Η κρυφή επανάσταση της Ροζάβα

Συνομιλία με την Cinar Saleh, διπλωματική αντιπρόσωπο της αυτόνομης Ροζάβα

| 19/06/2015

Aν δεν καταφέρουμε να αλλάξουμε τη δομή της οικογένειας στη βάση της, τότε δεν θα έχουμε πετύχει τίποτα. Θα έχουμε στα χέρια μας μια κενή επανάσταση

Με την παραπάνω φράση ξεκίνησε τη συζήτηση, μαζί μου η Cinar Saleh, η υπεύθυνη για τις διπλωματικές σχέσεις της Ροζάβα και μέλος του κινήματος για μια δημοκρατική κοινωνία (TEV-DEM). Βρεθήκαμε στην Ίσταμπουλ και από την πρώτη στιγμή με εντυπωσίασε αυτή η γυναίκα, που μιλούσε με την ίδια αποφασιστικότητα τόσο για την μάχη ενάντια στους ισλαμιστές του ISIS και τον καπιταλισμό όσο και ενάντια στο σεξισμό, την πατριαρχική δομή της οικογένειας και κυριότερα για το φεμινισμό ως το συστατικό στοιχείο της κοινωνικής επανάστασης. Οι λέξεις έβγαιναν με πάθος και ταχύτητα από το στόμα της: «η Ρόζαβα το κέντρο των αγανακτισμένων του κόσμου σήμερα», «δημοκρατία», «ισότητα των φύλων», «φεμινισμός», «αγώνας των γυναικών», «αντι-καπιταλισμός», «αντι-φονταμενταλισμός», «αλληλεγγύη», «ελευθερία».

«Η δύναμή μας είναι η δύναμη άντρες και γυναίκες να μοιραζόμαστε δικαιώματα, ευθύνες και εξουσία με απόλυτη δημοκρατία» είπε σε κάποια στιγμή. Τα μέσα της Αριστεράς και των κοινωνικών κινημάτων στην Ευρώπη είναι γεμάτες με φωτογραφίες της γυναίκα που κρατάει το όπλο, της αντάρτισσας στο Κομπάνι που μάχεται ενάντια στο στρατό του ISIS. Την ίδια στιγμή αυτή η αντάρτισσα δίνει και μια παράλληλη μάχη, ένας αγώνας ενάντια στη πατριαρχία σε όλα τα επίπεδα. Στη Ροζάβα συντελείται μια ακόμα επανάσταση, μια «κρυφή» επανάσταση για τα δυτικά μέσα αλλά καθόλου κρυφή για την τοπική κοινωνία. Μια φεμινιστική επανάσταση που είναι κοπιώδης και χρονοβόρα αλλά, ήδη κερδίζει.

«Οι φεμινιστικοί αγώνες στον κουρδικό λαό δεν γεννήθηκαν χθες αλλά έχουν μια πλούσια ιστορία τουλάχιστον τριάντα χρόνων» με ενημερώνει η Cinar. Οι αγώνες αυτοί έχουν ήδη δώσει το στίγμα τους στην κοινωνία της Τουρκίας, με πλήθος κινητοποιήσεων. Απαιτούσαν και απαιτούν πλήθος συζητήσεων, θεωρητικών αναζητήσεων και υπέρβαση των «καθημερινών βεβαιοτήτων της πατριαρχίας». Σήμερα στην αυτόνομη Ροζάβα πολλοί από αυτούς του αγώνες αποδίδουν καρπούς τόσο στη δομή της «νέας κοινωνίας» που επιχειρείται όσο και στο σύστημα αντιπροσώπευσης, στην εκπαίδευση και στην οικογένεια.

kobane-solidarity1

Η νέα αρχή στη Ροζάβα έχει πετύχει μια μορφή διαρχίας σε κάθε επίπεδο του «κράτους» [1]. Σε κάθε θέση εξουσίας από την τοπική κοινότητα, μέχρι την κυβέρνηση το αξίωμα υπηρετείται υποχρεωτικά από έναν άντρα και μια γυναίκα. Παράλληλα ξεκίνησε ένα μέτρο ποσόστωσης 40% για κάθε συλλογικό όργανο και θεσμό, το οποίο όμως ήδη ξεπεράστηκε αφού στις διαδικασίες πλέον οι γυναίκες εκλέγονται, χωρίς τη βοήθεια της ποσόστωσης, ώστε σήμερα οι γυναίκες να εκπροσωπούνται σε ποσοστό μεγαλύτερο του 50%. «Η διαρχία δεν είναι απλώς ένα οργανωτικό μέτρο ή ένα σύστημα. Είναι μια συνεχής προσπάθεια για να χτυπήσουμε την πατριαρχία στη βάση της» μου θυμίζει η Cinar.

