«Δέρμα», της Βίβιαν Στεργίου

Η βία της ματαιοδοξίας εκδηλώνεται, έμμεσα, στο σύνθημα: ο ήλιος δεν λάμπει στις οθόνες των κινητών.  Η ποιητική αποτύπωση της πραγματικότητας δεν μπορεί να ακυρώσει την πραγματικότητα! Και κάπου εδώ η εικόνα τρέμει και οι δρόμοι αποκτούν ευλυγισία αιλουροειδούς. Μπορεί και να σαι ναρκωμένος, να έχεις καταναλώσει τα απαραίτητα παραισθησιογόνα, όμως όχι. Είναι η ζάλη που προκαλεί ο ήλιος στην οθόνη του κινητού. Η πλαστική ομίχλη σε μπερδεύει, σε ακυρώνει, σε επιβεβαιώνει, σε τελειώνει, σε αποθεώνει. Πατάς, παραπατάς και τον ρυθμό δεν βρίσκεις, τον επινοείς και τα στραβά γίνονται ίσια, τα ίσια στραβά και η ατέλεια είναι το μοναδικό τέλειο πράγμα που καταφέρεις, θα συναντήσεις. Αγαπάς την ατέλεια σου, είσαι προοδευτικός, είναι κάθε «αντί» που υπάρχει (οκ, όχι και κάθε «αντί»), είσαι αυτό που σου επιβάλλουν οι νέοι Δημιουργοί των social media και η αναπνοή σου είναι η αφή σου. Το δάχτυλο ακουμπά στο γυαλί και η δροσιά του σε κάνει να να αισθάνεσαι ζωντανός, το πρώτο αποτύπωμα χάνεται στο ψηφιακό χάος και το δέρμα ψάχνει νέο σώμα να κατοικήσει. Τελικά η ατμόσφαιρα είναι γεμάτη παραισθησιογόνες ουσίες και μπορεί να μη ζεις στο Matrix, όμως παντού βλέπεις τον Νίο, τον νέο Μεσσία. Σηκώνεις το κινητό και η οθόνη σου δείχνει ότι δεν είναι ο Νίο, αλλά ένας παπάς που απλώς φοράει γυαλιά ηλίου! Κάθεσαι στο παγκάκι του σταθμού των τρένων και συνεχίζεις να διαβάζεις το «Δέρμα» (Εκδόσεις Πόλις).

Η Βίβιαν Στεργίου στο νέο της βιβλίο εξηγεί την καθημερινότητα και ανακαλύπτει πού κατοικεί το δέρμα. Η Στεργίου κινείται στους δρόμους της μεγαλούπολης και τον αστικό ιστό διαβάζει, καταλαβαίνει, εξηγεί. Μέσα από τα διηγήματα της απαντά στα νέα μεγάλα ερωτήματα: Σε τι χρησιμεύουν τα social media; Ποιο είναι το σωστό φίλτρο για την τέλεια selfie; Πώς θα συστήσουμε το σώμα μας στην ψηφιακή εποχή; Τελικά, τα emoticons έχουν αισθήματα; Το μέσο για να απαντηθούν τα προηγούμενα είναι το δέρμα, γιατί εκεί καταλήγουν όλα, εκεί σώζονται και εκεί θανατώνονται. Το δέρμα αισθάνεται, ακούει και συνομιλεί με την ομορφιά και τις απαιτητικές, απεγνωσμένες ματιές. Το δέρμα είναι αυτό που αντιστέκεται στη δικτατορία του γυαλιού –της εικόνας– και προσπαθεί να φτιάξει αναχώματα, χαρακώματα, άγριες λαβές για να κρατήσει αυτό που περνά και χάνεται, να κρατήσει τη ζωή. Η Στεργίου ξέρει πολύ καλά ότι η εικόνα έχει γίνει ο μόνος λόγος σήμερα και μας θυμίζει τι δεν καταλαβαίνουν τα «έξυπνα κινητά»: το δέρμα. Αν θέλετε να καταλάβετε τι σημαίνει «Δέρμα», φέρτε στο νου σας τα «Παράσιτα» του Μπονγκ Τζουν-χο. Συγκρατήστε μόνο αυτό όμως: εδώ δεν υπάρχει τέλειο πλάνο.

Τα 18 διηγήματα της Στεργίου μιλούν για τα μηνύματα του σώματος, για την πορεία που χαράζει ο άνθρωπος και αυτή ανατρέπεται στο επόμενο λεπτό, για τους μικρούς τόπους που κλείνουν τα όρια του κόσμου, για την οικογένεια που μένει σταθερή αξία, μόνιμο βάσανο, για τις αδιέξοδες ανθρώπινες σχέσεις, για την ψυχική, σωματική, απόσταση, για την εικόνα που πουλάμε… Και τι κάνει η Στεργίου σε αυτό το βιβλίο; Εκμεταλλεύεται την «cup up» μέθοδο για να ερμηνεύσει αυτό που ζούμε και αυτό που μας ορίζει. Με τον λόγο της «κόβει» τα κατάλληλα κομμάτια από την καθημερινότητα και την αναδιατάσσει. Αυτό που διαβάζουμε έχει κάτι από τα «Πρόσωπα» του Κασσαβέτη και θραύσματα από τα «400 χτυπήματα» του Τριφό. Το σύνολο εκπέμπει ζωντάνια, σπιντάτο ρυθμό αφήγησης, φρέσκο περιεχόμενο και ξεχωριστό, προσωπικό, ύφος. Ό,τι απασχολεί τον σημερινό άνθρωπο είναι εδώ: σεξισμός, body shaming, εργασιακή ανασφάλεια, σχέσεις μέσα από οθόνες, το άγχος της εικόνας… Η Στεργίου κερδίζει το στοίχημα του δεύτερου βήματος και δείχνει ότι ανήκει στους καλούς, ευρωπαίους, πεζογράφους του σήμερα.