“Καινούργιο αγόρι”, της Τρέισι Σεβαλιέ, εκδ. Μεταίχμιο

Τι κάνει ένα έργο να αντέχει στον χρόνο; Η αλήθεια. Τόσο απλά. Και τόσο δύσκολα όμως. Η αλήθεια είναι άφθαρτη και μόνη της πορεύεται. Δεν νοιάζεται για τους εξωτερικούς κινδύνους που ο άνθρωπος δημιουργεί για να την πολεμά. Το ψέμα και η παραπλάνηση την κρύβουν, τη στριμώχνουν και σε μια νέα εύθραυστη πραγματικότητα θέλουν να τη θάψουν. Ο δημιουργός που την αναζητά, χωρίς φόβο και πάθος, ξέρει πού πρέπει να κοιτάξει για να τη βρει: στη συμπεριφορά των ανθρώπων! Οι αντιδράσεις και η θέση του κάθε ανθρώπου στο κοινωνικό σύνολο είναι αυτές που αντανακλούν την αλήθεια. Εκεί “ζει” και προχωρά η αλήθεια. Οταν η ανθρώπινη αδυναμία και η ικανότητα της υπομονής συναντούν λόγια εμπνευσμένα, τότε όχι μόνο αναδεικνύεται η αλήθεια, αλλά κι ένας κόσμος γοητευτικός και επικίνδυνος. Η ανυπομονησία οδηγεί στην αδυναμία και από κει στη ραδιουργία, την εξαπάτηση και τη μικροπρέπεια. Τα μεγάλα, όμορφα και παντοτινά, θέλουν  χρόνο για να κατακτηθούν, κόπο και ξόδεμα σωματικών και ψυχικών δυνάμεων. Τα ποταπά, ταπεινά ένστικτα κάνουν τον άνθρωπο να κυνηγά τη σκιά του και εξουσίες ανίσχυρες, προσωρινές.

Τα λόγια τα συγκλονιστικά τα έγραψε ο Ουίλιαμ Σαίξπηρ και οι Εκδόσεις Μεταίχμιο μας προσφέρουν άλλο ένα βιβλίο βασισμένο στα έργα του σημαντικού δραματουργού.

Το “Καινούργιο αγόρι” εντάσσεται στη λίστα των έργων που φτιάχτηκαν για το εγχείρημα “The Hogarth Shakespeare Project”. Η Τρέισι Σεβαλιέ είναι υπεύθυνη γι’ αυτή την πολύ έξυπνη εκδοχή του “Οθέλλου”. Η τραγωδία μεταφέρεται στη δεκαετία του ’70, στα προάστια της Ουάσιγκτον, στην αυλή δημοτικού σχολείου. Η τοποθεσία και το χρονικό πλαίσιο έχουν επιλεχθεί με εντυπωσιακή σοφία και εξυπνάδα. Γιατί αυτή τη δεκαετία; Γιατί ο ρατσισμός και η διεκδίκηση των ατομικών δικαιωμάτων ήταν βασικά στοιχεία λειτουργίας και αντίδρασης της αμερικανικής κοινωνίας. Σήμερα έχουν επιστρέψει και πρόθεση της Σεβαλιέ να τα παρουσιάσει μέσα από τον “Οθέλλο” της. Γιατί στα προάστια της Ουάσιγκτον; Γιατί ο “διαφορετικός” (Οθέλλος) και όλα όσα τον συνοδεύουν -καχυποψία, υποτίμηση, μίσος, κ.α.- φαίνονται καλύτερα σε ένα ομοιόμορφο περιβάλλον (όλοι λευκοί). Τέλος, γιατί σε δημοτικό; Γιατί τα μικρά παιδιά δεν μπορούν να φιλτράρουν τις δόλιες, μύχιες σκέψεις τους και γίνονται πιο σκληρά, κυνικά, από τους μεγάλους. Γιατί το σχολείο είναι βασικό στάδιο κοινωνικής ενσωμάτωσης των παιδιών και αντανάκλασης των παθογενειών της κοινωνίας των ενηλίκων. Αν δεν είναι αυτό “σαιξπηρικό” σκηνικό, ποιο είναι;

Ο 11χρονος Οσέι Κοκότε (Οθέλλος), γιος διπλωμάτη, φτάνει στο καινούργιο του σχολείο. Χρειάζεται έναν φίλο για να επιβιώσει στο εχθρικό περιβάλλον. Πώς όμως όταν είναι μαύρος; Πώς όταν έχει ικανότητες, δεξιότητες και είναι συμπαθητικός; Ο Ιαν (Ιάγος) θα τον καταστρέψει και μαζί θα “σκοτώσει” την αθωότητα της σχολικής κοινότητας. Όλα σε μια μέρα, όλα με μια πολυπρισματική αφηγηματική ματιά στο ύφος και το πνεύμα ενός παιδιού που ετοιμάζεται να μπει στην εφηβεία. Η Σεβαλιέ κάνει τον “Οθέλλο” δικό της και μας τον προσφέρει δίχως βαρύγδουπες εκφράσεις και πομπώδη στοιχεία. Στις 250 σελίδες οι μηχανορραφίες, η δολοπλοκία, ο φθόνος, η βία, ο θάνατος, ο ρατσισμός… Η πολύ καλή μετάφραση ανήκει στον Νίκο Παναγιωτόπουλο.

 info:

Καινούργιο αγόρι, Tracey Chevalier, μετάφ. Νίκος Παναγιωτόπουλος, εκδ. Μεταίχμιο

έκδοση: 2018