Η αμερικανική «σταυροφορία αναμόρφωσης των απρόθυμων» του Ντονμπάς
Πολυδάπανο πρόγραμμα «διαπαιδαγώγησης» από τη USAID
Να «επαναφέρουν» στο «σωστό δρόμο» τον λαό του Ντονμπάς και της Κριμαίας – του οποίου η νοσταλγία για την ΕΣΣΔ δημιουργεί «προβλήματα» σύμφωνα με την ανάλυσή τους – θέλουν οι Αμερικάνοι και, ως είθισται σε αυτές τις περιπτώσεις, είναι ιδιαίτερα γαλαντόμοι στην χρηματοδότηση (και) της εν λόγω «σταυροφορίας», με τον σχετικό προϋπολογισμό να ανέρχεται σε τουλάχιστον 60 εκατομμύρια δολάρια. Ακόμη και αυτό το ποσό όμως, δεν είναι παρά ένα μικρό μέρος των δισεκατομμυρίων του γιγαντιαίου προγράμματος «αναμόρφωσης» της Ουκρανίας.
Το σχεδιασμό και την εκτέλεση του προγράμματος ανέλαβε η USAID (United States Agency for International Development), ο αμερικανικός οργανισμός για την «διεθνή ανάπτυξη». Πρόκειται για έναν από τους πολλούς «βραχίονες» «εξαγωγής» και επιβολής της «δημοκρατίας» «made in USA», σε όσες χώρες βρίσκονται κάθε φορά στις προτεραιότητες του στρατιωτικο-βιομηχανικού συμπλέγματος των ΗΠΑ.
Από τη Βολιβία…
Για να κατανοηθεί καλύτερα ο ρόλος της USAID να αναφέρουμε ένα εξαιρετικά χαρακτηριστικό παράδειγμα από το όχι και τόσο μακρινό 2009, οπότε αποχαρακτηρίστηκαν απόρρητα έγγραφα που σχετίζονται με τη δράση του «οργανισμού» στην Βολιβία. Όπως γράφει η Χριστίνα Μαυροπούλου στο «Ριζοσπάστη» (Κυριακή 17 Μάη 2009) ο πρώην πρέσβης των ΗΠΑ στην Βολιβία, Φίλιπ Γκόλντμπεργκ, είχε στήσει ολόκληρο μηχανισμό παρέμβασης στο εσωτερικό της χώρας με βασικό εργαλείο την USAID.
«Σύμφωνα με τα έγγραφα, η Υπηρεσία για την Διεθνή Ανάπτυξη των ΗΠΑ (USAID ) διέθεσε πάνω από 97 εκατ. δολάρια σε επιχειρήσεις «αποσταθεροποίησης» και «περιφερειακής αυτονόμησης» και σε πολιτικά κόμματα της (σημερινής) αντιπολίτευσης στη Βολιβία από το 2002. Τα έγγραφα, που αποδεσμεύθηκαν μετά από σχετικά αιτήματα βάσει του νόμου για την ελεύθερη πληροφόρηση (FOIA), περιέχουν αδιάψευστες αποδείξεις ότι η USAID στη Βολιβία ήταν «ο κορυφαίος παροχέας υποστήριξης» προς «τις τοπικές κυβερνήσεις» και τα «προγράμματα αποσταθεροποίησης» στη χώρα, αποδεικνύοντας πως η υπηρεσία αυτή των ΗΠΑ ήταν από τους κυριότερους χρηματοδότες κι υποκινητές των αποσχιστικών προσπαθειών των πολιτειακών κυβερνήσεων στην ανατολική Βολιβία (…) Τα έγγραφα επιβεβαιώνουν ότι η USAID διαχειριζόταν περίπου 85 εκατ. δολάρια σε ετήσια βάση στη Βολιβία τα τελευταία χρόνια, που διανέμονταν σε προγράμματα που σχετίζονται με την «ασφάλεια», τη «δημοκρατία», την «οικονομική ανάπτυξη» και τις «επενδύσεις σε ανθρώπινους πόρους».
