Η δημοκρατία της μειοψηφίας (και η κυβέρνηση της Ουκρανίας)

Ένα κείμενο, μια ανταπόκριση από την Ουκρανία του Victor Shapinov, μέλους της πολιτικής συλλογικότητας «Αγώνας» (Borotba) λίγες μέρες πριν την πτώση του Σλαβιάνσκ . Μια προσπάθεια εξήγησης του τρόπου που δομείται η πολιτική κατάσταση στην Ουκρανία στην μετά Μαϊντάν εποχή…

Μετάφραση: Θάνος Ανδρίτσος, Κώστας Γούσης

Η δημοκρατία της μειοψηφίας

Το συλλαλητήριο της 29^ης Ιουνίου στην πλατεία Μαϊντάν, όπου χιλιάδες πολίτες διψώντας για αίμα απαίτησαν τη συνέχιση των εχθροπραξιών στο Ντονμπάς, δείχνει τη θλιβερή πραγματικότητα σε σχέση με την αναμόρφωση του πολιτικού συστήματος μετά τη νίκη του Γιουρομαϊντάν. Στο σύστημα αυτό, μια ριζοσπαστική εθνικιστική μειοψηφία μπορεί με αποτελεσματικό τρόπο να επιβάλει τη βούλησή της στην πλειοψηφία.

Είναι φανερό ότι ψηφίζοντας τον Poroshenko, οι ψηφοφόροι στην Κεντρική και Δυτική Ουκρανία έριξαν την ψήφο τους αναγνωρίζοντας τον ως μετριοπαθή ηγέτη του Μαϊντάν, ελπίζοντας για μια πολιτική διευθέτηση και την ειρήνη. Αντίθετα, η υποστήριξη εθνικιστών πολιτικών που προκρίνουν ακραίες μεθόδους – Oleg Lyashko, Oleg Tyagnybok, Dmitry Yarosh – δεν ήταν μεγάλη.

Προσπαθώντας, φαινομενικά, να είναι μετριοπαθής – και προφανώς δε θέλει να μείνει στην ιστορία ως ο Πέτρος ο αιμοσταγής – ο Poroshenko είναι όμηρος μιας εξτρεμιστικής μειοψηφίας, χρηματοδοτούμενης και καλά οργανωμένης. Δε μπορεί να προχωρήσει σε πραγματικές διαπραγματεύσεις, καθώς ακόμη και μια ψεύτικη ανακωχή αμέσως προκαλεί σάλο στον εθνικιστικό όχλο και ανοικτές κατηγορίες για προδοσία.

Όλα αυτά κάνουν το πολιτικό σύστημα του νέου καθεστώτος του Κιέβου εξαιρετικά ασταθές. Μικρό σε σχέση με τα εκατομμύρια του πληθυσμού του Κιέβου, το πλήθος έξω από τη Ρωσική πρεσβεία μπορεί να επιβάλει το πογκρόμ εναντίον βουλευτών και αντιπροσώπων. Μικρό σε σχέση με τον πληθυσμό που ψήφισε τον Poroshenko, το πλήθος που συγκεντρώθηκε χθες στο Μαϊντάν μπορεί να ασκεί πίεση στον πρόεδρο και να τον σπρώχνει στο να συνεχίσει τον παράλογο πόλεμο στο Ντονμπάς.

Αυτοί που λένε για το κίνημα Μαϊντάν, «αυτό είναι δημοκρατία», κατανοούν τελείως λάθος την πολιτική πραγματικότητα. Δεν είναι δημοκρατία, όχι μόνον γιατί το καθεστώς κατέστειλε τους πολιτικούς του αντιπάλους στα νοτιοανατολικά με την αστυνομία και το στρατό. Δεν είναι δημοκρατία και γιατί αφαιρεί τη φωνή ακόμη και από τους μετριοπαθείς υποστηρικτές, καθιστώντας τους ομήρους της τρέλας των φασιστών.

Παραφράζοντας μια γνωστή ρήση, είναι δημοκρατία μόνο για τους ίδιους – δε σχετίζεται με εξουσία του λαού, ούτε με τις περιβόητες «δημοκρατικές διαδικασίες». Η δημοκρατία για το Μαϊντάν είναι «χωρίς περιορισμούς από νόμους, χωρίς άγχος για κανόνες, η δύναμη των δημοκρατών στηρίζεται άμεσα στη βία».

