Ευρωπαϊκοί και αλλότριοι ήχοι μέσα από το αυτοσχεδιαστικό ύφος της δημιουργικήςΤζαζ

Δεν είναι καθόλου καινούρια τούτη η στήλη. Έκανε την πορεία της για αρκετό καιρό, στο παρελθόν («Δίφωνο», «Jazz  & Τζαζ») πέρασε στην διαθεσιμότητα και έρχεται και πάλι στο προσκήνιο του φιλόξενου «Περιοδικού». Κυρίως νέες μουσικές θα παρουσιάζει αλλά δεν θα παραλείπει να μεταφέρει δημιουργικές προτάσεις από το κυρίως ρεύμα της δισκογραφίας. Το βασικό χαρακτηριστικό της είναι η συνοπτική αλλά ουσιαστική παρουσίαση των καλλιτεχνικών προϊόντων.

Ύστερα από εξαιρετικές δουλειές με ντούο και τρίο ο μεγάλος Αργεντινός μπαντονεονίστας Dino Saluzzi παρουσιάζει την πρώτη του σόλο ηχογράφηση εδώ και πάνω από 30 χρόνια με τίτλο, “Albores”.  Δίσκος που φέρνει στην μνήμη κλασικά έργα του όπως το “Kultrum” και το “Andina” που τον έκαναν γνωστό εκτός Αργεντινής και τον καθιέρωσαν ως ένα από τους σημαντικότερους του λαϊκού αυτού οργάνου. Ούτως, οι μουσικές επαναφέρουν τις μνήμες των τάνγκος  ενώ μεταλλάσσονται σε λόγια ακούσματα, κλασικότροπα θα λέγαμε, μέσα από έναν συνεχή αυτοσχεδιασμό. Είναι η tristezza, η θλίψη, που απλώνεται από τα ηχεία αλλά και οι αναφορές στον Γεωργιανό συνθέτη  Giya Kancheli  όπως και στον πατέρα του μουσικό, Cayetano Saluzzi.

Ήδη με το ντεμπούτο τους, “Moderato cantabile”, η Γερμανίδα  βιολοτσελίστρια Anja Lechner και ο Γάλλος πιανίστας François Couturier έκαναν αίσθηση με την δημιουργικότατη συνεργασία τους. Τώρα, στο δεύτερο τους πόνημα, “Lontano” αυτοσχεδιάζουν πάνω σε δικές τους ιδέες, σε καντάτα του Bach ή, ακόμη, σε κομμάτι του σύγχρονου Γάλλο συνθέτη  Henri Dutilleux -όταν δεν μεταμορφώνουν έναν λαϊκό αργεντινό θρήνο σε έντεχνο πέρασμα για να επιβεβαιώσουν τον τίτλο του δίσκου, «Μακριά», ως μια χωρίς περιορισμούς ελευθερία αισθήσεων και έκφρασης.

Ο Γάλλος σαξοφωνίστας Matthieu Bordenave, στην πρώτη του δουλειά  για την ECM, συνεργάζεται με τον Γερμανό πιανίστα Florian Weber και Ελβετό μπασίστα Patrice Moret στο πρότζεκτ, “La traversée” ήγουν το «πέρασμα». Μεταξύ τζαζ αυτοσχεδιασμού και σύγχρονης σύνθεσης, η μουσική του Bordenave κινείται σε χαμηλών εντάσεων τόνους καθώς ακολουθεί την παράδοση των τρίο που εγκαινίασαν ο Jimmy Giuffre με τον Paul Bley και τον Steve Swallow. Στα όρια της ατονάλ το παίξιμο του πνευστού ακολουθείται κατά πόδας από τα υπόλοιπα όργανα στηρίζοντας έναν ήχο δομημένο και επιβλητικό ως μια πρόταση μοντέρνας  μουσικής.

