Η Λήθη στοχεύει στο κέντρο της ύπαρξης του καθενός

Η λήθη είναι κάτι αναπότρεπτο. Η λήθη είναι απαραίτητη για τη διατήρηση της συνοχής της ζωής και το πέρασμα στο άγνωστο. Η λήθη μπορεί να σε βρει οποιαδήποτε στιγμή του βίου σου, μπορεί να είναι το τέλος, αλλά και η αρχή. Ισως είναι ματιά στο επέκεινα. Ισως… Ο υπαρξιακός μονόλογος του Δημήτρη Δημηριάδη, σε σκηνοθεσία Δημήτρη Τάρλοου, που παίχτηκε για τρεις συνεχόμενες χρονιές (2011-2013), επανέρχεται στο θέατρο “Πορεία”. Η Μαριάννα Δημητρίου πρωταγωνιστεί παίρνοντας τη σκυτάλη από τους Δημοσθένη Παπαδόπουλο και Εκάβη Ντούμα. Την ευχαριστούμε που μας μίλησε.

Σε ποιον πιστεύεις ότι απευθύνεται η Λήθη;

Πιστεύω ότι είναι πανανθρώπινο έργο, ουμανιστικό. Ένα έργο για τον άνθρωπο. Είναι κάτι που το ένιωσα πολύ έντονα όταν το διάβασα. Πρώτα το αισθάνθηκα με το ένστικτο μου σαν με τρύπησε και μετά με το κατάλαβα με τη λογική μου. Θεωρώ ότι μας αφορά όλους. Δεν ξέρω, βέβαια, κατά πόσο ένα παιδί, μέχρι μια ηλικία, μπορεί να παρακολουθήσει ή να συλλάβει το βάθος του. Δεν ξέρω αν θα έπρεπε κιόλας. Εγώ, πάντως, την ανιψιά μου, 19 ετών, θα την καλέσω να το δει. Είναι ένα έργο για τους ανθρώπους, για τη ζωή και τον θάνατο. Μάλιστα, πρόθεση μας είναι να χωράει όσο το δυνατόν περισσότερους, να είναι για τον καθένα.

Μπορεί να το παρακολουθήσει ο καθένας;

Ναι. Ανεξαρτήτως φυλής, χρώματος, θρησκείας, δόγματος, κόμματος, φύλου, πεποίθησης, μορφωτικού επιπέδου. Είναι έργο που απευθύνεται στο κέντρο της αντίληψης του ανθρώπου. Δεν χρειάζεται να το αναλύσει, ερμηνεύσει κάποιος με το μυαλό του. Το έργο στοχεύει στο κέντρο της ύπαρξης του καθενός.

Είναι ματιά στο επέκεινα της ζωής μας;

Ο Δ. Δημητριάδης σίγουρα θα έχει πολλά να σου πει γι’ αυτό και ο Δημήτρης Τάρλοου που το ανεβάζει για τρίτη φορά. Για μένα είναι ματιά στον πυθμένα, είναι ματιά εκεί που βρίσκεται το όριο του φωτός και του σκοταδιού, ματιά ως το τέλος. Δεν είμαι απ’ αυτούς που λένε δεν υπάρχει τίποτα πριν ή μετά ή υπάρχει δεν υπάρχει. Ο καθένας μπορεί να τοποθετήσει τον εαυτό του όπου νομίζει. Το τέλος το βλέπεις. Δεν ξέρω για το επέκεινα. Κάποια στιγμή θα συνειδητοποιήσεις πως υπάρχει ένα τέλος. Σε μένα συνέβη και μεγαλώνοντας και με τον θάνατο του πατέρα μου.

Η παράσταση είναι σαν να μου δίνει το δικαίωμα του επαναπροσδιορισμού. Κάποτε όλο αυτό θα τελειώσει, όμως μέχρι να τελειώσει μπορείς να γυρίζεις και να ξαναρχίζεις, όπου κι αν βρίσκεσαι.