Στην πραγματικότητα, το πολιτικό σύστημα είναι πολύ πιο αυταρχικό απ’ το συγκριτικά μάλλον ήπιο καθεστώς του Yanukovych ή τα καθεστώτα που η Δύση θεωρεί δικτατορικά. Ο κίνδυνος της επιρροής που ασκεί στο Κίεβο αυτή η υπερτροφική δεξιά μειοψηφία έγκειται στο ότι χειραγωγείται πολύ εύκολα. Και όχι μόνο από τύπους σαν τον Kolomoiskiy ή κύκλους του δυτικού ιμπεριαλισμού, αλλά, αν θέλετε, και από τη Ρωσία. Δεν παρέχουν εξαιρετικούς λόγους για παρέμβαση της Ρωσίας όταν καταστρέφουν διπλωματικές αποστολές μαζί με τα πράγματα των διπλωματών; Δε δημιουργούν μια εικόνα που δεν είναι αυτή που η κυβέρνηση του Κιέβου θα ήθελε να έχει στη διεθνή κοινότητα; Αλλά δεν υπάρχει άλλη επιλογή γι’ αυτούς. Χωρίς αυτή την εθνικιστική μειοψηφία, το Μαϊντάν δε θα είχε ρίξει το Yanukovych.

Η χούντα του Κιέβου δεν είναι αρκετά δυνατή για να οδηγήσει τα πράγματα σε μια δική της «νύχτα των μεγάλων μαχαιριών», όπως έκανε ο Χίτλερ με τα ριζοσπαστικά «τάγματα εφόδου». Ναι, ο Poroshenko, απλά δεν έχει καμιά ένοπλη δύναμη να αντισταθεί στην ένοπλη ακροδεξιά πίεση. Οι νεοναζί είναι οπλισμένοι και αποκτούν εμπειρία στη μάχη. Και ο Ποροσένκο ποιούς έχει; Μια αστυνομία με πεσμένο ηθικό; Ένα στρατό σε αποσύνθεση, που πρέπει να οδηγηθεί στη σφαγή; Την SBU (η κρατική ασφάλεια της Ουκρανίας, ΣτΜ), που στα καλύτερα της χρόνια ασχολούνταν κυρίως με εκβιασμούς; Πιθανώς κάποιοι «μετριοπαθείς» πολιτικοί του Μαϊντάν να πιστεύουν ότι οι πιο σκληροτράχηλοι εθνικιστές θα πέσουν στα πεδία των μαχών του Ντονμπάς.

Αλλά η αλήθεια είναι ότι οι περισσότεροι απ’ αυτούς  δε βιάζονται να βρεθούν στο μέτωπο, προτιμώντας να παρακολουθούν την πολιτική κατάσταση στα μετόπισθεν. Κι εδώ μιλάμε για σύγχρονο πόλεμο – δε μοιάζει τουλάχιστον ακόμη με το Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο με τα εκατομμύρια των θυμάτων. Οι περισσότεροι από τους Ναζί  παραμένουν ζωντανοί και θα επιστρέψουν, έχοντας αποκτήσει εμπειρία στις μάχες, εξοικειωμένοι με το θάνατο και τη βία. Συνολικά, οι προοπτικές για την εξέλιξη της πολιτικής κατάστασης αφήνουν λίγο χώρο για αισιοδοξία. Η ριζοσπαστική ναζιστική μειοψηφία έχει αντιληφθεί τη δύναμή της και θα τη χρησιμοποιήσει, γιατί στο Κίεβο δεν υπάρχει δύναμη ικανή να αντισταθεί στα ναζιστικά τάγματα εφόδου.

Δυνάμεις αντίστασης υπάρχουν στο Ντονμπάς, στα νατιοανατολικά. Αλλά για τους κατοίκους αυτών των περιοχών δεν υφίσταται διαφορά ανάμεσα σε έναν μετριοπαθή «ακτιβιστή του Μαϊντάν» και των Ναζί μπράβων. Θα ανατρέψουν τη μετά το Μαϊντάν κυβέρνηση συνολικά, χωρίς να διαφοροποιούν τον Poroshenko από το Yarosh. Οι κάτοικοι των νοτιοανατολικών περιοχών έχουν δίκιο, γιατί ο ένας δε μπορεί να υπάρξει χωρίς τον άλλο ∙ οι διαφορές τους είναι τυπικές, τη στιγμή που ενισχύουν ο ένας τον άλλον.

Η σημαία του Κιέβου πίσω από το μνημείο του Λένιν στο Σλαβιάνσκ

Πηγή: http://actualcomment.ru/politics/1336/

Μετάφραση από τα αγγλικά: Κώστας Γούσης, Θάνος Ανδρίτσος