Η καινούρια προσωπική δουλειά του Νορβηγού συνθέτη και πιανίστα Jon Balke περιλαμβάνει μια σειρά σόλο κομμάτια για πιάνο μαζί με sound processing. Ασαφή τα σύνορα ανάμεσα στην σύνθεση και στον αυτοσχεδιασμό στο “Discourses”, με τα πλήκτρα να λειτουργούν σε αντήχηση συνδυασμένα με παραμορφωμένο ήχο από ηχογραφήσεις αστικού πεδίου. Ο Balke φτιάχνει μελωδικές γραμμές ένθα παρεμβάλλονται στρώματα αλλότριων θορύβων με τους τίτλους των κομματιών να παραπέμπουν στην ανάγκη συνεννόησης μακριά από μανιχαϊστικές θέσεις και στάσεις.

Έχοντας αποκομίσει εμπειρίες από την συμμετοχή του σε τρεις ηχογραφήσεις με τον Louis Sclavis, ο Γάλλος πιανίστας και συνθέτης Benjamin Moussay προχώρησε στην πρώτη σόλο δουλειά του με τίτλο “Promontoire, μια σειρά ελεύθερων αυτοσχεδιασμών που ακούγονται ως ολοκληρωμένες μινιατούρες. Με αυτά δεδομένα οι επιρροές από Bartók σχετικά με τις ατονάλ πιανιστικές σουίτες συστεγάζονται αισθητικά τις αέρινες επιλογές του Satie, με τις ελάσσονες τονικότητες στις μπαλάντες και τις παράξενες αλλαγές συγχορδιών.

Είναι η πρώτη φορά όπου το τρίο του Πολωνού πιανίστα Marcin Wasilewski  παίζει με guest μουσικό σαν τον εξαιρετικό Αμερικανό τενορίστα Joe Lovano. Για τον τελευταίο τα σχόλια περιττεύουν διότι στο “Arctic Riff” η χημεία του γκρουπ με τον γνωστό μουσικό αποδεικνύεται παραγωγική. Τέσσερα κομμάτια από τον Marcin, ένα από τον Joe – παραλλαγές του κλασικού “Vashkar” της Carla Bley συν μερικά θέματα απ’ το τρίο καταθέτουν μια δουλειά συλλογικού αυτοσχεδιασμού ένθα πιάνο και σαξόφωνο οδηγούν άνετα το σχήμα σε δυναμικές μπαλάντες αλλά και σε εδάφια της μπι- μποπ ιστορίας.

Ο Γάλλος ακορντεονίστας Jean–Louis Matinier και ο συμπατριώτης του κιθαρίστας Kevin Seddiki, με Αλγερινό- ιταλική καταγωγή ενώνουν δυνάμεις στο “Rivages”  ερμηνεύοντας δικές τους συνθέσεις παράλληλα με στάνταρς σαν το “Greensleeves”, το “Les Berceaux” του Fauré –ένα παραδοσιακό Βουλγάρικο και το “Le Chanson d’ Hélène” του Philippe Sarde. H θητεία του Matinier σε Brahem, Couturier και Sclavis και του Seddiki στην τζαζ και την κλασική δημιουργεί εδώ ένα απολαυστικό αμάλγαμα αυτοσχεδιασμών που εδράζονται πάνω σε στέρεες μελωδίες.

Ο σπουδαίος κιθαρίστας John Scofield αποτίει φόρο τιμής στον εν ζωή φίλο και μέντορά του, μπασίστα, Steve Swallow και μαζί με τον κρουστό Bill Stewart παίζουν γνωστά και αγαπητά κομμάτια του τιμώμενου. Ήταν μια επιθυμία του Scofield που λαμβάνει σάρκα και οστά 40 χρόνια μετά όταν διατελούσε μαθητής του κιθαρίστα απ’ το Ντέιτον του Οχάιο. Η σχέση των δύο είναι εμφανής καθώς ακούγονται σαν μια μεγάλη κιθάρα με το κρουστό να σουϊνγκάρει πάνω στον ευέλικτο μποπ ρυθμό. Είναι τέτοια η άνεση τους ώστε ο δίσκος τους, “Swallow Trains”, τρέχει σαν το γάργαρο νερό!

