Νίκος Ρωμανός: Η ανέντιμη επιβολή μιας "έντιμης συμφωνίας".
Ή πως ο ανεκδιήγητος Α. Πετρουλάκης αποκάλυψε την ουσία της υπόθεσης Ρωμανού
Ας το πούμε εξ’ αρχής και χωρίς περιστροφές : Το κείμενο που έγραψε, υπέγραψε και δημοσιοποίησε ο Ανδρέας Πετρουλάκης στο protagon.gr αποτελεί μνημείο χυδαίας αναλγησίας αλλά και συνειδητής δήλωσης – παραδοχής, ότι οι νόμοι δεν ισχύουν για όλους με τον ίδιο τρόπο. Ως τέτοιο θα αντιμετωπιστεί εδώ και ως τέτοιο δεν πρόκειται να ξεχαστεί ποτέ στη βάση της ουσίας που θέλει να προβάλει και του χρονικού σημείου που επιχειρεί κάτι τέτοιο.
Ο κεντρικός του ισχυρισμός, όσο και αν προσπαθεί να τον προστατεύσει ο αρθρογράφος από τους λογικούς, ιστορικούς συνειρμούς του αναγνώστη (“προσοχή, δεν μιλώ για δήλωση μετανοίας, την οποία μακάρι να έκανε με ειλικρίνεια αλλά δεν το βλέπω πιθανό”), δεν είναι άλλος από αυτόν: Όσοι δηλώνουν, επαναστάτες και τάσσονται ενάντια στο κράτος και τους νόμους του, δεν μπορεί να αντιμετωπίζονται ισότιμα με βάση αυτούς. Εκτός βέβαια και αν… με μία “έντιμη συμφωνία” (sic) μετανοήσουν και πάρουν πίσω τις δηλώσεις τους.
Αν υπάρχει κάποια αμφιβολία για τον ισχυρισμό του αρθρογράφου βέβαια, μπορούμε να ξαναδούμε με προσοχή τι λέει ο ίδιος: “Μολονότι αθωώθηκε για την κατηγορία της τρομοκρατίας, η απολογία του ήταν απολογία επαναστάτη. Αν του δοθεί η ευκαιρία θα προκαλέσει τραύματα σε αυτόν τον κόσμο που μισεί; ΄Η είναι έτοιμος για μία έντιμη συμφωνία;”
Υπάρχει όμως κάποια τέτοια πρόβλεψη σε οποιαδήποτε νομική διάταξη; Στο Σύνταγμα, στους κείμενους νόμους, σε κάποιο προεδρικό διάταγμα, έστω σε κάποια πράξη νομοθετικού περιεχομένου – από αυτές που όλα τα τελευταία χρόνια έχουμε συνηθίσει να βλέπουμε να εκδίδονται πιο συχνά και από μέσα του “κύρους” και της αισθητικής αυτού, που ο εν λόγω κύριος αρθρογραφεί; Η απάντηση είναι κατηγορηματικά ΌΧΙ. (Ακόμη τουλάχιστον – όλα μπορεί πλέον να τα περιμένει κανείς).
Είναι προφανές λοιπόν (“μολονότι αθωώθηκε”), ότι το γεγονός της ετυμηγορίας -ακόμη και αυτού του αστικού δικαστηρίου- δεν φτάνει για τον αρθρογράφο. Ούτε το γεγονός ότι δεν προβλέπεται κάποια περαιτέρω ειδική διαδικασία δήλωσης – συμφωνίας για τους δεδηλωμένους επαναστάτες που πληρούν τα κριτήρια αδειών έναντι των υπόλοιπων κρατουμένων. Αυτό που μετράει είναι οι ιδέες του Ρωμανού που εκφράζονται μέσα από τις δηλώσεις του. Αυτό που μετράει είναι ότι δηλώνει αναρχικός και θέλει να ανατρέψει – καταστρέψει το κράτος και την πολιτική του. Και ακόμη παραπέρα: το μόνο που μπορεί να “σώσει” τον Ρωμανό που επιμένει στις ιδέες του, από τους δύσπιστους Πετρουλάκηδες είναι μια “έντιμη συμφωνία” που θα τις απαρνείται, αφού αυτές και μόνο αποτελούν απόδειξη ενοχής.