»Το Πρόγραμμα για την Δημοκρατία επικεντρώνεται σε μια σειρά προτεραιοτήτων, με το πρώτο να τιτλοφορείται «Αποκεντρωμένες δημοκρατικές κυβερνήσεις: πολιτειακές κυβερνήσεις και δήμοι». Ένα από τα έγγραφα, που ήταν χαρακτηρισμένο «ευαίσθητο», εξηγεί πως το πρόγραμμα αυτό άρχισε όταν η USAID δημιούργησε ένα Γραφείο Πρωτοβουλιών για την Μετάβαση (Office for Transition Initiatives, OTI) στη Βολιβία το 2004. Τα OTI είναι ένας μηχανισμός της USAID που λειτουργούν ως ομάδες ταχείας αντίδρασης σε πολιτικές κρίσεις σε χώρες που χαρακτηρίζονται στρατηγικά σημαντικές για τα συμφέροντα των ΗΠΑ και ασχολούνται μόνο με πολιτικά ζητήματα, παρά το γεγονός ότι τυπικά η κύρια αποστολή της USAID αφορά την ανθρωπιστική βοήθεια και την αναπτυξιακή αρωγή, και γενικά διαθέτουν πρόσβαση σε μεγάλες ποσότητες ρευστού προκειμένου να επιτυγχάνουν γρήγορα κι αποτελεσματικά τους στόχους τους. Λειτουργούν σαν υπηρεσίες πληροφοριών, λόγω της μυστικότητάς τους και των μηχανισμών που χρησιμοποιούν. Αναθέτουν μεγάλα συμβόλαια σε εταιρείες των ΗΠΑ για να λειτουργούν προσωρινά γραφεία σε χώρες όπου τα OTI διοχετεύουν εκατομμύρια δολάρια σε κόμματα και μη κυβερνητικές οργανώσεις, που υποστηρίζουν και προωθούν τους στόχους των ΗΠΑ.»
… στο Ντονμπάς
Κάτι ανάλογο ετοιμάζουν οι Αμερικανοί για την Κριμαία και το Ντονμπάς σήμερα. Πώς, όμως, προετοιμάζουν το έδαφος της «σταυροφορίας»; «Οι κάτοικοι του Nτονμπάς και των γειτονικών περιφερειών είναι πεπεισμένοι ότι έχουν μείνει στο περιθώριο, τους αντιμετωπίζουν ως απόβλητους και κατηγορούνται για το γεγονός ότι θεωρούν τους εαυτούς τους ρωσόφωνους. Προσλαμβάνουν με σκεπτικισμό την διαδικασία των μεταρρυθμίσεων και μακράν λιγότερο υποστηρίζουν την πολιτική της εθνικής κυβέρνησης, σε σχέση με τον υπόλοιπο πληθυσμό της Ουκρανίας» αναφέρεται στο, 140 σελίδων, ντοκουμέντο που αναρτήθηκε στον επίσημο ιστότοπο του αμερικανικού ομοσπονδιακού οργανισμού για επιχειρηματικές «ευκαιρίες» (Federal Business Opportunities – fbo.gov) και δημοσιεύει το ρωσικό πρακτορείο RIA-NOVOSTI.
Η USAID αναζητά «εταίρους» πρόθυμους να «αναλάβουν» τις «κακές» περιοχές της χώρας, με τον χρόνο ισχύος των προτεινόμενων συμβολαίων να ανέρχεται στα πέντε χρόνια, και τη συνολική χρηματοδότηση της «δράσης» να φτάνει ως και τα 60 εκατομμύρια δολάρια.
Στην «πρόσκληση», οι αναλυτές του «οργανισμού» εκτιμούν, ότι το σημερινό ουκρανικό καθεστώς, το οποίο προέκυψε από το «Ευρω-Μαϊντάν» και την «επανάσταση της αξιοπρέπειας» (sic) το 2014, «έλαβε εντολή για μεταρρυθμίσεις», αλλά, βρέθηκε αντιμέτωπο με σοβαρές πολιτικές και οικονομικές «προκλήσεις», καθώς και με «προβλήματα ασφάλειας», με αποτέλεσμα να μην μπορέσει να τις εφαρμόσει.