Πολύ ιδιαίτερο το έβδομο -και το πέμπτο με την ετικέτα της Edition -σόλο άλμπουμ του Νορβηγού πνευστού Daniel Herskedal για τούμπα και μπάσα τρομπέτα. Το “Call for Winter” χτίζεται πάνω σε αλλεπάλληλα ηχητικά στρώματα των δύο οργάνων και είναι τέτοιο το remixing ώστε το αποτέλεσμα φτάνει στα ηχεία ή, ακουστικά αν θέλετε, ολοκληρωμένο εν είδει μίνι σουίτας!  Η μουσική αποσύρεται και κυλάει με χάρη και απαλότητα ενώ μιγνύει τον τζαζίστικο αυτοσχεδιασμό με την κλασική σύνθεση. Ας σημειωθεί πως ο  Herskedal έγραψε τον δίσκο σε κάποιο απομονωμένο χωριό στην χώρα των Sami όπου έστησε το αυτοσχέδιο στούντιο του μέσα στην παγωμένη ερημιά γι’ αυτό και η αντήχηση που ακούγεται.

Υιός του Ιταλού μαέστρου Claudio Abbado και της Ρωσίδας βιολίστριας Viktoria Mullova, ο κοντραμπασίστας  Misha Mullov–Abbado κυκλοφορεί το τρίτο του άλμπουμ με τίτλο “Dream Circus”. Μαζί του έχει ένα σεξτέτο με πιάνο, τρομπέτα, τενόρο, άλτο και ντραμς ικανό για κλασικότροπες φιούζιον συνθέσεις. Τούτων δοθέντων και με την βοήθεια του Νορβηγού μουσικού Jasper Høiby στην παραγωγή, ο ήχος χαρακτηρίζεται από μια λεπτότητα χαμηλών τόνων και έντονων θα λέγαμε μελωδικών γραμμών. Υπάρχει κρυμμένη ένταση, η κουλ τζαζ κυριαρχεί αλλά και το μποπ ύφος υπάρχει σε διάφορα μέρη του συγκρατημένου αυτοσχεδιασμού. Ακούστε την δημιουργική, νέα γενιά των Ευρωπαίων τζάζμεν.

“AuB” ονομάζεται το πρώτο άλμπουμ του συνώνυμου λονδρέζικου κουαρτέτου. Με ηγέτες τους τενορίστες Tom Barford και Alex Hitchcock που μοιράζονται τις συνθέσεις το γκρουπ συμπληρώνεται από τον μπασίστα Fergus Ireland και τον ντράμερ James Maddren, σε μουσικές που ενσωματώνουν σύγχρονους τζαζ ήχους ένθα τα συμβατικά όργανα συμπληρώνονται με συνθεζάιζερς. Με αυτά τα δεδομένα, οι AuB αναφέρονται μεν στην τεχνοτροπία της φιούζιον αλλά έχουν στραμμένη την προσοχή τους στο συνεχή αυτοσχεδιασμό και στις μποπ εξάρσεις.

Τραγουδιστής της τζαζ και συνθέτης ο Αμερικανός Kurt Elling ηχογραφεί πρώτη φορά για την Edition με εξαιρετικό επιτελείο μουσικών μεταξύ των οποίων και ο γνωστός Παναμέζος πιανίστας Danilo Pérez. Στο “Secrets Are The Best Stories” o Elling ερμηνεύει κομμάτια των Jaco Pastorius, Wayne Shorter, Django Bates, Silvio Rodriguez, Vince Mentoza και βεβαίως, του Perez που κρατά την ενορχήστρωση ενώ υποστηρίζεται από διάφορα κρουστά σε ρυθμούς μοντέρνας σάλσα και τζαζίστικης  μελωδικής ποπ. Μερικά τραγούδια είναι αφιερωμένα σε ποιητές όπως η μαύρη νομπελίστρια Toni Morrison.

