Νουβέλα που τσιμπά άγρια
«Patriot» του Μιχάλη Μαλανδράκη

«Πάρε τα λεφτά και τρέχα και μην κοιτάξεις πίσω, επιστροφή δεν υπάρχει». Θα μπορούσε να είναι ατάκα από κινηματογραφική ταινία, αλλά δεν είναι. Είναι η σύνοψη του πρώτου βιβλίου του Μιχάλη Μαλανδράκη και η αναγνωριστική ατάκα. Ας το περιορίσουμε κι άλλο: «Δράση, δράση, δράση» και τίποτε άλλο. Νουβέλα-περιπέτεια; Ναι. Νουβέλα-στιγμιότυπο ανεξίτηλο από κάτι μεγαλύτερο που κυριαρχεί και ορίζει τον λόγο του Μαλανδράκη. Αν ξέρεις πώς να πεις μια ιστορία είναι σίγουρο ότι δεν θα περάσεις απαρατήρητος. Η ταχύτητα είναι αβανταδόρικο υλικό που όμως μπορεί πολύ εύκολα να σε «κάψει». Αν τρέχεις στον λόγο πρέπει να είσαι απόλυτα σίγουρος για το τι θα αφήσεις πίσω, να μη διστάσεις ούτε στιγμή και να βάλεις τελεία όταν δεν θα έχεις άλλες ανάσες. Φανταστείτε «χορογραφία» του Μοχάμεντ Άλι στο ρινγκ. Σαν πεταλούδα πετά και σαν μέλισσα τσιμπά και να ένα βιβλίο, έλληνα συγγραφέα, που επιτέλους τσιμπά και τσιμπά άγρια.
Ο Μαλανδράκης γράφει έχοντας στο νου την αίσθηση του κυνηγημένου, την αίσθηση του να μην ανήκεις πουθενά και να προσπαθείς να ενταχθείς κάπου, να ζεις το όνειρο σου. Πρώτα αυτό και μετά η εθνικότητα την οποία χρησιμοποιεί για να δημιουργήσει και δικαιολογήσει τη σύγκρουση. Ο Αγκίμ, 23 ετών, μετανάστης από την Αλβανία στην Ελλάδα για περισσότερο από δέκα χρόνια παίζει συχνά κλαρίνο στους δρόμους της Αθήνας. Μοναξιά, απομόνωση, η αγωνία της επιβίωσης, μια μόνιμη ανησυχία από την πρώτη σελίδα. Και στην ανησυχία αυτή «πατάει» ο Μαλανδράκης και τη διατηρεί μέχρι την τελευταία σελίδα. Ο ήρωας του πρέπει διαρκώς να βρίσκει απαντήσεις σε μικρά και μεγάλα «γιατί;». Για κάθε απάντηση όμως υπάρχει και μια επικίνδυνη ερώτηση και η τελική απάντηση βρίσκεται στο σκόπιμα αναπάντητο, τελευταίο, «γιατί».
Ο πρωταγωνιστής του Μαλανδράκη θα μπλεχτεί άθελα του σε ξεκαθάρισμα λογαριασμών μεταξύ ανθρώπων του υποκόσμου. Τις αντίπαλες συμμορίες χωρίζει και ενώνει η εθνικότητα, εν προκειμένω η αλβανική και η ελληνική. Αυτή αποφασίζει για τη μοίρα όλων, αλλά ο Αγκίμ θέλει πάνω απ’ όλα να είναι άνθρωπος. Ο Αγκίμ είναι ο άνθρωπος που μετά από τόσα χρόνια μετανάστευσης δεν έχει πατρίδα. Μόνο ελπίδα και καμία βεβαιότητα.
Το «Patriot» (Εκδ. Πόλις) διαθέτει τη χάρη της απλότητας και την ωμή δύναμη της σκληρής καθημερινότητας. Παρατηρητικός, διεισδυτικός και εύστοχος στην παρουσίαση των χαρακτήρων, με συναίσθηση του τι συμβαίνει τώρα και πριν στην κοινωνία, ο Μαλανδράκης μας έδωσε ένα καλοδουλεμένο βιβλίο που αν και περιγράφει τόσο έντονα την άσχημη πλευρά της πραγματικότητας δεν αρνείται τον χώρο στη διεκδίκηση του ονείρου. Κι αυτό είναι σπουδαίο.