Αν βέβαια εισέρθουμε λίγο πιο βαθιά στο παράλληλο, ολοκληρωτικό σύμπαν που ο αρθρογράφος περιγράφει και γενικεύσουμε τις σκέψεις του, εύκολα κατανοούμε ότι μπροστά τους, όσα έχει περιγράψει καταγελτικά για ένα φανταστικό δυστοπικό μέλλον ο Τζ. Όργουελ, φαντάζουν “λούνα παρκ”. Γιατί ποιος μπορεί άραγε να μας εγγυηθεί με βεβαιότητα, σύμφωνα με ένα τέτοιο σκεπτικό, ότι οποιοσδήποτε κρατούμενος που έχει το δικαίωμα σε κάποιου τύπου άδεια, δεν μπορεί να κάνει χρήση αυτής με σκοπό να μην γυρίσει πίσω στη φυλακή;
Επιπλέον γιατί να θεωρήσουμε ότι τέτοιες “σκέψεις” χρήσης των αδειών είναι προνόμιο μόνο των αναρχικών, των αριστερών, των επαναστατών και όσων τέλος πάντων καταδικάστηκαν στη βάση πράξεων που υπηρετούσαν ένα πολιτικό σκεπτικό και μια αντίστιχη στοχοθεσία; Οι υπολοιποι δηλαδή όταν παίρνουν άδεια, δεν σκέφτονται ούτε μια στιγμή μήπως δεν γυρίσουν πίσω; Χρειάζεται να είναι κανείς νομικός επιστήμονας, εγληματολόγος ή κοινωνιολόγος για να αντιληφθεί (χωρίς διάθεση ταύτισης ή δικαιολόγησης των όποιων εγκλημάτων), ότι κάθε κρατούμενος που “απολαμβάνει” αδείας είναι ανθρώπινο να μην χαίρεται καθόλου που θα γυρίσει πίσω στη φυλάκη; Και ότι το κάνει τελικά στην πλειονότητα των περιπτώσεων γιατί προτιμά να μη ζήσει κυνηγημένος, φοβάται ότι θα συλληφθεί ξανά και ελπίζει στην ολοκλήρωση της ποινής του και στην ελευθερία του; Αν παρόλα αυτά, τέλος πάντων, οι Πετρουλάκηδες δεν μπορούν να είναι σίγουροι για κανέναν, γιατί να υπάρχει εν γένει ο θεσμός της ολιγοήμερης άδειας (όποιου τύπου) στους όποιους κρατουμένους;
Μπορούμε βέβαια να πάμε και πιο μακριά: Ποιος εγγυάται στον κόσμο του κ. Πετρουλάκη ότι οποιοσδήποτε έχει παρανομήσει, όταν τελειώσει την ποινή του δεν θα παρανομήσει ξανά; Αν είναι να κρίνουμε με βαση τις δηλώσεις και τις σκέψεις τους, μήπως να τους βάζουμε όλους ισόβια για να γλιτώσουμε το “ρίσκο”; Αφού ο λόγος που ο Ρωμανός δεν παίρνει άδεια είναι ότι η απολογία του, “ήταν απολογία επαναστάτη” και (άρα) “αν του δοθεί η ευκαιρία θα προκαλέσει τραύματα σε αυτόν τον κόσμο που μισεί”, μήπως -λέμε τώρα εμείς, με το φτωχό μας το μυαλό και την καθοδήγηση Πετρουλάκη- ακόμη και όταν ολοκληρωθεί η ποινή του, να τον κρατήσουνε μέσα για πάντα; Έτσι ίσως οι κριτές των πάντων, ο Πετρουλάκης και όσοι με αυταρέσκεια δηλώνει σε πρώτο πληθυντικό (“εμάς και τη νομιμότητα που υπερασπιζόμαστε”) ότι απαιτούν μια “έντιμη συμφωνία” από τον Ρωμανό, θα κοιμούνται ήσυχοι…
Κάπως έτσι πάντως, εκατοντάδες χρόνια ιστορίας και άλλα τόσα επιτεύγματα του νομικού πολιτισμού των δυτικών, αστικών δημοκρατιών καταρρέουν μπροστά στη μνημειώδη σκέψη του αρθρογράφου, που ξύπνησε ένα πρωί και είπε να γράψει και αυτός μια εξυπνάδα για ένα από τα “καυτά” θέματα της επικαιρότητας. Δεν φταίει όμως μόνο αυτός. Όπως δεν έφταιγε μόνο ο ανεκδιήγητος αντιπρύτανης του ΑΠΘ, Τζιφόπουλος, που ήθελε να “φασιστοποιηθεί” και όπως δεν είναι μόνο “προσωπικά χούγια”, τα όσα πράττει ο Φορτσάκης το τελευταίο διάστημα στο ΕΚΠΑ.