Αυτό που καταλαβαίνω σαν Μαριάννα και κερδίζω μέσα από την ερμηνεία μου, είναι ότι γεννιέσαι, ξέρεις ότι υπάρχει τέλος, εν τω μεταξύ μεσολαβεί ένα διάστημα που λέγεται ζωή και αυτήν οφείλουμε να τη ζήσουμε όπως της αξίζει και όπως μας αξίζει. Οφείλουμε να επαναπροσδιοριζόμαστε να ψάχνουμε στον εαυτό μας, αν γίνεται να επιλέγουμε την προσωπική μας αλήθεια, να τη βρούμε…

Σε προσωπικές κρίσεις κάνουμε βουτιές στην ύπαρξη. Μπορεί να μη το κάνουμε με τη σκέψη μας, μπορεί να το κάνουμε στον ύπνο μας. Δεν βλέπουμε κάτι όνειρα που λένε ότι κρατάνε 13 δευτερόλεπτα, είναι ασπρόμαυρα, βυθίζεσαι και ξυπνάς το πρωί και κάτι έχει τακτοποιηθεί; Ε, αυτό είναι η Λήθη ένα τέτοιο όνειρο.

Κάνεις αυτοκριτική;

Μπορεί και ναι. Η συνειδητοποίηση είναι μεγάλη κουβέντα. Και 80 να είσαι, να πεις στον εαυτό σου εγώ έτσι είμαι, θέλω να έχω αυτή την ιδεολογία, θέλω να είμαι αυτός ο άνθρωπος, θέλω να ζω σε τέτοια κοινωνία. Να ξέρω ποιος θέλω να είμαι δηλαδή. Αμα το βρούμε αυτό μπορεί να πάμε πιο συνειδητά και στο συλλογικό. Θα έρθει και το τέλος, εν τω μεταξύ ας εργαστούμε για τη ζωή.

Πώς είναι να αφήνεσαι στο τίποτα; Εχει νιώσει να αφήνεσαι σε αυτή την κατάσταση;

Εννοείς σαν άνθρωπος ή όταν είμαι στη σκηνή;

Και τα δύο. Δεν ξέρω αν υπάρχει διαχωρισμός

Να σου πω. Στη σκηνή είμαι πιο αφημένη απ’ ό,τι είμαι στη ζωή, είμαι πιο πρωτόγονη.

Δηλαδή;

Αυτό γίνεται κυρίως στις πρόβες. Αφήνομαι περισσότερο κάπου που μπορεί να με οδηγήσει το ένστικτο μου. Σαν παιδί αλλά αγρίμι! Επιστρέφω στην εποχή που παίζαμε. Η φαντασία ελεύθερη. Αυτό το κάνω στις πρόβες και ένα κομμάτι το κρατάω και για τη σκηνή. Δεν το κάνω στη ζωή μου. Η φαντασία μου μονίμως καλπάζει, είναι αχαλίνωτη, χωράει τα πάντα μέσα. Οι στιγμές που αφήνομαι έτσι αφορούν κυρίως τη δουλειά μου. Εκεί, λοιπόν, ίσως να είμαι και πιο ειλικρινής. Θα εκτεθώ, θα αφεθώ, οπότε μάλλον ναι, αφήνομαι στη διαδικασία και ταυτόχρονα, σαν επαγγελματίας, έχω έναν έλεγχο… σαν να ξέρω και να μην ξέρω.

Ακολουθείς μια γραμμή;

Βεβαίως. Εχω να κάνω μια δουλειά, σοβαρή, να ζήσω και να μοιραστώ μια εμπειρία με τον θεατή, δεν είμαι για τον εαυτό μου. Είμαι ένας ενδιάμεσος. Πρέπει να βρω τρόπο να μεταδώσω κάτι που έχει συλλάβει κάποιος άλλος όσο το δυνατόν αυτούσιο. Πηγαίνω στη σκηνή και προσπαθώ να αφήσω το εγώ μου, την καθημερινότητα μου, όσο γίνεται, και να μπορέσω να γλιστρήσω, να βουτήξω μέσα σε αυτό το έργο, να λειτουργήσω με το ένστικτο μου, αλλά υπακούοντας πάντα στους κανόνες, στην παρτιτούρα και στη συμφωνία που έχω κάνει με τους συμπαίκτες μου και τον προπονητή μου.

Το γεγονός ότι πριν από σένα τον μονόλογο ερμήνευσαν οι Δημοσθένης Παπαδόπουλος, Εκάβη Ντούμα, σε επηρέασε;

Οχι, καθόλου.

