«Η ομορφιά των όπλων μας», του Θωμά Τσαλαπάτη

Ο εθνικός ύμνος λέει σε γνωρίζω από την όψη… και σε γνωρίζω από την κόψη… Το λάθος είναι στο «εθνικός». Η ριπή ίδια είναι πάντα και παντού. Το κλείστρο βγάζει τον ίδιο ήχο όπου κι αν είσαι. Το κοντάκιο πέφτει από ψηλά και οι σημαίες πάντα θα περιμένουν το «άγγιγμα» του ανέμου. Ο καλύτερος ύμνος είναι αυτός που φτιάχνεται πάνω στη λάμψη των όπλων. Όσο πιο στιλβωμένα, τόσο πιο όμορφα και επιβλητικά, ελκυστικά… Στις γραμμές που αστράφτουν και δεν κάνουν ποτέ γωνία, τα καπνισμένα λόγια, οι κομμένες εξαρτύσεις και τα σπασμένα κράνη. Σταθερός απόηχος η φωνή του εκπαιδευτή, σαν αυτόν που είδαμε στο «Full Metal Jacket», και το «περήφανο» βλέμμα του ατσαλάκωτου «ηγέτη». Ο ύμνος (μας) είναι προσφορά της «Πόλεμος Α.Ε» και στην ούγια γράφει ένα ταλαιπωρημένο «made in…». Όταν δίνεται το παράγγελμα για βολή τότε όλοι ριγούν από αγωνία και περηφάνια. Οι ίδιες φωνές-ριπές, όμως υπάρχει και μια σημαία ανάποδα βαλμένη στην κάννη ενός όπλου. Όλα καταρρέουν, διατάζεται ΕΔΕ, ζητούνται παραιτήσεις και απαντήσεις στο ερώτημα «τι στο διάολο σημαίνει Η ομορφιά των όπλων μας (Εκδόσεις Αντίποδες)»; Ο οπλίτης Θωμάς Τσαλαπάτης ίσως έχει τις απαντήσεις σ’ ένα απολυτήριο που δεν είναι πια ροζ.

Ο Θωμάς Τσαλαπάτης στην τελευταία του ποιητική συλλογή κινείται ανάμεσα στις γραμμές και δεν ακουμπά την ομορφιά της μεταλλικής τους λάμψης, ούτε στέκεται και τη βλέπει. Όχι. Η ομορφιά βρίσκεται στο τραύμα, στο θαύμα, στο παιδί-τραύμα, στις λευκές σημαίες και στις ανολοκλήρωτες χώρες, στους Watchmen και τον Ρέι Μπράντμπερι, τον Γκοντάρ και τον Όργουελ. Η ομορφιά είναι η ειρωνεία η βιτριολική και η απάντηση στο SOS του Κιούμπρικ, το πνεύμα του Ζακ Τατί και η ποίηση μέσα από άχαρο πνεύμα, η θεατρικότητα της, η λοξή ματιά των αδερφών Μαρξ… Υπάρχουν κι άλλα κινηματογραφικά, εικαστικά, αληθινά αδρά στην ποίηση του Τσαλαπάτη, στα ποιήματα αυτής της -πιο γενναιόδωρης- συλλογής.

Ο δημιουργός απέναντι στον δημιουργό με χιούμορ αναρχικό, «μπονιουελικό», και φιλοσοφική διάθεση σαν κι αυτή του Απιτσατπόνγκ Βερασεθακούλ. Και τι είναι αυτό που διατρέχει το σώμα αυτής της συλλογής; Ο ανάποδος χρόνος και τα πάντα είναι εφικτά, όχι εκβιαστικά, μα αβίαστα ποιητικά. Ο Τσαλαπάτης δοκιμάζει μορφές, χώρους, χρόνους και το αποτέλεσμα τον δικαιώνει. Όχι γιατί μας δείχνει την ικανότητα του να δημιουργεί στον αθέατο χώρο, αλλά γιατί αφήνει ελεύθερο τον εαυτό του, τη σκέψη του. Ποιητή και ποίημα γίνονται ένα αλλά και διαχωρίζονται αρμονικά. Τα όπλα -οι λέξεις- του Τσαλαπάτη δεν πετάνε φωτιές, μόνο επίμονα ουράνια τόξα.

«Η ομορφιά των όπλων μας» θα μπορούσε να είναι σενάριο ταινίας των Monty Python» με τη διαφορά ότι ο Θ.Π δηλώνει αυτό που είναι η ποίηση ο χρόνος διπλώθηκε και αυτό που λέει η ποίηση Γιατί στην ιστορία/το λάθος λάμπει ολόκληρο/και ο θάνατος/έχει αντοχή. Οι ποιητικές μαθηματικές πράξεις (Τα έμπρακτα) προκαλούν το μυαλό και την ποιητική αίσθηση και στις Σημαίες η ποιητική ματιά αποκαλύπτει όσα κρύβει το «ιερό» ύφασμα. Σ’ αυτή τη συλλογή μπορείς να βρεις πολλά: ελεύθερο στίχο, πεζόμορφα ποιήματα, αλληγορίες, παραβολές, σάτιρα, θραυσματικό λόγο, αξιοποίηση ιστορικών γεγονότων, υπαρξιακή ανησυχία… Πάνω απ’ όλα όμως είναι αυτός ο ανάποδος χρόνος που συναντά και αποκαλύπτει τον Θωμά Τσαλαπάτη.