Ένας ανατριχιαστικός άνεμος ανελευθερίας και απολυταρχισμού φυσάει εδώ και πολύ καιρό στα επιτελεία της κυρίαρχης πολιτικής και συμπαρασύρει τα χαμηλότερα κλιμάκια των βαστάζων και των νεροκουβαλητών της. Παρέα με Τζιφόπουλους, Φορτσάκηδες, Πετρουλάκηδες, το τελευταίο διάστημα έχουμε έρθει σε επαφή με τη δυσωδία μεσαίων και χαμηλότερων πολιτικών στελέχών της “σοβαρής”, “κεντροδεξιάς” Νέας Δημοκρατίας, τα οποία τη μία δηλώνουν ότι “τίποτα δεν παθαίνει το κακομαθημένο μπαστάρδι” και την άλλη ότι είναι “ψεύδος οι νεκροί του Πολυτεχνείου”. Από κοντά και πρώην στελέχη της όπως ο Μπαλτάκος ιδρύουν σοβαρές Χρυσές Αυγές (Ρίζες, για την ακρίβεια), ενώ κλασικοί πρωταγωνιστές του ολοκληρωτισμού, όπως ο Α. Γεωργιάδης, καλούν το υπουργείο δημόσιας τάξης να “τελειώνει ανθρώπινα” με τους πρόσφυγες που διαμαρτύρονται στο Σύνταγμα, γιατί υπάρχει πρόβλημα με τα χριστουγεννιάτικα ψώνια. Και κάπως έτσι η ασόβαρη, original Χρυσή Αυγή μάλλον αναστοχάζεται για το πως ήρθαν έτσι τα πράγματα και κατέληξε -κάτω και από το βάρος του αντιφασιστικού κινήματος βεβαίως- σε φυλακίσεις και μειώσεις των ποσοστών της στα γκάλοπ.
Έχει δοθεί, εν ολίγοις, το σύνθημα από τα τρίσβαθα του “κράτους έκτακτης ανάγκης”, από τα think tanks του, τις επίσημες και ανεπίσημες πολιτικές δυνάμεις του, τους οικονομικούς – επιχειρηματικούς ιδιοκτήτες του και αυτό το μήνυμα είναι σαφές: Τώρα, στους καιρούς μιας πρωτοφανούς πολιτικής ρευστότητας και απονομιμοποίησης της κυρίαρχης πολιτικής, τα φτιασίδια της δημοκρατίας πολλές φορές δεν είναι κακό να απομακρύνονται. Το αντίθετο μάλιστα. Είναι αναγκαίο. Έχει ξαναγίνει άλλωστε και δεν καλούνται να το υλοποιήσουν για πρώτη φορά. Στους ρυθμούς αυτού του συνθήματος χορεύουν όλοι όσοι βλέπουν τους εαυτούς τους, τις καριέρες και την υπόστασή τους θανάσιμα συνδεδεμένες με το υπάρχον πολιτικό σύστημα. Λιγότερο ή περισσότερο εναλλακτικοί, δεν καταφέρνουν έτσι πολλές φορές να μην εκστομίσουν και κάποια “λόγια παραπάνω”, όταν τα πράγματα ζορίζουν. Και να αποκαλύψουν έτσι και στους πιο ανυποψίαστους ή δύσπιστους την πραγματική φύση των καιρων που ζούμε.
