“Θέναρ” της Αγγελικής Δημουλή

Η ποίηση σαν τάμα, σαν θαύμα, σαν ψυχής αποτύπωμα, σαν γέλιο και κλάμα. Σαν προσευχή που κρεμάστηκε στην άκρη της παλάμης, σαν Μάρτης που σαρκώθηκε και σαν φθινόπωρο που άνθισε! Θέναρ, τόπος, τρόπος, κόσμος, μικρός και μέγας σε μια χούφτα κλεισμένος, απελευθερωμένος, δοσμένος αθώα και γενναιόδωρα. Η πρώτη ομιλία, η πρώτη ευχή, η πρώτη προσμονή με ένα χάδι εκφράζονται και όσο δίνεις, παίρνεις. Οσο ζητάς, δέχεσαι, όσο προσμένεις, υπομένεις και στο τέλος δικαιώνεσαι. Η ποιητική πρόσληψη του κόσμου είναι και η αναδιανομή του και μόνο μέσα από χέρια καθαρά ολοκληρώνεται και διαιωνίζεται η διαδικασία. Η ποίηση είναι συμμετοχή και η Αγγελική Δημουλή με την τρίτη της συλλογή (Θέναρ, Εκδ. βακχικόν) μας καλεί να πιάσουμε το χέρι της και όπου μας βγάλει.

Αντί για φράση, χρησιμοποιεί ως οδηγό δημιουργία του Θανάση Βαβλίδα στην οποία κεντρικό ρόλο έχει το χάδι. Οι στίχοι είναι ζωντανοί οργανισμοί στο ποιητικό σώμα και ζητούν την επαφή, την ψυχική, πνευματική ένωση. Στα ποιήματα της Δημουλή αυτό φαίνεται και πριν τα διαβάσεις, βλέπεις στη σελίδα 12 τη μάνα να κρατά το παιδί και το παιδί να κρατά τη μάνα. Αγκαλιά, χάδι, οι παλάμες να κάνουν τα δύο σώματα ένα και μια ανταλλαγή δίχως τέλος να ξεκινά.

Η συλλογή διαρθρώνεται σε δύο μέρη: “Παραλλαγές σε μια ηλιαχτίδα” και “Παραλλαγές σε μια φεγγαρόπετρα”. Στο πρώτο βλέπουμε μια ιδιαίτερη διαλεκτική μεταξύ των ποιημάτων. Στην αριστερή σελίδα σύντομα, άμεσα ποιήματα και στη δεξιά σκέψεις, λέξεις, εικόνες δίχως σαφή σύνδεση, παράδειγμα αυτόματης γραφής. Εκ δεξιών η προσφορά, το δώρο, εξ ευωνύμων το αντίδωρο. Αυτό έχει να κάνει με την ανεκτίμητη αξία της γέννησης, του παιδιού. Στη μια πλευρά από μακριά παρατηρεί και καταγράφει, στην άλλη είναι μέσα στη δημιουργία. Δεξιά φτιάχνει το ποίημα ενώνοντας μικρά κομμάτια, ψηφίδες, λεπτομέρειες της καθημερινότητας. Παίρνει φως, τρυφερότητα και απαντά με σαρκασμό, διαδρομές παριζιάνικες, γενναιοδωρία… παλεύει με την τυραννία του εφήμερου και χάνεται σε καλοκαιρινές στιγμές, ακουμπά τη φλέβα που χτυπά και λυτρώνεται με το χιούμορ της. Εξ αριστερών πιάνεται στην ονειροπαγίδα της και εκ δεξιών μας προειδοποιεί για τη νοημοσύνη της ύλης.

Το δεύτερο μέρος η ποιητική σκέψη ξεδιπλώνεται σε πιο συμβατική ποιητική φόρμα, ελεύθερο στίχο. Εδώ η ανταλλαγή είναι μεταξύ δημιουργού και κοινού, ενώ στην πρώτη ενότητα ήταν κυρίως μεταξύ δημιουργού και του εαυτού της. Η Δημουλή γίνεται πιο εσωστρεφής, τα θέματα είναι δουλεμένα με μεγάλη φροντίδα, ο λόγος διεισδυτικός, με στόχευση, έξυπνος, φορέας ποικίλων νοημάτων. Στο ποίημα “Γίνε” βλέπουμε την ικανότητα της στον χειρισμό του στίχου και στη σύνθεση του ποιήματος. “Σπάει” 4στιχα σε 2στιχα με εκπληκτική άνεση. Το φινάλε, το “Επίμετρο”, συναντά την αρχή και θέναρ σημαίνει γεμάτη και άδεια παλάμη την ίδια στιγμή.

Η αίσθηση που αφήνει η συλλογή είναι κάτι από τον “Ελάχιστο εαυτό” του Θανάση Παπακωνσταντίνου, από το ύφος του Ακι Καουρισμάκι και τις εικόνες των Λουί Μαλ και Ζαν Λυκ Γκοντάρ. Λόγος επίκαιρος χωρίς να τον προσπερνά αδιάφορα ο χρόνος, αναγεννησιακός.