Ποιες είναι αυτές οι «προκλήσεις» σύμφωνα με την USAID; Η καταπολέμηση της «βαθιάς διαφθοράς» και «ορισμένων δυνάμεων» που «παρεμβαίνουν ενεργά στις μεταρρυθμίσεις» δεν έχουν στεφθεί με επιτυχία. Δεν ήταν δυνατόν να σταθεροποιηθεί η οικονομία και να μειωθεί το δημοσιονομικό έλλειμμα εν μέσω ακμάζουσας ύφεσης. Ούτε η αλλαγή κυβέρνησης ούτε τα λεπτομερή σχέδια δράσης βοήθησαν: «Οι μεταρρυθμίσεις παραμένουν σε αδιέξοδο».
Οι κεντρικές και δυτικές περιοχές της χώρας προσλαμβάνουν τα προβλήματα με «κατανόηση» (sic), λέει USAID, αλλά το «περιθωριακό» νοτιοανατολικό τμήμα «είναι προφανώς ανυπόμονο, ενώ ακόμα και στις εκλογές συμμετέχει απρόθυμα».
Το «χέρι της Μόσχας»
«Αν και οι συνέπειες της ρωσικής επιθετικότητας εκδηλώνονται σε ολόκληρη την Ουκρανία, είναι ιδιαίτερα εμφανείς στο Ντονμπάς και τις παρακείμενες περιοχές», διαβεβαιώνουν οι συντάκτες της «πρόσκλησης».
Στο κείμενο, η Ρωσία θεωρείται η αιτία όλων των κακών της σημερινής Ουκρανίας. Για την USAID, η «αφαίρεση» της Κριμαίας, η υποστήριξη των Λαϊκών Δημοκρατιών του Ντονιέτσκ και του Λουγκάνσκ, η «μαζική προπαγάνδα των ΜΜΕ του Κρεμλίνου», «δημιουργούν ένα περιβάλλον στο οποίο το Κίεβο δεν μπορεί ούτε να ξεπεράσει τη δική του διαφθορά ούτε να ανανεώσει την οικονομία του».
«Ως αποτέλεσμα», διαπιστώνουν οι συντάκτες του ντοκουμέντου, «πολλοί κάτοικοι στα νοτιοανατολικά της χώρας, δεν καταδικάζουν τη Ρωσία για την Κριμαία και δεν θεωρούν τη Μόσχα ένοχη για την συνεχιζόμενη σύγκρουση στο Ντονμπάς».
«Στο Ντονμπάς», συνεχίζουν οι αναλυτές της USAID, «σε αντίθεση με τις δυτικές περιοχές, δεν υποστηρίζουν την πορεία προς την ευρωπαϊκή ολοκλήρωση, αλλά επιθυμούν η Ουκρανία να ενταχθεί στην Ευρασιατική Οικονομική Ένωση (σσ: Μετασοβιετική τελωνειακή ένωση στην οποία συμμετέχουν Ρωσία, Αρμενία, Καζαχστάν, Λευκορωσία, Κιργιζία). Και είναι πεπεισμένοι ότι πρέπει να αρθούν όλες οι κυρώσεις κατά της Ρωσίας. Επιπλέον, υπάρχουν πάρα πολλοί άνθρωποι που πιστεύουν στον μύθο του ουκρανικού εθνικισμού».
«Μύθος» λοιπόν ο ουκρανικός εθνικισμός για την USAID. «Μύθος» οι οργανώσεις των Ουκρανών εθνικιστών και ναζί όπως η UPA, του διαβόητου εγκληματία, Μπαντέρα, που ανέλαβαν την εξόντωση του ουκρανικού λαού, καθώς και των εγγύτερων κατακτημένων πολωνικών εδαφών. «Μύθος» οι ιδεολογικοί απόγονοί τους, οι σημερινοί ναζί του «Δεξιού Τομέα» και των ένοπλων φασιστοταγμάτων που ματοκυλούν το λαό στο Ντονμπάς, υπό την επίσημη «ομπρέλα» του Κιέβου.
Αφού λοιπόν οι παραπάνω «δεν υπάρχουν», ο λαός στα ανατολικά, απλώς… «δεν θέλει την πρόοδο»: «Η πλειοψηφία του κόσμου στις περιοχές του Χάρκοβο, του Ντονιέτσκ, του Λουγκάνσκ, της Χερσώνας και της Οδησσού, έχουν στάση σκεπτικισμού έναντι της προόδου στην Ουκρανία, χωρίς καν να γνωρίζουν την διαδικασία των μεταρρυθμίσεων» γράφει «θρηνώντας» η USAID.