Τέταρτο άλμπουμ του Φιλανδού τρομπετίστα Verneri Pohjola για την ετικέτα της Edition, το “The Dead Don’t Dream” φιλοδοξεί να είναι το πιο μεστό του. Ο χαρακτηριστικός ήχος του πνευστού του, οι χαμηλές σχεδόν αέρινες νότες του αλλά και φοβερή ενίοτε έντασή του τον καθιερώνουν ανάμεσα στους πιο σημαντικούς μουσικούς της Ευρωπαϊκής σκηνής. Το σχήμα του αποτελούμενο από κοντραμπάσο, πιάνο, κρουστά και ηλεκτρονικά ακολουθεί κατά πόδας τον Pohjola. Ελεύθερος τζαζ αυτοσχεδιασμός, προγκρέσιβ ροκ και ελεκτρόνικα λειτουργούν άψογα ως ένα όλον καθιστώντας το έργο μοναδικό στο χώρο του.

Ο λόγος για τον Δανό μπασίστα και συνθέτη Jasper Høiby ο οποίος κυκλοφόρησε πριν λίγο καιρό τον καινούριο προσωπικό του δίσκο ως το πρώτο μέρος μιας τετραλογίας που θα ολοκληρωθεί στα επόμενα πέντε χρόνια. Κάθε άλμπουμ εστιάζεται σε ένα από τα τέσσερα θέματα παγκόσμιας σημασίας: Ανθρωπότητα, Κλιματική Αλλαγή, Τεχνητή Νοημοσύνη και Οικονομική Μεταρρύθμιση. Το πρώτο έργο του εν λόγω πρότζεκτ φέρει τίτλο “Planet B” και εκτός των τριών μουσικών του περιέχει σαμπλς φωνών και λούπες από γνωστούς ακτιβιστές, παλιότερους και σύγχρονους, για την σωτηρία του πλανήτη. Η μουσική επιβάλει βέβαια τον ρυθμό σε τζαζίστικους αυτοσχεδιασμούς και σε δραματικές μελωδικές εντάσεις για να δώσει έμφαση στα λεγόμενα καθώς λειτουργεί με θαυμαστή αυτονομία.

Ο Γερμανός συνθέτης και πιανίστας Michael Wollny έχει γράψει πάνω από δέκα άλμπουμ ως leader αλλά είναι μόλις πριν λίγους μήνες που κυκλοφόρησε τον πρώτον σόλο δίσκο του. Το “Mondenkind” ηχογραφήθηκε τον περασμένο Απρίλιο εν μέσω της πρώτης πανδημίας μιας και ήταν για τον καλλιτέχνη καλή ευκαιρία για απομόνωση και περισυλλογή. Η επιλογή εντελώς διαφορετικών στην αισθητική κομματιών – από την Tori Amos στον Alban Berg και από εκεί στους Sufjan Stevens και Nico Muhly αλλά και στους Timber Timbre απ’ τον Καναδά, δείχνει καθαρά τις προθέσεις του Wollny σαν μια προσπάθεια συνομιλίας, μέσω δημιουργικών διασκευών, κομματιών που χειροτέχνησαν την μουσική του προσωπικότητα.

“Tributes” ονομάζεται το καινούριο έργο σπουδαίου Νορβηγού σαξοφωνίστα Marius Neset. Εδώ συνεργάζεται με την Danish Radio Big Band υπό την διεύθυνση του Ιάπωνα Miho Hazama, σε μια σειρά δικές του συνθέσεις που αποτίουν φόρο τιμής στην Κοπεγχάγη που φιλοξένησε τον Neset επί δεκαεπτά συναπτά έτη. Ομολογουμένως βιρτουόζος του τενόρου υπογράφει τους τίτλους του με αναφορές στην πρωτεύουσα της Δανίας ενώ στο ομώνυμο κομμάτι μπερδεύει δημιουργικά   Beethoven, Mahler,Queen, Grieg και Brad Mehldau ενώ στα τρία μέρη του “Children’s Day” παίζει σε ρυθμούς calypso.

