«Δευτέρα παρουσία», της Τζούλιας Γκανάσου

Ο ποιητής δίνει το σύνθημα και η ζωή, ο άνθρωπος, τραβάει την ανηφόρα. Οι γειτονιές του κόσμου είναι εδώ, παντού, μέσα μας, δίπλα μας. Και πάλι τον ποιητή ακολουθούμε. Ακούμε και βλέπουμε τα λόγια που έγραψε ο άνθρωπος που ξεκλείδωσε την αθανασία με στίχους και εικόνες τριανταφυλλένιες. Στον πόνο είμαστε όλοι ίσοι. Την ώρα του πόνου ο χρόνος βαραίνει κι ένα ακόμα σώμα προστίθεται στο πρώτο σώμα-ρίζα. Και η ποιητική πένα, το «όπλο» που δίνει μόνο δύναμη, συνεχίζει. Οι άνθρωποι δεν γονατίζουν παρά μονάχα μπροστά στους νεκρούς τους. Και ο ένας, οι δυο, οι χίλιοι, ακουμπούν στις πλάτες τις μικρές, τις μεγάλες και η ανηφορική πορεία συνεχίζεται. Η ανθρωπότητα είναι μια ζωή εν τάφω και ένα ζήτω καρφωμένο στο διάστημα. Πάλι ο ποιητής, πάντα, παντού και μαζί ο συγγραφέας. Και όλα όσα είναι δικά μας, είναι δικά τους. Και το χώμα αυτό είναι δικό μας, και δικό τους και το ένα σώμα που γίνεται σώματα, γεννά, πεθαίνει, κλαίει, γελά, προχωρά. Στέκεσαι λίγο, όπως είσαι, με τις πληγές, τις ελπίδες, τις ακυρώσεις, τους θανάτους και τις γεννήσεις σου, και συνειδητοποιείς ότι ο άνθρωπος είναι το τερατώδες αριστούργημα αυτού του κόσμου. Και όσο οι ήλιοι ανθίζουν και οι βόμβες αφθονούν, τόσο ο ποιητής, ο μέγας Ρίτσος, θα γράφει και θα βλέπει τη χαμογελαστή συγγραφέα. Αυτή είναι η Τζούλια Γκανάσου και αυτό το βιβλίο της, η «Δευτέρα παρουσία» (Εκδόσεις Καστανιώτη).

Η λογοτεχνική γνωριμία -για τον γράφοντα- με την Τζούλια Γκανάσου ήρθε με τους «Γονυπετείς» και ακολούθησαν οι «Γόνιμες μέρες» (και οι δύο τίτλοι από εκδόσεις Γκοβόστη). Αυτό που έκανε εντύπωση, και ακόμη κάνει, στη γραφή της Γκανάσου είναι η ταπεινότητά της. Τη διαβάζεις και καταλαβαίνεις ότι όλα ξεκινάνε από την καρδιά της, από την ευαισθησία της και την ανησυχία της. Κι αν το κάνουν κι άλλοι αυτό, η ειλικρίνεια της Γκανάσου την κάνει ξεχωριστή. Διαβάζεις τις ιστορίες της, τους μύθους, τις αφηγήσεις της και καταλαβαίνεις ότι έχει υποφέρει ψυχικά για να περάσει στο χαρτί αυτά που θέλει να πει. Η Γκανάσου είναι τόσο κοντά στις ιστορίες, στους χαρακτήρες, στους κόσμους που πλάθει, που σε πείθει αμέσως γι’ αυτό που θέλει να πει, να σου μεταδώσει. Η «Δευτέρα παρουσία» δεν αποτελεί εξαίρεση. Εδώ, όπως και στα προηγούμενα βιβλία της, το σώμα είναι ο θεμέλιος λίθος της πλοκής, της δομής της ιστορίας, της αφήγησης, των χαρακτήρων. Ο άνθρωπος, μια κοπέλα εν προκειμένω, θα αναλάβει να μεταφέρει στην πλάτη του τη ζωή, τον θάνατο, την ελπίδα, τον εφιάλτη, τα όνειρα. Η Γκανάσου, με τον πιο όμορφο, συγκινητικό και κρυστάλλινο τρόπο, μας ενώνει με αυτόν τον άνθρωπο.

Το βιβλίο είναι εμπνευσμένο από αληθινά γεγονότα που συνέβησαν κατά τη διάρκεια του πολέμου στην Ουκρανία και κατά τη διάρκεια βομβαρδισμών κατοικημένων πόλεων, όπως στη Λωρίδα της Γάζας και σε άλλη σημεία του πλανήτη. Η ιστορία και τα πρόσωπα είναι προϊόντα μυθοπλασίας. Η διευκρίνηση στο οπισθόφυλλο ενισχύει το δημιούργημα της Γκανάσου. Από χώμα και δάκρυα, από ήλιο και χαμόγελα είναι φτιαγμένο αυτό το βιβλίο. Μια πόλη βομβαρδίζεται. Η δεκαεφτάχρονη Άννα και η Ολγα, η γιαγιά της, βρίσκονται στο άδειο σαλόνι του σπιτιού τους. Το κορίτσι προτείνει να φύγουν, να βρουν καταφύγιο. Η γιαγιά αρνείται. Η Άννα διαπιστώνει ότι τα πόδια της γιαγιάς έχουν παραλύσει. Τότε, αποφασίζει να πάρει τη γιαγιά στην πλάτη. Βγαίνουν από το σπίτι και το ένα σώμα θα κάνει τα πάντα για να επιβιώσει. Η εγγονή θα ενηλικιωθεί, η γιαγιά θα παλέψει και θα συμφιλιωθεί με το αναπόφευκτο. Στην πορεία των δύο γυναικών θα συναντηθούν όλα τα ωραία και όλα τα άσχημα του κόσμου τούτου. Η αναζήτηση ενός καλύτερου κόσμου, ενός άλλου τόπου, θα γίνει αστείρευτη πηγή δύναμης για τις δύο πρωταγωνίστριες. Στη διαδρομή τους θα δουν θάνατο, ομορφιά, την αποσύνθεση, την οριστική κατάπτωση με το επαίσχυντο εμπόριο βρεφών, με γυναίκες υποταγμένες στην υπηρεσία παραγωγής μωρών (!), θα δουν την αλληλεγγύη, το ψέμα, τη δικαιοσύνη, την ίδια τη ζωή. Το «Δευτέρα παρουσία» διαθέτει λυρισμό, σπαρακτικό ύφος, δυνατό αφηγηματικό βλέμμα και βαθιά ανθρώπινο αποτύπωμα. Θα σας αγγίξει, θα σας συγκινήσει.