Γλυκό Τέρας Βρυξέλλες

Γλυκό Τέρας Βρυξέλλες, Hans Magnus Enzensberger

Μετάφραση: Νατάσσα Σεχίδου, Εκδόσεις Νεφέλη

[Η φωτογραφία του Enzensberger είναι του  Volker Derlath από την ιστοσελίδα http://www.tolstoi-bibliothek.de]

Ποιος δεν θυμάται  το  εξαιρετικό «Σύντομο Καλοκαίρι της Αναρχίας» (για τους  Αναρχικούς  στον Ισπανικό Εμφύλιο  και τον Ντουρούτι). Σημαντική προσωπικότητα της Ευρωπαϊκής διανόησης, ο  Χανς Μάγκνους  Εντσενσμπέργκερ, πέραν των λογοτεχνικών βιβλίων συχνά γράφει  δοκίμια για την φιλοσοφία και την κοινωνία.

Ίσως, το «Γλυκό Τέρας Βρυξέλλες» -γραμμένο το 2011- να φανεί στον μέσο Έλληνα αναγνώστη πως κομίζει γλαύκα στην Αθήνα καθώς λόγω της κοινωνικής κρίσης, λίγο- πολύ, όλοι  γινόμαστε γνώστες των μηχανισμών και των διαφόρων λόμπυ της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Παρ’ όλα αυτά, ο τρόπος που αντιμετωπίζει την ελίτ των Βρυξελλών, το υπονομευτικό του χιούμορ αλλά και η σκληρή κριτική στην οποία υποβάλλονται διάφοροι θεσμοί της ΕΕ, καθιστούν  τούτο το μικρό δοκίμιο άξιο προς ανάγνωση. Έπειτα, δεδομένου ότι ο ίδιος είναι Γερμανός, με «γερμανική» κουλτούρα και υπέρμαχος μιας διαφορετικής  Ενωμένης Ευρώπης,  απευθύνεται στους συμπατριώτες του και στους υπόλοιπους «πλούσιους» Ευρωπαίους και, χωρίς να υιοθετεί  καταγγελτικό λόγο, αποδομεί  όσα επιχειρήματα  χρησιμοποιούν οι γραφειοκράτες για να δικαιολογήσουν τις νεοφιλελεύθερες πολιτικές. Σαφώς, διακρίνει ένα τεράστιο έλλειμμα δημοκρατίας μιας και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο  δεν μπορεί να παίρνει αποφάσεις -τα πάντα αποφασίζονται στην Κομισιόν και στα Συμβούλια Υπουργών καθώς ολοένα και περισσότερο το περίφημο Κοινοτικό Κεκτημένο απλώνει τα πλοκάμια του σε πάμπολλες πτυχές της κοινωνικής και προσωπικής ζωής των Ευρωπαίων πολιτών. Τι θα καταναλώσουμε, πώς θα ντυθούμε, τι είναι καλό για την υγεία μας, για τη συμπεριφορά μας κ.α. Ακόμη και τα ωράριά μας, ή τι σχήμα θα έχουν τα τεχνητά δόντια ή η λεκάνη της ευρωπαϊκής τουαλέτας!

Ο Εντσενσμπέργκερ αφιερώνει αρκετές γραμμές για τα οργουελικά συστήματα παρακολούθησης των πολιτών. Αναφέρει κείμενα από τον Διαφωτισμό και γενικώς θεωρεί πως ένα γραφειοκρατικό τέρας αναδύεται από τον τρόπο που πορεύεται η ΕΕ. Οι Βρυξέλλες βρίσκονται μεν στην Ευρώπη αλλά η Ευρώπη δεν βρίσκεται στις Βρυξέλλες, αναφέρεται προς το τέλος του βιβλίου σε μια φανταστική συζήτηση με κάποιον γραφειοκράτη, έχοντας λίγο πριν ειρωνικά αμφισβητήσει τις όποιες αγαθές προθέσεις  του.

Γράφει επίσης για την πραγματική οικονομία και την  εξωπραγματική  των τραπεζών -για την περίπτωση της Ελλάδας, το πώς στήθηκε όλη αυτή η πολιτική κομπίνα- γενικώς την αποκοπή της ελίτ των Βρυξελλών από τους κατοίκους της Ευρωπαϊκής Ένωσης και άλλα πολλά. Αν σε κάτι είναι θετικός ως προς την δημιουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης είναι ότι δόθηκε η ευκαιρία στους  πολίτες  να  δημιουργήσουν ανεξάρτητα -ορίζοντια- ευρωπαϊκά δίκτυα μεταξύ των χωρών, με δεσμούς πιο ισχυρούς από όλες μαζί τις συμφωνίες που διαπραγματεύονται στις Βρυξέλλες. Εκατομμύρια είναι οι δεσμοί που πλέκονται και ξεφεύγουν παντελώς του ελέγχου των  γραφειοκρατικών ελίτ που δεν είναι σε θέση πλέον να τους καταστρέψουν ή να τους αλλάξουν.