Η Παρισινή Κομμούνα «δια χειρός» της κινηματογραφικής Ρωσικής Πρωτοπορίας

Το κινηματογραφικό αριστούργημα της Ρωσικής Πρωτοπορίας, την «Νέα Βαβυλώνα» των Γκριγκόρι Κόζιντσεφ και Λεονίντ Τράουμπεργκ προβάλει η «New Star» σήμερα, Τετάρτη 1 Φλεβάρη, στις 8 το βράδυ, στην «Αλκυονίδα» (Ιουλιανού 42 – 46), με την συνοδεία ζωντανής μουσικής από τους «Opera Chaotique». Θα προλογίσει ο συγγραφέας Μπάμπης Ζαφειράτος.

Πρόκειται για μια πρωτοποριακή ταινία – εικονοποίηση του έργου του Μαρξ για την Παρισινή Κομμούνα, από την «Φάμπρικα του Εκκεντρικού Ηθοποιού», την διασημότερη πειραματική ομάδα του σοβιετικού κινηματογράφου, που είχαν ιδρύσει οι δύο σκηνοθέτες μαζί με τον Σεργκέι Γιουτκέβιτς, και η οποία συνδύαζε παντομίμα, τσίρκο, και Κομέντια ντελ άρτε μέσα σε μια νέα επαναστατική καλλιτεχνική φόρμα. Ενα πραγματικά εντυπωσιακό, φανταστικό φιλμ, όχι μόνο στυλιστικά αλλά και γιατί καταφέρνει ακόμα να συναρπάζει, να ξεσηκώνει, να συγκινεί και να εμψυχώνει.

Η περιγραφή της σύγκρουσης γίνεται μ’ έναν άψογα επιταχυνόμενο ρυθμό, τέλεια μελετημένο και σχολαστικά χρονομετρημένο.

Ο ρυθμός του φιλμ δίνει μια τέλεια οπτική συμφωνία: Παρά την έλλειψη ήχου, ο ήχος «αποσπάται» τελικά μέσα απ’ τη ρυθμική – μουσική εικόνα και τελικά συμπληρώνεται με τους ιδιαίτερους ρυθμούς των «Opera Chaotique».

Η ταινία αξιοποιεί τα διδάγματα του ιδεολογικού μοντάζ, το έντονα εκφραστικό και γκροτέσκο στυλ, φορμαλιστικά στοιχεία, αφηγηματική ελευθερία, και δημιουργεί μια ταινία καθαρά ιστορική και ωστόσο καθόλου αναπαραστατική. Δεν πρόκειται για μια ταινία αμιγώς αφηγηματική αλλά περισσότερο μια ταινία – δοκίμιο. Με χιούμορ, σαρκασμό και αλληγορικό ύφος αναδεικνύει την καταπίεση τονίζοντας τα δύο ταξικά άκρα και κάνει ένα σχόλιο πάνω στην ανθρώπινη κατάσταση μέσα στην κατεστημένη κοινωνία.

Παράλληλα, δείχνει τα επαναστατικά γεγονότα με φρεσκάδα, ζωντάνια, ενθουσιασμό και πανηγυρική διάθεση που εξάπτει τα συναισθήματα του θεατή. Ένα εντυπωσιακό παιχνίδι με την φωτογραφία όπου οι σκιές, το φως και οι σιλουέτες δημιουργούν δυνατές εικόνες και μεταφέρουν τα μηνύματα.

Ο κάθε τύπος εκφράζει μια συγκεκριμένη ιδεολογία ή μια τάξη στην οποία παραπέμπει αυτή η ιδεολογία ή ένα κοινωνικό στρώμα στο οποίο επιμερίζεται η ίδια ιδεολογία. Συνεπώς, στο φιλμ δεν υπάρχουν χαρακτήρες και τούτη η αποπροσωποποίηση επιβάλλει αυτόματα τη γενίκευση: ο κάθε τύπος παραπέμπει σε χιλιάδες ομοίους του. Είναι σαφώς χωρισμένοι: απ’ τη μια οι προλετάριοι κι απ’ την άλλη οι αστοί, χωρίς καμιά ενδιάμεση «στρωματική» διαβάθμιση. Πράγμα θεμιτό απόλυτα, αφού οι σκηνοθέτες εδώ δεν κάνουν κοινωνιολογία, αλλά φιλοσοφία της ιστορίας.