Στήλη: Auditorium

Εναλλακτικοί ήχοι από την ευρωπαϊκή δημιουργική μουσική

| 29/04/2021

Δεν είναι καθόλου καινούρια τούτη η στήλη. Έκανε την πορεία της για αρκετό καιρό, στο παρελθόν («Δίφωνο», «Jazz & Τζαζ») πέρασε στην διαθεσιμότητα και έρχεται και πάλι στο προσκήνιο του φιλόξενου «Περιοδικού». Κυρίως νέες μουσικές θα παρουσιάζει αλλά δεν θα παραλείπει να μεταφέρει δημιουργικές προτάσεις από το κυρίως ρεύμα της δισκογραφίας. Το βασικό χαρακτηριστικό της είναι η συνοπτική αλλά ουσιαστική παρουσίαση των καλλιτεχνικών προϊόντων.

Το τελευταίο άλμπουμ του Αυστραλού sound artist Todd AndersonKunert, You Promised,  συμπληρώνει – μαζί με τα προηγούμενα «Conjectures» και «Past Walls and Windows» -την «Truths Trilogy»  γύρω από ψυχολογικά και συναισθηματικά θέματα που έχουν σχέση με την ανθρώπινη ύπαρξη. Τούτο εδώ αναφέρεται σε υποσχέσεις όσον αφορά τον έρωτα και την αθέτησή ή την τήρησή τους. Έργο σε δυο μέρη όπου συνδυάζει ηχητικά τις παραπάνω απόψεις του και το πράττει με απέριττες «μικρές» μουσικές, χαμηλών τόνων και συχνοτήτων. Χρησιμοποιεί γι’ αυτό έναν μονοφωνικό συνθεζάιζερ διαφόρων μοντέλων  όπως, επίσης, μικρό αριθμό από πετάλια.

https://toddak.bandcamp.com/album/you-promised 

Ο Matt Rösner είναι και αυτός ένας ηχητικός καλλιτέχνης, ένας sound artist απ’ την Δυτική Αυστραλία. Όντας στην πιο απομακρυσμένη πόλη στον κόσμο επηρεάζεται από την περιβάλλουσα ερημία της για να διοχετεύσει στην μουσική του οργανικές αισθήσεις πεδίου και χρόνου. Στο No Lasting Time υπάρχουν ακουστικά όργανα όπως πιάνο, λεπτομερείς ηχογραφήσεις πεδίου (field recordings) και συνηθισμένα σόφτγουερ εμβαλώματα. Και έχει ενδιαφέρον πως ο Rösner περιστρέφεται διαρκώς γύρω από το υγρό στοιχείο που φαντάζει απέραντο εμπρός του και είναι. Η επανάληψη αποτελεί άξονα της δουλειάς του, επανάληψη μηχανική, μονότονη που εμπλουτίζεται με συχνότητες και απότομους θορύβους  – όλα, όμως, σε μια παγερή, μεταλλική, μοναξιά.

https://mattrosner.bandcamp.com/album/no-lasting-form

Ακόμη ένας Αυστραλός συνθέτης, ο David Shea, εργάζεται κυρίως με συνδυασμούς σάμπλς και συμβατικών μουσικών οργάνων καθώς εστιάζει πάνω στις δυνατότητες μίξης της ηλεκτρονικής με την ακουστική παράδοση. Ούτως, στο The Thousand Buddha Caves αποκαλύπτει άμεσα την εντρύφηση του στα κείμενα του Ταοϊσμού, του Βουδισμού και του Ζεν αλλά και στα φιλμ του… Μπρούς Λι! Λάτρης, επίσης, των ανατολικών πολεμικών τεχνών και του διαλογισμού εννοεί να διοχετεύει την φιλοσοφία τους στα έργα του: το συγκεκριμένο φιλοδοξεί να αποτελέσει σάουντρακ του περίφημου Δρόμου του Μεταξιού. Έτσι, δημιουργεί συνδυασμούς παραδοσιακών μελωδικών και ψαλμών, με κρουστά, φωνές, ηλεκτρονικά, κολάζ, τάμπλας, πνευστών και ηλεκτρικής κιθάρας (Oren Arambachi), με, ομολογουμένως, θαυμαστά αποτελέσματα.

