«Η τραγική ζωή του Χανς Φάλαντα», του Γεώργιου Νικ. Σχορετσανίτη
Προσεγγίζοντας τον Χανς Φάλαντα

Ο Χανς Φάλαντα ανήκει στους μεγάλους συγγραφείς του περασμένου αιώνα. Την ίδια στιγμή το σκοτάδι εξακολουθεί να τον σκεπάζει. Η περίπτωσή του μοιάζει με αυτήν του άγριου θηρίου που μένει κρυμμένο, που δεν θέλει να το δουν και είναι πάντα σε εγρήγορση. Τι κι αν τον ξέρουμε πια, τον έχουμε διαβάσει, έχουμε μάθει τα προσωπικά του. Η αινιγματική φύση αυτού του συγγραφέα δεν χάνεται και είναι αυτή που τον ορίζει. Θέλετε γιατί πάντα αυτή ήταν το στήριγμα των έργων του; Θέλετε γιατί δημιούργησε στην πιο ταραχώδη στιγμή του 20ου αιώνα; Θέλετε γιατί δεν ήθελε να έχει πολλά – πολλά με τους ανθρώπους; Ο Χανς Φάλαντα πήρε το απλό και το καθημερινό και την τραγικότητα που το συνόδευε/ει και το έκανε πρώτη ύλη του λογοτεχνικού του κόσμου. Εκεί ανήκε και ο ίδιος. Το όνομά του δεν ορθώνεται πάνω σε εντυπωσιακές σκηνές, δεν ακούγεται εκκωφαντικά σε εορταστικές εκδηλώσεις προς τιμήν του. Ο Φάλαντα θα μπορούσε να είναι το αντίστοιχο του Ντίνου Ηλιόπουλου στον «Δράκο». Με μια διαφορά. Αυτός και έμοιαζε και ήταν το αντίστοιχο του ακαταμάχητου συγγραφέα. Φυσικά δεν το φώναξε, κανείς σοβαρός δεν το κάνει, και φυσικά δεν άφησε και το έργο του να προχωρήσει με σημαίες και ταμπούρλα. Σεμνά, ταπεινά, σθεναρά, έτσι έφτασε ως μας. Στο ίδιο πνεύμα και η μελέτη του Γεώργιου Νικ. Σχορετσανίτη για τον γερμανό συγγραφέα. Ας διαβάσουμε το «Η τραγική ζωή του Χανς Φάλαντα» (Εκδόσεις Οδός Πανός).
Ο Γεώργιος Νικ. Σχορετσανίτης σεβάστηκε τα «θέλω» του Φάλαντα και προσπάθησε να ακολουθήσει τη ζωή και το έργο του. Τι σημαίνει αυτό; Η περιέργεια και η ανακάλυψη πίσω από το έργο και τον άνθρωπο ήταν τα θεμέλια της προσπάθειάς του. Ο Σχορετσανίτης εστίασε στην αντανάκλαση της προσωπικότητας του Γερμανού. Αυτή υπάρχει στο έργο του και αυτή ήταν ο βασικός συνοδοιπόρος του. Ο έλληνας μελετητής, λοιπόν, στο μετείκασμα του αρχικού ερεθίσματος έβαλε τις δικές του λέξεις, σκέψεις, προσεγγίσεις. Καθόλου εύκολη υπόθεση, αλλά το επιχείρησε και το τελικό αποτέλεσμα είναι αξιοπρόσεχτο. Ο Σχορετσανίτης «κύκλωσε» το συγγραφικό έργο και ήταν, όσο μπορούσε, εύστοχος στην επιλογή των προσωπικών, βιογραφικών, στιγμών του Φάλαντα. Η σύνθεση των δύο πεδίων φώτισε το πορτρέτο του προσώπου. Και η γεμάτη εμπόδια, απειλές, κινδύνους, πορεία του Φάλαντα «πέρασε» στη μελέτη του Σχορετσανίτη.
Ο Σχορετσανίτης έχει διαβάσει τα έργα του Φάλαντα και αυτό είναι σημαντικό. Φαίνεται. Δεν γράφει λόγια του αέρα. Η αποτίμησή του έχει επιχειρήματα και η άποψή του βασίζεται στην καλή ανάγνωση των βιβλίων του Γερμανού. Εδώ, βέβαια, δεν έχουμε μια αποστειρωμένη κριτική-παρουσίαση. Το ερευνητικό στοιχείο συνοδεύει την αντίληψη και τον τρόπο πλησιάσματος των δημιουργημάτων του Φάλαντα. Πληροφορίες για την εποχή που δραστηριοποιήθηκε, για το πώς το πολιτικό/κοινωνικό περιβάλλον επέδρασε πάνω του, ανάλυση χωρίς περιττούς εντυπωσιασμούς. Το βιβλίο του Σχορετσανίτη είναι άμεσο, εύληπτο και ουσιαστικό και συμβάλλει στην καλύτερη κατανόηση των όσων έγραψε ο Χανς Φάλαντα.