Υγρές κλωστές που χάνονται στο φως και το χώμα

Το πρώτο μυθοπλαστικό έργο της Ντέλια Οουενς γράφτηκε για να αποθεώσει την καρδιά του μύθου: όλα ξεκινούν και τελειώνουν σ’ έναν ψίθυρο όταν ο μύθος συναντά τον λόγο. Η καλλιτεχνική δημιουργία παίρνει μορφή από την απροσδιόριστη φράση που κατοικεί μέσα σε κάθε δημιουργό και μετά είναι η πνοή και το όραμα που κάνουν τον ψίθυρο χείμαρρο, κόσμο ολόκληρο! Διαβάζοντας το “Εκεί που τραγουδάνε οι καραβίδες” (Εκδόσεις Δώμα) σου έρχεται στο νου η φράση της Παλαιάς Διαθήκης “χους ει και εις χουν απελεύσει”, δηλαδή “χώμα είσαι και στο χώμα θα καταλήξεις”. Η διαδρομή όμως στην συγκεκριμένη περίπτωση διασταυρώνεται με αυτόν της ποίησης που πηγάζει ατόφια από τη φύση. Οι εικόνες, τα λόγια της Οουενς βρίσκουν τον Αρσένι Ταρκόφσκι, τον σοβιετικό ποιητή που αγάπησε όσο λίγοι τον τόπο του, και στέκονται στην άγρια ομορφιά των στίχων του: μα κάποτε, άνθρωποι, φύλλα και χόρτα, ψάρια  και πέτρες βαριές/έβρισκαν μέσα μου λέξεις βαθιές. Το μυθιστόρημα της Οουενς, πέφτει στο μυαλό και την ψύχη μας σαν την πέτρα που απαλά ταράζει τα νερά της λίμνης. Υγρές, λεπτές κλωστές που χάνονται μέσα στο φως και το χώμα…

Η Οουενς θέλησε να μας φέρει σ’ επαφή με τη γη και τα πλάσματα της. Και σ’ αυτά πρωταγωνιστεί ο άνθρωπος, με οποιοδήποτε τρόπο. Εν προκειμένω η Κάια, η πιτσιρίκα του βάλτου όπως την αποκαλούν οι κάτοικοι του Μπάρκλι Κόουβ, μικρό ψαροχώρι στη Βόρεια Καρολίνα των ΗΠΑ. Η συγγραφέας παρακολουθεί τη ζωή τής Κάια από τα πρώτα της βήματα μέχρι τέλους. Και την παρακολουθεί μέσα από τα δέντρα, τα χορτάρια που κρύβουν και προστατεύουν, μέσα από τους ήχους των ζώων του βάλτου, μέσα από τη συμπεριφορά των νερών… Η γνωριμία με την ηρωίδα της  δεν γίνεται μόνο μέσω της ομορφιάς. Είναι ο πόνος της εγκατάλειψης και τη μοναξιάς που ορίζουν τη συμπεριφορά, τον χαρακτήρα και τη μοίρα της. Στην προσπάθεια της να “σπάσει” τον ασφυκτικό κλοιό θα γνωρίσει τον έρωτα, την αγάπη, την προδοσία και την κατηγορία για φόνο. Η Οουενς παίρνει ένα πλάσμα του βάλτου, του χώματος και το δοκιμάζει, το βάζει απέναντι στους ανθρώπους της πόλης που αν και μορφωμένοι δεν μπορούν να ξεφύγουν από την προκατάληψη και το ταξικό μίσος. Σ’ αυτή τη διαδρομή, βάλτος (χώμα), πόλη, βάλτος (χώμα), η Οουενς κάνει ό,τι μπορεί για να γίνει το μυθιστόρημα ακαταμάχητο.

Το “Εκεί που τραγουδάνε οι καραβίδες” διαθέτει δράμα, έρωτα, δράση, φόνο, αγωνία, ομορφιά, με το φυσικό τοπίο πάντα σε πρώτο πλάνο. Η Οουενς το αξιοποιεί τέλεια και όχι μόνο για σκηνικό χώρο δράσης. Οι επιστημονικές αναφορές σχετικά με τη συμπεριφορά ζώων, φυτών έχουν ενσωματωθεί στην ιστορία τόσο όμορφα που την κάνουν ακόμα πιο θελκτική και στην ουσία αποκωδικοποιούν την ανθρώπινη συμπεριφορά των χαρακτήρων. Η Οουενς με απόλυτη πειθαρχία στη διαχείριση του υλικού της δίνει έντονο ρυθμό στην αφήγηση και κρατά μέχρι τέλους το ενδιαφέρον αμείωτο με τις συνεχείς εναλλαγές στον χρόνο δράσης των γεγονότων. Η μετάφραση της Μαργαρίτας Ζαχαριάδου είναι πολύ καλή, ενώ για άλλη μια φορά οι εκδόσεις “Δώμα” δείχνουν πως ξέρουν να επιλέγουν τίτλους και να φροντίζουν για την άψογη έκδοσή τους.