https://davidshea.bandcamp.com/album/the-thousand-buddha-caves

Ο Νορβηγός ακορντεονίστας Frode Haltli κυκλοφορεί το «Avant Folk II» σε συνέχει του πρώτου ομώνυμου του άλμπουμ. Με δέκα συμπαίκτες διαφορετικών ηλικιών με πιο γνωστούς τους Erlend Apneseth στο βιολί  Hardanger και τον Ståle Storløkken στο χάμοντ και τα συνθεζάιζερς –με κιθάρες, βιολί, μπάσο, κρουστά, ηλεκτρικές κιθάρες και σαξόφωνα, η ομάδα του Haltli παίζει ακριβώς αβάντ- φολκ καθώς εκκινεί από λαϊκές μελωδίες της Σκανδιναβίας για να τις εξελίξει σε ένα κρεσέντο έντασης και αυτοσχεδιασμού. Υπάρχουν διάσπαρτες νύξεις ροκ, φιούζιον, μουσικές παρελάσεων αλλά και τζαζ μπαλάντες ως ένα ακουστικό χαρμάνι εξαιρετικά βιωμένο και γι’ αυτό αυθεντικό.

https://hubromusic.com/frode-haltli-avant-folk-ii-cd-lp/

Αρχηγός μπάντας, ντράμερ και συνθέτης ο Νορβηγός Øyvind Skarbø με το σεξτέτο του Skarbø Skulekorps και διάφορους συνεργαζόμενους μουσικούς ηχογράφησε το «Dugnad» ως ένα συμμετοχικό χάπενινγκ: χωρίς πολλές παρτιτούρες αλλά με σοβαρή προσφορά από τους μετέχοντες. Έργο που βρίθει ηχητικών εξτρεμισμών ενώ εντός 30 λεπτών διατρέχει με άνεση διάφορα ύφη χωρίς να σκαλώνει σε κανένα. Από το Glenn Miller και τον Prince, στους Enigma και τους Sepultura! Και παραπέρα, ήχοι απ’ την κλασική μουσική του 20ου Αιώνα στα σάουντρακ των τηλεοπτικών σειρών crime στα τέλη των 70’s όπως και στα ηλεκτρονικά παιγνίδια του ‘90 -εμείς, θα προσθέταμε και τον Frank Zappa. Οι ηχογραφήσεις αυτές ανακατασκευάστηκαν   ολοκληρωτικά από τον ίδιο τον Skarbø.

https://hubromusic.com/skarbo-skulekorps-dugnad-cd-lp/

Στο «Empty Room», ο Σουηδός David Granström,ηλεκτρονικός συνθέτης, βασιζόμενος σε αλγορυθμικές και αλεατορικές διαδικασίες, δουλεύει πάνω σε αργά μεταβαλλόμενα κυκλικά και ισομετρικά μοτίβα. Δημιουργεί αρμονική σταθερότητα επιτρέποντας στις μακράς διάρκειας συνθέσεις του όπως αναπτύξουν τις χρόνο- χωρικές διαστάσεις τους. Ηλεκτρικές κιθάρες παραμορφώνονται με ατμοσφαιρικά ηλεκτρονικά εφέ, ενώ, βασικός άξονας των κομματιών είναι υπόγειες μελωδίες. Ένα ηχητικό παλιρροϊκό κύμα που εξελίσσεται υπόγεια, αλλάζει μέτρο και μετασχηματίζεται στον χρόνο,  ενώ παρασέρνει με την ακουστική δεινότητα του τον ακροατή. Mastering από τον σπουδαίο του είδους Giuseppe Ielasi.

