Αυτοπροσωπογραφία, Εντουάρ Λεβέ
Μετάφραση: Αχιλλέας Κυριακίδης, Εκδόσεις Opera
Αυτοπροσωπογραφία. Εντουάρ Λεβέ, μετάφραση Αχιλλέας Κυριακίδης, Εκδόσεις Opera
Τελειώνοντας το βιβλίο του Εντουάρ Λεβέ μου ήρθε στο μυαλό η Κατερίνα Γώγου και η φράση της “το μυαλό μου είναι έτοιμο να διαλυθεί στα χίλια”. Περιέχεται σε ποίημά της στη συλλογή “Τρία κλικ αριστερά”. Η ανάγνωση της ιδιότυπης βιογραφίας του Λεβέ είναι η επόμενη εικόνα αυτής της φράσης. Σου δίνει την εντύπωση ότι το μυαλό του διαλύθηκε στα χίλια και στα κομμάτια του μπορείς να διαβάσεις τη ζωή του. Ο ίδιος αναφέρει ότι γράφει θραύσματα και στις 96 σελίδες το αποδεικνύει μοναδικά.
Αυτό το προσωπικό αφήγημα είναι δομημένο με ξεχωριστό τρόπο. Φράσεις δίχως σύνδεση μεταξύ τους. Συντακτική ή θεματική. Ατάκτως ερριμμένες. Χάος; Όχι ακριβώς. Και σε αυτή την «παραπλάνηση» βρίσκεται η μεγάλη αξία της “Αυτοπροσωπογραφίας”. Οι σκόρπιες μνήμες διαμορφώνουν μια δαιδαλώδη διαδρομή, όμως έχουν παραχθεί από την ίδια πηγή: Τη ζωή του Λεβέ.
Η αφετηρία, λοιπόν, είναι κοινή. Το χάος δημιουργείται σκόπιμα για να τονίσει την πολυπλοκότητα της πορείας του. Παρ’ όλα αυτά, σε καμία σελίδα δεν το παραδέχεται γιατί αυτή συντίθεται από πολλές απλές πράξεις. Σε αυτό το στενό πλαίσιο χωρά και τη δική του πράξη και την παρακολουθούμε με αμείωτο ενδιαφέρον. Όχι μόνο από περιέργεια και προσοχή για τη μοναδικό της δομής, αλλά και για τον ρυθμό που έχει η ιστορία του. Χειμαρρώδης. Ο αναγνώστης μαθαίνει πράγματα για τη ζωή κάποιου άλλου, που όμως σε αυτή βρίσκει και κάτι από τη δική του. Ο Λεβέ γίνεται ο ενδιάμεσος όλων μας.
Η “Αυτοπροσωπογραφία” όμως είναι και η διαθήκη του Λεβέ. Δύο χρόνια μετά την έκδοση του βιβλίου και δυο μέρες μετά την αποστολή στον εκδότη των χειρογράφων τού τελευταίου του βιβλίου, “Αυτοκτονία”, στο οποίο πραγματεύεται την αυτοχειρία του καλύτερου του φίλου, αυτοκτόνησε. Στη σελίδα 29 αναφέρει:
“Ίσως γράφω αυτό το βιβλίο για να μη χρειαστεί να ξαναμιλήσω”
Προφητικό; Μπορεί. Σίγουρα όμως κατάφερε κάτι που δύσκολα μπορεί να επαναληφθεί: Να αποτυπώσει τον αρχέγονο δυϊσμό της ζωής. Δίχως λογοτεχνικά τεχνάσματα, δίχως κανόνες. Απλά. Γράφοντας θραύσματα. Η μετάφραση του Αχιλλέα Κυριακίδη αποτυπώνει όλο αυτό το πλαίσιο, αναδεικνύοντας το μέγεθος του εγχειρήματος.
[Στην κεντρική φωτογραφία: Francis Bacon, Three Studies for Figures at the Base of a Crucifixion (1944)]
