αρθρώνει τον χρόνο. Η «Αρχέγονη» είναι ποιητική συλλογή που αντανακλά την αγωνία και την προσωπικότητα της δημιουργού. Η Παπαδάκη θέλει να πει κάτι βαθύ και ουσιαστικό και στο βιβλίο αυτό μας προσφέρει τους κόπους και τις ανησυχίες της. Και ξεκινά με τη σιωπή, τα λίγα, τα ελάχιστα. Συνεχίζει με τις λέξεις-πετράδια και η τελεία δεν τιθασεύεται. Μόνο «λέξεις, λέξεις, λέξεις».

Γεννήθηκε στην Αθήνα το 1980. Σπούδασε αθλητική δημοσιογραφία και παρά την αγάπη και την ενασχόλησή του με τη λογοτεχνία, συνεχίζει να ασχολείται με το αθλητικό ρεπορτάζ. Έχει εργαστεί σε εφημερίδες, περιοδικά, ραδιοφωνικούς σταθμούς, κάνοντας βιβλιοπαρουσιάσεις