https://hallowground.bandcamp.com/album/david-granstr-m-empty-room

Ο δίσκος «First Man in the Moon» του Αμερικανού κιθαρίστα και πρώην μέλους των περιβόητων Swans, Norman Westberg και του  Πολωνού μπασίστα Jacek Mazurkiewicz συνθέτει τα ατμοσφαιρικά drone, την free jazz και την abstrait μουσική σε ακουστικές και ηλεκτρονικές φόρμες. Τα κομμάτια γεννήθηκαν από μια σειρά αυτοσχεδιαστικών sessions, στο γραμμένο υλικό των οποίων το editing ανέδειξε τον δημιουργικό διάλογο μεταξύ των δυο οργάνων: οι κυματοειδείς ήχοι  τις κιθάρας με τις διάφορες παραμορφώσεις και τις φευγαλέες μελωδίες διαπλέκονται με το βαθύ ακουστικό μπάσο που ενίοτε χρησιμοποιείται σαν κρουστό όταν δεν παίζεται με δοξάρι, με ανορθόδοξο τρόπο.

https://hallowground.bandcamp.com/album/norman-westberg-jacek-mazurkiewicz-first-man-in-the-moon

Η  Σουηδό- Πολωνή  συνθέτρια, sound artist και μουσικός, Marta Forsberg, δουλεύει στο πεδίο της installation art και της ηλεκτρόνικα. Στήνει πελώρια περιβάλλοντα μέσω της ηχητικής οπτικοποίησης. Τούτων δοθέντων το έργο της «Tkać»  αποτελείται από δυο μέρη με το πρώτο να κυριαρχούν οι «παγωμένοι» και επεξεργασμένοι drone ήχοι του βιολιού που μεταλλάσσονται αργά μέσω μίνιμαλ επαναλήψεων που δεν παραμένουν ποτέ οι ίδιες. Στο δεύτερο, χρησιμοποιείται ένας OP-1 συνθεζάιζερ σε μια παραλλαγή μινιμαλίστικης ηλεκτρονικής μουσικής με βάση τα drones. To mixing των ηχογραφήσεων ανέλαβε ο δικός μας εξαίρετος παραγωγός Νίκος Βελιώτης.

https://martaforsberg.bandcamp.com/album/tka

Με βάση την Στοκχόλμη, οι γηγενείς μουσικοί, Johan Jutterström (σαξόφωνα) και Andreas Hiroui Larsson (ντραμς, κρουστά) υπό το καλλιτεχνικό όχημα των J/L Duo, τιμούν την επέτειο των είκοσι χρόνων κοινής πορείας με τον δίσκο «Ismalfa». Μαζί τους ο Αμερικανός πιανίστας Adrian Knight και ο μαύρος Σουηδός βοκαλίστας και στιχουργός Frew Elfineh Taha, γνωστός και ως Black Fist. Μια συνεκτική σουίτα σε οκτώ μέρη με πλήθος στοιχείων free jazz και spoken word που θαυμάζει τον ρέοντα ήχο του Pharoah Sanders του “Karma” και του “Tahuid” αλλά και την μαύρη ρυθμική ποίηση.

https://jlduo.bandcamp.com/album/ismalfa

Μοναχική και αινιγματική φιγούρα της μουσικής ο μαύρος συνθέτης Julius Eastman, μινιμαλιστής, εφάμιλλος του John Cage, του Christian Wolff και του Morton Feldman. Από τους ελάχιστους Αφρό-Αμερικάνους που κέρδισαν την αναγνώριση στην αβάν- γκαρντ σκηνή της Νέας Υόρκης. Πολιτικά στρατευμένος στην queer κοινότητα, ένας ποιητής που είχε άδοξο τέλος: στην διάρκεια του χειμώνα του 1981 συνελήφθη στο διαμέρισμά από την αστυνομία που κατέστρεψε τα υπάρχοντά του μαζί με παρτιτούρες και ηχογραφήσεις του. Λόγω σοβαρών προβλημάτων υγείας γύριζε άστεγος για να πεθάνει λίγα χρόνια μετά στον δρόμο. Έγραψε το «Femenine» το 1974 που εδώ ακούγεται σε φρέσκια απόδοση απ’ το ευρωπαϊκό 13μελές 0 & Aum Grand Ensemble –υπό την διεύθυνση του Γάλλου σαξοφωνίστα Julien Pontvianne. Πάνω από 70’ εξαιρετικής μίνιμαλ όπως αυτή ακουγότανε στις απαρχές τις επηρεασμένη από την gamelan μουσική με την υπναγωγική της εξέλιξη και την σχεδόν ατονική μελωδική της γραμμή.