Στη Ροζάβα υπάρχουν μια σειρά από φεμινιστικές οργανώσεις σε κάθε γεωγραφική κλίμακα και κοινωνικό επίπεδο. Από συνελεύσεις γειτονιάς μέχρι πόλεις και ολόκληρα καντόνια. Ένας από τους σημαντικότερους αγώνες που δίνουν αυτές οι οργανώσεις είναι η μάχη της εκπαίδευσης. Μετακινούνται μεταξύ διάφορων περιοχών και είτε στήνουν απευθείας εκπαιδευτικές διαδικασίες για τις γυναίκες είτε τις πείθουν να μετέχουν στο «επίσημο» εκπαιδευτικό σύστημα. Σήμερα έχουν καταφέρει να έχουν παρουσία σχεδόν σε κάθε κοινότητα ενώ το ποσοστό των γυναικών που παρακολουθούν πλέον μαθήματα σε κάθε βαθμίδα της παιδείας έχει αυξηθεί ραγδαία. Επιπλέον, έχουν στήσει παράλληλες δομές μόνο για γυναίκες προκειμένου αφενός για να τις βοηθήσουν να ενταχθούν στην εκπαιδευτική διαδικασία, αφετέρου για να «αξιοποιήσουν τις δικές τους δυνατότητες αυτόνομα».

Το επόμενο και πιο επίπονο επίπεδο είναι αυτό της οικογένειας. Αν θέλουμε πραγματικές εναλλακτικές στον καπιταλισμό και την πατριαρχία, χρειάζεται να χτίσουμε ένα δημοκρατικό σύστημα οικογένειας» μου λέει η Cinar. Πέρα από τις γυναικείες οργανώσεις, γίνεται μια προσπάθεια να στηθούν κοινωνικά κέντρα για τη φροντίδα των παιδιών και όλων των συλλογικών αναγκών της οικογένειας. Παράλληλα συντελείται και η πιο δύσκολη μάχη, αυτή στη βάση της οικογένειας. «Γίνεται μια προσπάθεια όλες οι ευθύνες του σπιτιού να μοιράζονται εξίσου σε άντρες και γυναίκες» σημειώνει η συνομιλήτρια μου. Οι φεμινιστικές οργανώσεις κινούνται καθημερινά από σπίτι σε σπίτι τα τελευταία τρία χρόνια για την αντιμετώπιση πολλών και διαφορετικών αναγκών μεταξύ των οποίων η ενδοοικογενειακή βία, ιατρικές και ψυχολογικές υπηρεσίες, συζητήσεις για ατομικά, κοινωνικά και πολιτικά δικαιώματα και στρατηγικές αυτοβοήθειας και αυτοπροστασίας.

«Στη Ροζάβα συντελούνται πολλές παράλληλες επαναστάσεις. Οι αγωνίστριες όλου του κόσμου πρέπει να είναι και είναι μαζί μας. Γι αυτό η Ροζάβα είναι το κέντρο των αγώνων σήμερα», υπογραμμίζει η Cinar κλείνοντας τη συζήτηση. Η επανάσταση στη Ροζάβα προσφέρει πολλά μαθήματα και μια πραγματική εμπειρία κοινωνικού πειραματισμού σε πολλά επίπεδα: Είναι ένας αγώνας ενάντια στο κράτος, υπέρ της ριζοσπαστικής δημοκρατίας, ενάντια στον φονταμενταλισμό και τον καπιταλισμό και κυρίως μια ζωταντή μάχη ενάντια στην πατριαρχία μακριά από την όποια ουσιοκρατία του γυναικείου φύλου. Ένας συνεχής φεμινιστικός αγώνας με τις δυσκολίες και τα πισωγυρίσματα του, αλλά και με απτά αποτελέσματα. Μια επανάσταση που δεν είναι και δεν πρέπει να μείνει κρυφή.

Σημείωση:

Για πληροφορίες σχετικά με την επανάσταση στη Ροζάβα και τους φεμινιστικούς αγώνες μπορείτε να βρείτε στις εξής ιστοσελίδες (Αγγλικά): https://rojavareport.wordpress.com/, https://undercoverinfo.wordpress.com/2015/04/06/while-isis-preaches-hate-in-rojava-kurdistan-a-feminist-revolution-is-unfolding/ και http://rojwomen.org/.


[1] Οι ίδιοι οι μετέχοντες στην αυτόνομη Ροζάβα δεν επιθυμούν τον όρο να χρησιμοποιούν τον όρο κράτος καθώς θεωρούν ότι ο αγώνας τους είναι και ένας αγώνας για τη διάλυση του κράτους.

IMG_4858