«Και μετά από αυτούς τα παιδιά τους» του Νικολά Ματιέ

Τη φθορά τη βλέπεις, την αισθάνεσαι, την ακούς, αλλά ποτέ δεν την εκστομίζεις, δεν την παραδέχεσαι. Η φθορά είναι ήττα, αναπόφευκτη και πρέπει να μάθεις ζεις μαζί της. Αν δεν προσαρμοστείς στα αμετάκλητα που δημιουργεί, τότε θα βασανίζεσαι και θα αναρωτιέσαι πού πήγε η ζωή σου, οι κόποι σου, τα όνειρα σου, οι φιλοδοξίες σου. Κι αν δείχνει αναπότρεπτη, ανίκητη, υπάρχει τρόπος να την ξεπεράσεις, να την αφήσεις πίσω σου και το τοπίο που δεν ζει πια να γίνει ανάμνηση σκληρή. Αλμα μεγαλύτερο από τη φθορά χρειάζεται για να προχωρήσεις, να βρεις ανοιχτό ορίζοντα, τον εαυτό σου και τη θέση σου στην κοινωνία, στον κόσμο… Το εφαλτήριο όμως είναι η ίδια η  φθορά! Ο άνθρωπος, λοιπόν, θα πάει μπροστά, θα προχωρήσει, αλλά η ανεμελιά, η αθωότητα οι ψευδαισθήσεις που τον «προστάτευαν», θα χαθούν, θα ξαναγεννηθεί, απότομα θα ενηλικιωθεί και με το θάρρος μόνο θα αντιμετωπίσει τη νέα πραγματικότητα. Αξίωμα ζωής, γι’ αυτό «Και μετά από αυτούς τα παιδιά τους» (Εκδόσεις Στερέωμα, μετάφραση Σοφία Διονυσοπούλου).

Ο Νικολά Ματιέ με την ασφάλεια και την καθαρότητα που προσφέρει η απόσταση του χρόνου γράφει για το «χθες» που δεν πρέπει να ξεχαστεί. Επιστρέφει για να δει πραγματικά τι χάσαμε και τι κερδίσαμε την τελευταία δεκαετία του προηγούμενου αιώνα. Πεδίο δράσης η Γαλλία, αλλά στην ουσία ο κόσμος όλος. Η βιομηχανία υποχωρεί, οι υπηρεσίες κερδίζουν έδαφος και ο εργάτης χάνει τον προσανατολισμό του. Η νέα εποχή επιτάσσει φτηνό εργατικό δυναμικό για παροχή υπηρεσιών και στελέχη. Εργάτες και αφεντικά, πάντα. Διαφορετική μορφή εκμετάλλευσης, αλλά πάντα εκμετάλλευση. Και όποιος αντέξει. 

Σημείο εκκίνησης ο Αύγουστος του 1992. Σημείο τερματισμού το Παγκόσμιο Κύπελλο Ποδοσφαίρου 1998. Από το «Smells like teen spirit» των Nirvana ως τον Ζινεντίν Ζιντάν. Μια χώρα στο τρενάκι του λούνα παρκ χωρίς να υπάρχει όμως τίποτα διασκεδαστικό. Ο 14χρονος Αντονί θα γνωρίσει τον πρώτο του έρωτα και τις απαιτήσεις της εποχής. Η εντολή πάει κάπως έτσι: «Δούλεψε για να ζήσεις και ζήσε δίχως μέλλον». Οι ήρωες του Ματιέ περιμένουν το μέλλον να έρθει σε αυτούς, δεν μπορούν να το ορίσουν. Τουλάχιστον έχουν τη δύναμη να κάνουν το άλμα και να αφήσουν τη φθορά –κοινωνική, προσωπική- πίσω τους. Εντοπίζουν τη θέση τους και αμήχανα προχωρούν. Τους λείπει ο φόβος αλλά και η σιγουριά. Αποκαμωμένοι προχωρούν και με την ελάχιστη αισιοδοξία που διαθέτουν μπαίνουν στον νέο αιώνα. Το μυθιστόρημα του Ματιέ, πολυπρόσωπο, πολύχρωμο,  ζωντανεύει εύστοχα τη σταδιακή φθορά μιας εποχής που αποτέλεσε τη μετάβαση στο παγκοσμιοποιημένο σήμερα. Ωριμος λόγος, ακρίβεια κινήσεων και αφήγηση γεμάτη αγωνία και ένταση. Η Σοφία Διονυσοπούλου στο απαιτητικό έργο της μετάφρασης τα πήγε πολύ καλά.