«Η ειδική πολιτική διάκριση στην οποία μπορούν να αναχθούν όλες οι πολιτικές πράξεις και τα πολιτικά κίνητρα είναι η διάκριση μεταξύ Φίλου και Εχθρού», σημειώνει ο -ιδιαίτερα, στις μέρες μας- επίκαιρος, θεωρητικός θιασώτης του ολοκληρωτισμού, Carl Schmitt. Και κάπως έτσι ο κύριος Πετρουλάκης, με την ανέντιμη -στην πραγματικότητα- πρότασή του, φανερώνει την πραγματική ουσία της πολιτικής της κυβέρνησης και των κρατικών λειτουργών στην υπόθεση Ρωμανού.
Μια ανέντιμη πρόταση που ζητάει στην πραγματικότητα από έναν άνθρωπο -χάριν του αιτήματος να γίνει κοινωνός των δικαιωμάτων που προβλέπει ο νόμος- να απαρνηθεί τη δυνατότητα του πολιτικού αυτοπροδριορισμού του. Ενός αυτοπροσδιορισμού που -σε τελική ανάλυση- μέσα από την στάση ζωής και τις επιλογές που τον συγκροτούν (ανεξάρτητα από το πόσο αποτελεσματικές ή όχι τις θεωρεί ο καθένας), είναι αυτός που τον έφερε ακόμη και στη φυλακή. Η αλαζονεία και η ανεντιμότητα της εν λόγω πρότασης φανερώνει το εξής απλό: Ότι όσο ο Ρωμανός συνεχίζει να δηλώνει αντικαθεστωτικός δεν μπορεί να περιμένει ούτε την τήρηση των -ήδη σκληρών για την περίπτωσή του- νομικών διατάξεων. Και αυτό γιατί το κράτος μας, θέλει να στείλει ξανά ένα μήνυμα με πολλούς περισσότερους αποδέκτες, από τον Ρωμανό, τους συγκρατούμενούς του ή τους αναρχικούς. Είναι μήνυμα προς όλη την κοινωνία: Ότι όσοι σηκώνουν κεφάλι θα το μετανιώνουν σκληρά.
Όσο ο Ρωμανός και ο κάθε Ρωμανός δεν συμμορφώνεται, όσο βγάζει κείμενα που συνεχίζουν να είναι αντισυστημικά, όσο αρνείται να παρευρεθεί στις τελετές που επιδιώκουν να τον βραβεύσουν και να τον εμφανίσουν μεταμελημένο, στον “ίσιο δρόμο” και ευεργετούμενο από υπουργούς και προέδρους δημοκρατίας, δεν έχει καμία τύχη. ‘Οπως από την αρχή περιφέρανε τις φωτογραφίες του βασανισμού του ίδιου και των υπόλοιπων συλληφθέντων στην Κοζάνη, έτσι σήμερα σχεδόν κομπάζουν που γράφουν στα παλαιότερα των υποδημάτων τους, τους ίδιους τους νόμους, για αυτούς τους ίδιους συλληφθέντες. Όλα στην υπηρεσία της αποστολής του παραπάνω μηνύματος.
Γιατί η ετυμηγορία που ακολουθεί τον Ρωμανό δεν αφορά την επίσημη απόφαση, της ληστείας τράπεζας (ήδη θανάσιμο αμάρτημα για κάθε σοβαρό υπερασπιστή της υπάρχουσας τάξης πραγμάτων). Είναι βαθύτερη και πολύ βαρύτερη. Βγήκε από ανώτερο, σκιώδες δικαστήριο και σε αυτήν αναγράφονται απλά και κυνικά τρεις λέξεις: Εχθρός του κράτους.