https://subrosalabel.bandcamp.com/album/femenine

Ο λόγος για τους Merope, το Βέλγο- Λιθουανικό σύνολο που ερμηνεύει παραδοσιακά λιθουανικά φολκ τραγούδια. Στο «Salos» ακούγονται πέρα από φωνές και χορωδίες, κιθάρες, συνθεζάιζερς, ηλεκτρονικά, moog, τσέλο, kanklės και bansuri και είναι πολύ ενδιαφέρον πως τόσο αρχαϊκά μελωδικά θέματα εναρμονίζονται μέσω της ανασύνθεσης με το τις εκφραστικές ανάγκες του σήμερα. Όλη αυτή η φιλοσοφία για την Φύση και τα πλάσματα που την κατοικούν μέσα από μινιμαλίστικες γραμμές και τελετουργικούς ύμνους δημιουργούν ατμόσφαιρα απίστευτης αισθητικής ομορφιάς και γαλήνης. Μια ηχητική βιόσφαιρα τόσο μακρινή αλλά τόσο αναγκαία.

https://granvat.bandcamp.com/album/salos

Visual artist, συνθέτης, παραγωγός και μουσικός, ο Δανός Richard van Kruysdijk σκηνοθετεί στο «Breath Mule» ένα ηχητικό περιβάλλον επινοημένο απ’ το μηδέν. Τρίτο στην σειρά άλμπουμ υπό το καλλιτεχνικό ψευδώνυμο Cut Worms και, μάλλον, φινάλε της άτυπης τριλογίας, το άλμπουμ δημιουργείται εξ απλών ηλεκτρονικών πηγών όπως μονοφωνικοί συνθεζάιζερς (Moog Werkstat) και προετοιμασμένη αυτοάρπα (Suzuki Omnichord). Χτίζει τις συνθέσεις του απ’ τα πριν επεξεργασμένους ήχους, beats ή λούπες και τις ηχογραφεί κατευθείαν στο δικάναλο στούντιο του. Οι συνθέσεις έχουν την αίσθηση μεγάλων επαναληπτικών  κυμάτων ήχου που διαρκώς αναδεύονται χωρίς καταλήγουν πουθενά και όμως κάθε φόρα κάτι υποδόρια αλλάζει.

https://cutworms1.bandcamp.com/releases

Ηχογραφημένο ζωντανά, το περασμένο καλοκαίρι, σε τζαζ κλαμπ στο Όσλο,  το «New Dance», το Νορβηγικό κουαρτέτο του ντράμερ, Paal Nilssen-Love αποτελεί μια αληθινή όαση εν μέσω πανδημίας. Μαζί του οι  Carl Magnus Neumann(άλτο σαξόφωνο),Ketil Gutvik (ακουστική-  ηλεκτρική κιθάρα) και Ingebrigt Håker Flaten (ακουστικό μπάσο). Και ενώ το άλμπουμ προοριζόταν ως στούντιο ηχογράφηση, το λάιβ που ακολούθησε έπεισε τα μέλη να κυκλοφορήσουν την ζωντανή εκδοχή του καθώς η περφόρμανς της abstrait jazz του σχήματος με την απίστευτη αλληλοκάλυψη των μουσικών μέσω των συνεχών αυτοσχεδιασμών έθετε εμφαντικά την ταυτότητα του γκρουπ.

https://pnlrecords.bandcamp.com/album/new-dance

Με τον δίσκο «Peau» το Γαλλικό κουϊντέτο των Trojan Panda προτείνει ένα άκρως ενδιαφέρον ηχητικό δείγμα εμφορούμενο από ισόποσες δόσεις πειραματικού ροκ, free jazz και περίτεχνων αυτοσχεδιασμών. Με ηγέτη τον Jozef Dumoulin στην ηλεκτρική κιθάρα, τον Julien Pontvianne στο μπάσο και τους υπόλοιπους στα κρουστά, την κιθάρα και την φωνή, οι TP παίζουν μεγάλες, χρονικά, συνθέσεις που δεν είναι εύκολο να κατηγοριοποιηθούν. Υπάρχουν χαλαροί ρυθμοί και αργόσυρτες εξελίξεις  που θυμίζουν Sonic Youth και Glenn Branca αλλά το επιπρόσθετο ενδιαφέρον είναι πως αυτοί οι πέντε μουσικοί παίζουν εντελώς διαφορετικά όργανα σε άλλα σχήματα  !