Στην 30κοστή επέτειο θανάτου του Νεσούχι Ερτεγκιούν συνιδρυτή – με τον αδελφό του Αχμέτ –της θρυλικής ετικέτας Atlantic Records, η  Γερμανική ACT ηχογράφησε ένα άλμπουμ, το δέκατο στην σειρά “Jazz at Berlin Philharmonic”, με τίτλο , “East – West”. Με αφορμή λοιπόν  -το συμβάν ο curator της συναυλίας Siggi Loch, ψυχή της δισκογραφικής,    έδωσε βάρος στην απολαυστική ανάμειξη Ανατολίτικων και Δυτικών ήχων γι’ αυτό και η συμμετοχή των Νοτιοκορεατών, με παραδοσιακά όργανα, Black String , του Μαροκινού τραγουδιστής με guembri και ούτι Majid Bekkas – του Γάλλο- Βιετναμέζου κιθαρίστα Nguyên Lê και των NES Trio με την χαρισματική Αλγερινής καταγωγής ερμηνεύτρια και τσελίστρια Nesrine.

Η Γερμανίδα πιανίστρια Johanna Summer ηχογράφησε ένα άλμπουμ με παραλλαγές επτά συνθέσεων από κύκλους έργων του μεγάλου Robert Schumann υπό τον τίτλο “Schumann Kaleidoskope”. Με κλασική παιδεία, λάτρης του μουσικού από την Σαξονία,  προσαρμόζει εξαιρετικά  τον ρομαντισμό με τον ελεύθερο αυτοσχεδιασμό της τζαζ και είναι φορές που δίνει την εντύπωση πως ακούγονται πρωτότυπα δικά της κομμάτια. Η Summer συνδυάζει τις blue νότες με τις σουμανικές μελωδικές γραμμές ώστε να κρατά διαρκώς ζωντανό το ενδιαφέρον των ακροατών για το τι θα επακολουθήσει.

Το κουαρτέτο του Ελβετού, μόνιμου κάτοικου Νέας Υόρκης, φυσαρμονικίστα Gregoire Maret με τον Γάλλο Romain Collin στο πιάνο και του Αμερικάνους Bill Frisell στην ηλεκτρική κιθάρα και Clarence Penn στα ντραμς ηχογραφεί τον δίσκο υπό τον εύγλωττο τίτλο “Americana”.  Είναι ο Frisell που καθοδηγεί τα πράγματα καθώς έχει λάβει μέρος σε αντίστοιχες συλλογές και υπό των χαμηλών εντάσεων προφίλ των συνθέσεων οι τέσσερεις τους ερμηνεύουν ανανεωτικά, θα λέγαμε, παλιότερα και δικά τους κομμάτια επικού περιεχομένου και ανοιχτών πεδίων με περίτεχνους αυτοσχεδιασμούς.

Μόλις 19 χρονών ο Γερμανός σαξοφωνίστας Jakob Manz θεωρείται μεγάλο ταλέντο της Ευρωπαϊκής σκηνής και το αποδεικνύει περίτρανα με το νεανικό κουαρτέτο του στο πρωτόλειο του, με χαρακτηριστικό τίτλο “Natural Energy”. To  The Jakob Manz Project  παίζει πούρα φανκ- τζαζ με επιρροές από Johnny Hodges, Cannonball Adderley και David Sanborn και αν φορές –φορές μοιάζουν να ακούγονται όλα στο κόκκινο ενώ τρέχουν με υψηλές ταχύτητες είναι γιατί η νεότητα τους οδηγεί σε χορευτικά στην μονοπάτια, πράγμα όχι αναγκαστικά κακό.

Για περισσότερες  πληροφορίες εδώ: https://www.facebook.com/AN-MUSIC-194639600602630