Όσοι καταλαβαίνουν τι σημαίνει αυτό το κράτος, ειδικά τα τελευταία χρόνια, τότε καταλαβαίνουν ότι εύκολα μπορούν να χαρακτηριστούν αντίστοιχα εχθροί του. Τότε καταλαβαίνουν ότι η υπόθεση Ρωμανού είναι και δική τους υπόθεση, ότι η επίθεση στο πρόσωπο του, είναι επίθεση και στις δικές τους ελευθερίες και δικαιώματα. Και σε αυτή τη βάση, ανεξάρτητα από την συμφωνία ή τη διαφωνία με την προτέρα δράση του, ξεσηκώνονται, κινητοποιούνται, χαλάνε τον κόσμο. Για αυτούς, σε αντιδιαστολή με τους κρατούντες, ο Ρωμανός μέσα από τον αγώνα που δίνει, είναι πλέον ένας σημαντικός φίλος.
[Υστερόγραφο:]
Θα μπορούσε ίσως, το άρθρο του κ. Πετρουλάκη, αντί όλων των παραπάνω να απαντηθεί πιο απλά με το παρακάτω απόσπασμα. Για όσους βιαστούν βέβαια να μιλήσουν για ανιστόρητες και “ανίερες” συγκρίσεις, να βιαστούμε κι εμείς να τους πούμε πως καμία σύγκριση δεν γίνεται με τον Νίκο Ρωμανό και τον γνωστό πρωταγωνιστή του παρακάτω γεγονότος. Διαφορετικές ιδεολογίες, διαφορετική περίοδος, διαφορετικά δεδομένα. Απλά σε αυτό το απόσπασμα περιγράφεται με τρόπο απλό και διαχρονικό το ποιά απάντηση πρέπει, σε αυτούς που μετά τα βασανιστήρια (που παρά το αρχικό φώτοσοπ δεν απέκρυψε ποτέ η αστυνομία), μετά τα εγκλήματα, μετά την περιθωριοποίηση, την συκοφάντηση και την διαπόμπευση έρχονται ύπουλα να χτυπήσουν την πλάτη και να πουν κάτι του τύπου “συμμορφώσου, άστα όλα αυτά και θα σου τη χαρίσουμε”. Ή όπως γλαφυρά και μεγαλόψυχα το είπε ο κύριος Πετρουλάκης: “Εφόσον ο Ρωμανός δεσμευτεί ρητώς, η Πολιτεία μπορεί να πάρει ένα λελογισμένο ρίσκο μαζί του. Όλοι μας θέλουμε ο Νίκος Ρωμανός να μεγαλώσει, να σπουδάσει, να ωριμάσει και να καταλάβει μόνος του τα λάθη του.” Η ιστορία όμως έχει μάλλον διαφορετική άποψη:
Η κυρα – Ειρήνη, όπως όλες οι μανάδες των κρατουμένων αγωνιστών, υπέφερε με τον εγκλεισμό του παιδιού της. Σε μια συνάντησή τους στην εξορία, ο Κατράκης δοκίμασε την ψυχική αντοχή της μάνας του:
-«Τι είναι Μανόλη;»
-«Θες να “ρθω στο σπίτι, μάνα;»
-«Πώς θα “ρθεις;»
-«Ε… θα υπογράψω και θα “ρθω»
– «Ιντα να υπογράψεις;»
-«Δήλωση»
-«Ιντα δήλωση;»
-«Οτι δεν είμαι αυτό που είμαι…»
-«Και δεν είσαι;»
-«Είμαι»
-«Μην υπογράψεις, κερατά, μην υπογράψεις…».
«Μάνος Κατράκης (Στη ζωή, στη σκηνή και την οθόνη), Εκδόσεις Σύγχρονη Εποχή»