Διαδρομές, γεύσεις θανάτου και ξεκάθαρες νίκες
"Αγγελική", στο Θέατρο του Νέου Κόσμου
Το κείμενο είναι γραμμένο με αφορμή την “Αγγελική”, μια παράσταση που διηγείται το τότε, μα θυμίζει τόσο ζωηρά το σήμερα.
Για να ζήσεις πρέπει να ταξιδέψεις· όχι ως υποχρέωση, αλλά ως φυσική ανάγκη. Η ζωή είναι ένα ατέρμονο ταξίδι. Κάποιοι θα έλεγαν πως ακολουθείς αδιάκοπα και άσκοπα τον δρόμο τούτο, δίχως ποτέ να τελειώνει. Κάποιοι άλλοι, ότι πράγματι ποτέ δεν τελειώνει, αλλά πάντα θα αφήνεις τους άλλους να συνεχίζουν πατώντας στα ίχνη σου, ίσως στρίβοντας σε άλλα μονοπάτια, ίσως αφήνοντας παλιά χνάρια να ξεθωριάσουν, ίσως διαλέγοντας διαφορετικές διακλαδώσεις, πάντα όμως προχωρώντας. Προχωρώντας, στοχεύοντας στη ζωή.
Κι υπήρχαν –κι υπάρχουν- άνθρωποι που εξαναγκάζονται σε ταξίδια. Όλο βαδίζουν, τρέχουν για να ξεφύγουν απ’ τον εχθρό –από εκείνον που ορίστηκε να ‘ναι εχθρός- τσαλαβουτούν στα νερά και τη λάσπη, πέφτουν μες στα χώματα και την κοπριά, πίνουν από βρώμικα νερά για να ξεγελάσουν τη δίψα τους, ψήνονται στον καυτό ήλιο και μουδιάζουν στον παγωμένο αέρα, ματώνουν τα πόδια τους… κι αν οι ψυχές τους είναι ήδη λαβωμένες, έχουν την θέληση να τους στυλώνει και να τους ξυπνά.
Η Αγγελική Ματθαίου ήταν μια από αυτούς τους ανθρώπους. Ήταν “παιδί της Λωζάννης, της Συνθήκης της Λωζάννης”. Έτσι συστήνεται στο κοινό η πρωταγωνίστρια της θεατρικής παράστασης «Αγγελική», ξεκινώντας να περιγράφει το ταξίδι της ζωής της, που αρχίζει με την καταστροφή της Σμύρνης το 1922, τον ξεριζωμό της οικογένειάς της από τον τόπο της, τις Νέες Φώκαιες Σμύρνης, και την αιχμαλώτισή τους από την τούρκικη χωροφυλακή.
Οι συντελεστές της παράστασης, μια ομάδα νέων που ακούει στο όνομα “Κilling the fly”, καταφέρνουν με αμεσότητα και απόλυτα ειλικρινές και καθάριο ύφος, μέσα από την κίνηση των ίδιων των σωμάτων τους, τη μιμιτική και την κουκλοπαιχτική, να παρουσιάσουν την κοπιώδη διαδρομή της Αγγελικής, όπως η ίδια την κατέγραψε χρόνια αργότερα, το 1995. Γινόμαστε μάρτυρες ενός κυματισμένου βίου που, παρόλες τις ταραχές του, το γέλιο και η χαρά δεν παύουν να τον χρωματίζουν. Η αφήγησή της ενσαρκώνει την αθωότητα που ενυπάρχει στην ψυχή ενός παιδιού. Είναι το αίσθημα της ελπίδας που δεν καταρρακώνει την Αγγελική, της ελπίδας πως θα επιστρέψει στους δικούς της –σε όσους έχουν απομείνει- και πως η ζωή θα πάρει αλλιώτικη στράτα. Και συνεχίζει να γελά, γιατί μέσα σε κάθε δράμα οι στιγμές ευτυχίας γίνονται ανεκτίμητες. Η ελπίδα της να κάνει βήματα παραπέρα και η αγάπη της να ζήσει δεν την αφήνουν να εγκαταλείψει τις προσπάθειες.
Η ελπίδα που σήμερα τσακίζεται, που πολλούς εγκαταλείπει, μιας κι αυτή μαζί με άλλες Λέξεις συμπαρασύρεται στο ρεύμα της κενότητας και χάνει το νόημά της, ήταν –είναι- το ελατήριο που εκτοξεύει τα πόδια τέτοιων ανθρώπων να συνεχίσουν την κοπιαστική πορεία, μέχρι το τέλος· το τέλος των γεμάτο ζόφο ημερών και την αρχή της ζωής· το Τέλος που περικλείεται στην Αρχή.
Κι η ιστορία με τα βάσανα και τις κακουχίες δεν έχει τελειωμό.
Κι ο χρόνος δεν σταματά να κυλά, παύει όμως να μετρά. 1 μέρα-1 βδομάδα-1 μήνας… Όλα φαντάζουν το ίδιο. Μονάχα το φως εναλλάσσεται με το σκοτάδι, η νύχτα είναι πάντοτε πιο δύσκολη. Ίσως ν’ αλλάζει η χρονιά, ίσως να μπαίνουμε στο 1923, ίσως και στο 2016… ποια η διαφορά; Και στο ξημέρωμα του 2017, υπάρχουν άνθρωποι τρομοκρατημένοι στο σκοτάδι, ανήμποροι να ελέγξουν τα βήματά τους. Εκείνοι που τρέμουν, γιατί το κρύο διαπερνά τη σάρκα τους· εκείνοι που διαρκώς αισθάνονται φόβο, γιατί είναι στιγματισμένοι με τον χαρακτήρα του ξένου· εκείνοι που καρδιοχτυπούν για την επόμενη μέρα που θα έρθει και θα καθοριστεί ξανά από τις αποφάσεις των άλλων ή την αδιαφορία τους.
Έχεις την αίσθηση πως οι άνθρωποι σαν την Αγγελική γεύονται τον θάνατο κάθε μέρα, κάθε ώρα που περνά κι εξακολουθούν να νιώθουν ανεπιθύμητοι εκεί όπου πατούν. Όμως αγκαλιάζονται και τα σώματά τους δίνουν ζεστασιά και σθεναρότητα το ένα στο άλλο. Το αγκάλιασμά τους είναι το κουδούνισμα της ανθρωπιάς, είναι η απόδειξη της Ύπαρξης, είναι μια ξεκάθαρη νίκη! Και σαν απλώσουμε κι εμείς την αγκαλιά μας, ποιος καλύτερος τρόπος για να διακοπεί το κατρακύλισμα του κόσμου και να επικρατήσει ο Άνθρωπος;
[hr]
“Αγγελική”, παράσταση βασισμένη στη μαρτυρία της Αγγελικής Ματθαίου
Σκηνοθεσία: Κατερίνα Δαμβόγλου, Robin Beer, Jorge Arbert
Παίζουν: Κατερίνα Δαμβόγλου, Robin Beer, Νεκτάριος Θεοδώρου