http://jozefdumoulin.com/#/discography/?&t=inhoud

Το πρώτο προσωπικό άλμπουμ της Νορβηγίδας συνθέτριας και sound artist, Tine Surel Lange φέρει τίτλο «Works for Listening». Πρωτοπόρος στην ηλεκτρό- ακουστική μουσική ενώ επικεντρώνεται σε οργανικό υλικό καθώς οι ηχητικές πηγές της ανακατασκευάζονται πολλαπλώς σε διαφορετικούς τόνους, ρυθμούς και ηχοχρώματα. Ηχογραφήσεις πεδίου σε πρώτη διάταξη αποκομμένες απ’ το φυσικό τους περιβάλλον ακούγονται εδώ ως αταξινόμητα μουσικά όργανα παραγωγής διαφορετικής έντασης θορύβων. H Lange  χρησιμοποιεί την τεχνική HOA που αναπαραγάγει τον ήχο ανάλογα με τον αριθμό τον ηχείων που προσθέτονται ή ανάλογα με πόσο χώρο αποθήκευσης διαθέτει ο παραγωγός.

https://www.sofamusic.no/album/works-listening-1-10

Το The Tokyo sessions Volume 2: Twist  αποτελεί δεύτερη συνεργασία μεταξύ του Νορβηγού ακορντεονίστα Kalle Moberg και πολύ γνωστού enfant terrible της εναλλακτικής ροκ σκηνής, Jim O’Rourke. Μαζί με τον Αυστραλό ακουστικό μπασίστα Marty Holoubek και δυο ντράμερ γράφουν πέντε σχετικά μεγάλα κομμάτια με ισχυρές δόσεις free jazz, με αρκετή αυτοσχεδιαστική ένταση, σε υψηλούς αλλά και χαμηλούς τόνους, στα όρια της ατονάλ χωρίς να υποτιμούν και το post- post rock – και με το ακορντεόν σε πρώτο ρόλο. Ηχογραφούν ζωντανά στο στούντιο, ακουστικά, χωρίς καθόλου overdubbing.

https://kamorecords.bandcamp.com/album/the-tokyo-sessions-volume-2-twist

Στο La Mode συνεργάζονται αγαστά  η Δανό- Ιαπωνέζα πιανίστρια Τomoko Mukaiyama και Κύπριος συνθέτης και μουσικός Γιάννης Κυριακίδης. Πρόκειται για μια installation περφόρμανς που δόθηκε το 2016 στο Εθνικό Θέατρο της Ταïβάν σε στενή συνεργασία με τον αρχιτέκτονα αυτού του εντυπωσιακού κτιρίου. Το άλμπουμ ηχογραφήθηκε τον Ιούνιο του ’20 λίγο μετά το πρώτο κύμα της πανδημίας. Εννοιολογικό έργο σχολιάζει τις δυο αντιθετικές πλευρές της βιομηχανίας μόδας με την Tomoko να αυτοσχεδιάζει όχι μόνο στα πλήκτρα  αλλά και στις χορδές του πιάνου επεκτείνοντας όλο και περισσότερο τα όρια της κλασικής μουσικής.

https://yanniskyriakides.bandcamp.com/album/la-mode

Γεννήθηκε στην Αθήνα και μεγάλωσε στην Αθήνα. Σπούδασε Βιολογία στην Ιταλία και στην Ελλάδα. Παράλληλα, έπαιξε ως μουσικός παραγωγός σε πολλά ραδιόφωνα για πολλά χρόνια και έγραψε ως μουσικός κριτικός σε μια σειρά περιοδικά. Αυτό συνεχίζει μέχρι και σήμερα.