Δεν μπήκες στη σύγκριση; Ασυνείδητα

Οχι εξάλλου δεν είδα σχεδόν τίποτα από τα προηγούμενα. Πιστεύω ότι οι εικόνες, και ειδικά για μένα που λειτουργώ με εικόνες, είναι πολύ δυνατό πράγμα. Ενδιαφερόμουν πρώτα γι’ αυτές που θα βιώσω διαβάζοντας το έργο. Μετά συναντηθήκαμε με τον Τάρλοου για τις πρώτες πρόβες. Πήγα στην Ανδρο, ήταν εκεί με την οικογένεια του. Βρεθήκαμε σε κάποια φυσικά τοπία αλλούτερα. Πήγαμε σ’ έναν καταρράκτη με αφορμή τη φωτογράφιση για την αφίσα. Μπήκα στο νερό και ξαφνικά βρήκαμε μια φωνή, λες και είσαι μέσα στη μήτρα, λες και έρχεσαι σίγα σιγά στη γη. Αυτό ήταν πολύ έντονο και έχει σχέση με το να αφήνεσαι. Τα πράγματα, βέβαια, σταδιακά, γίνονται λίγο πιο πραγματικά, γήινα, χωρίς πότε να φεύγουν από την ποιητική τους διάσταση. Υστερα βρεθήκαμε σε άλλο τοπίο της Ανδρου. Εκεί που το καλοκαίρι έχει 40 βαθμούς, ανεβαίνεις στο βουνό και έχει κρύο και ομίχλη. Μου λέει, λοιπόν, ο Τάρλοου Εδώ κάνε μια πρόβα. Δουλέψαμε σκληρά και λειτούργησαν  διάφορα φυσικά φαινόμενα και κάπως έτσι βρέθηκαν πράγματα σε αυτά. Αυτό ήταν μπόνους. Υπήρξε διαδικασία προβών από την αρχή, δεν κάναμε επανάληψη. Θεωρώ, λοιπόν, ότι δεν έχει κανένα νόημα η σύγκριση, δεν βοηθάει. Θα σε μπλοκάρει, θα σε περιορίσει.

Αν έβλεπες κάτι στον Δημοσθένη ή στην Εκάβη, θα μπορούσες να το αξιοποιήσεις;

Θα είχα μάλλον την αντίθετη τάση. Αυτό ήταν ζητούμενο και του Τάρλοου, να είμαι προσωπική. Εχω δει μικρά κομμάτια μιας εκδοχής σε dvd και κατάλαβα πόσο διαφορετική είναι.

Είναι τελείως διαφορετική η φετινή;

Το θέατρο είναι μαγικό φαινόμενο. Η σύλληψη και η σκηνοθεσία είναι ίδια, όμως η παράσταση διαφέρει αφού συνθέτουμε διαφορετικό υλικό.

Δεν έχεις στο νου σου πως μπορεί κάποιος θεατής, που έχει δει τις παλαιότερες εκδοχές, να πει α, ο Δημοσθένης ήταν καλύτερος;

Δεν κρίνω ποτέ την κρίση του θεατή. Ποτέ. Γενικότερα δεν κρίνω τις κρίσεις και τις κριτικές. Προτιμώ να κρατώ απόσταση ακόμη και από θετικές. Ωστόσο, τη γνώμη του θεατή τη σέβομαι απόλυτα.

Info

“Λήθη” , στο θέατρο “Πορεία”, από 5 Δεκεμβρίου 2017 έως 3 Φεβρουαρίου 2018

του Δημήτρη Δημητριάδη

Σκηνοθεσία: Δημήτρης Τάρλοου 

Ερμηνεύει η Μαριάννα Δημητρίου 

Σκηνικά-κοστούμια: Ελένη Μανωλοπούλου 

Φωτισμοί: Σοφία Αλεξιάδου 

Μουσική-σύνθεση ήχων: Blaine Reininger 

Βοηθός σκηνοθέτη: Στέλλα Γιοβάνη 

Βοηθός σκηνοθέτη: Δήμητρα Κουτσοκώστα 

Βοηθός σκηνογράφου: Τίνα Τζόκα 

Βοηθός ενδυματολόγου: Αλέξανδρος Γαρνάβος 

Διάρκεια: 60 λεπτά χωρίς διάλειμμα 

Τιμές εισιτηρίων:  κανονικό 14 ευρώ, senior (άνω των 65 ετών) 12 ευρώ, φοιτητικό, νεανικό (κάτω των 22 ετών), ανέργων ΑμεΑ, 10 ευρώ. 

*Περισσότερες πληροφορίες στο poreiatheatre.com