«Πρόβλημα» η νοσταλγία για την ΕΣΣΔ
Οι ρίζες του προβλήματος, σύμφωνα με τους αναλυτές του «οργανισμού», είναι οι υπερβολικά στενές επαφές του πληθυσμού με τη Ρωσία και η νοσταλγία για την ΕΣΣΔ.
Στο Ντονμπάς, λέει η USAID, δεν μπορούν να συμφιλιωθούν με το γεγονός, ότι η γη τους ήταν κάποτε η σημαντικότερη για τη χώρα και τώρα πέρασε στην «πίσω αυλή», αν και, όπως προσθέτουν σε μια έκρηξη αναλυτικής διαύγειας, «το μέλλον της Ουκρανίας, σε πολλά πράγματα, περνά και εξαρτάται στο και από το Ντονιέτσκ, το Λουγκάνσκ, την Χερσώνα και το Χάρκοβο». Κάπου εδώ σημειώνουν, ότι η προπαγάνδα του Κιέβου, η οποία εμφανίζει τις νοτιο-ανατολικές περιοχές ως «μη αφοσιωμένες» στο Κίεβο, μόνο επιδεινώνει την απομόνωσή τους από την υπόλοιπη χώρα.
«Όποιος απομείνει… θα αναμορφωθεί»
Ο διευθυντής του ουκρανικού ινστιτούτου ανάλυσης και πολιτικής διαχείρισης, Ρουσλάν Μπόρτνικ – κάθε άλλο παρά υπερασπιστής των Λαϊκών Δημοκρατιών στα ανατολικά – αποκαλύπτει, ότι η «επέλαση στα νοτιοανατολικά» αποτελεί μέρος ενός, τεράστιας κλίμακας, προγράμματος για την «διαπαιδαγώγηση» ολόκληρης της Ουκρανίας, στο οποίο διατέθηκαν ήδη από το 2014 (σσ: με την έλευση του καθεστώτος του Μαϊντάν), τουλάχιστον 5 δισεκατομμύρια δολάρια. Κατά τη γνώμη του, το πρόγραμμα πέτυχε, αν σκεφτεί κανείς, ότι την δεκαετία του ’90, την πρώτη μετασοβιετική δεκαετία της Ουκρανίας, «οι συνταξιούχοι ψήφιζαν κομμουνιστές και σχεδόν δεν άκουγες ουκρανικά στους δρόμους του Κιέβου». «Σήμερα είναι μια εντελώς διαφορετική πόλη».
Ανάλογη «αναμόρφωση» έλαβε χώρα σε όλη την Ουκρανία, με εξαίρεση τα νοτιοανατολικά. Ο μετασχηματισμός της συλλογικής συνείδησης, λέει ο αναλυτής, είναι μια επίπονη διαδικασία. Οι πολιτικοί σύμβουλοι οργανώνουν εκατοντάδες σεμινάρια, μαθήματα, οργανώνουν σχολεία. Ταυτόχρονα, οι αντιπολιτευόμενες δυνάμεις, καταστέλλονται.
Ο Μπόρτνικ θεωρεί ότι μέσα σε μια γενιά «θα αλλάξουν» και οι ανατολικές περιοχές, χωρίς εξωτερική παρέμβαση, τύπου USAID. Για τον ίδιο, οι «έξυπνοι» θα φύγουν και οι γέροι θα πεθάνουν. Όσοι μείνουν… θα «αναμορφωθούν».
Προς το παρόν, η πραγματικότητα τον διαψεύδει. Μάλιστα, άλλες αναλύσεις ομοϊδεατών συμπατριωτών του, θεωρούν εδώ και καιρό ότι το Κίεβο έχασε το Ντονμπάς.
Ανεξάρτητα όμως από το πώς αντιλαμβάνονται την πραγματικότητα οι καθεστωτικές «δεξαμενές σκέψης», το βέβαιο είναι ότι, όπως αποδεικνύει και το πρόγραμμα της USAID, η αναγκαιότητα της πάλης του λαού του Ντονμπάς τεκμηριώνεται όσο περνάει ο καιρός. Το θέμα είναι και να δικαιωθεί.