Οι αρχαιολόγοι απαντούν με απεργία στην επίθεση κράτους και εργολάβων

Τον περασμένο Μάη, με αφορμή την πολιτικά χυδαία επίθεση του υπουργού Υποδομών, Μεταφορών και Δικτύων, Χρήστου Σπίρτζη, στην Αρχαιολογική Υπηρεσία, στην οποία, με πραγματικά εντυπωσιακό θράσος, χρέωσε την καθυστέρηση στο έργο της κατασκευής του μετρό της Θεσσαλονίκης, σχολιάζαμε, μεταξύ άλλων:

«Οχι. Δεν πρόκειται απλώς για λογικό άλμα. Δεν πρόκειται μόνο για την απόλυτη ύβρη. Δεν πρόκειται μόνο για μια ακόμη επίδειξη της ποιότητας του πολιτικού προσωπικού των αστών. Πρόκειται, επίσης, για μια σπάνια, επειδή γίνεται δημόσια, επίδειξη ειλικρίνειας, για το πώς ακριβώς αντιμετωπίζει το κράτος των αφεντικών αυτούς τους “περίεργους” “τύπους”, τους αρχαιολόγους, που δεν αφήνουν κράτος και εργολάβους να αποτελειώσουν με την ησυχία τους ό,τι βλέπουν και να θάψουν – εις τον αιώνα των αιώνων ει δυνατόν – ό,τι αρχαίο “σκάει μύτη” κάτω από τις μπουλντόζες».

Ακριβώς ένα 24ωρο μετά από αυτήν την υπουργική επίθεση, οι παραπάνω διαπιστώσεις επαναβεβαιώθηκαν με τον χειρότερο τρόπο, με την ανάδοχο εταιρεία, να ειδοποιεί τις δύο συντονίστριες συμβασιούχους αρχαιολόγους της ανασκαφής στο σταθμό Σιντριβάνι, να παραλάβουν τις απολύσεις τους. Επιβεβαιώνοντας, ταυτόχρονα, για μια ακόμη φορά, ότι ο πραγματικός υπεύθυνος για την καθυστέρηση του έργου, καθώς και για την συνεχή απειλή ενάντια στο αρχαιολογικό έργο που το συνοδεύει, είναι ακριβώς η κυβέρνηση και οι εργολάβοι σε αγαστή συνεργασία, ενάντια στους εργαζόμενους και την πολιτιστική κληρονομιά.

Επειδή όμως η δημοσιογραφική οπτική έχει πεπερασμένα όρια, ας δούμε πώς τεκμηριώνονται όλα τα παραπάνω μέσα από τα μάτια των ίδιων των επιστημόνων που βρίσκονται στο στόχαστρο της κυβέρνησης και της εργοδοσίας, μέσα από την ανοιχτή επιστολή των δύο αρχαιολόγων που έλαβαν την εντολή της απόλυσης:

«Στο πλαίσιο της κατασκευής ενός έργου, ο εντοπισμός αρχαιοτήτων πάντα αποτελούσε πεδίο σύγκρουσης σχετικά με την ταχύτητα των εργασιών και τη διαχείριση των ευρημάτων. Είναι συνηθισμένη η τακτική του εργολάβου να χρεώνει καθυστερήσεις του έργου μόνο στην παρουσία αρχαιοτήτων. Οι αρχαιολόγοι που εργάζονται στα έργα, αντιμετωπίζουν καθημερινά ψέματα και συκοφαντίες, ενώ τελευταία, λόγω της οικονομικής κατάστασης της χώρας, ο κλάδος δέχεται δριμύτατη επίθεση και από τα ΜΜΕ, τα οποία τον βάλλουν υποστηρίζοντας “δεν είμαστε τώρα για αρχαία. Μόνο ανάπτυξη”. Έχει σχηματιστεί στο ευρύ κοινό η εικόνα πως η σωστική ανασκαφή αποτελεί ένα είδος “ικανοποίησης επιστημονικής παραξενιάς” και όχι μία επεμβατική δραστηριότητα, η οποία περιορίζεται στα “απολύτως απαραίτητα” της τεκμηρίωσης, ώστε να διασφαλισθεί η διάσωση της αρχαιολογικής πληροφορίας.

Σε ένα τέτοιο πλαίσιο, αλλά στον υπερθετικό βαθμό εντάσσεται η επίθεση του υπουργού Μεταφορών Ν.Σπίρτζη στις 11/5/2017 σε εργαζόμενους έκτακτουςαρχαιολόγους του Μετρό Θεσσαλονίκης, στους σταθμούς Σιντριβάνι και Αγ. Σοφίας, εκτοξεύοντας κατηγορίες για αδικαιολόγητες καθυστερήσεις, σπατάλες εκατομμυρίων, άποψη για το ανασκαφικό έργο (“για ποιο λόγο δεν είναι οι κασμάδες εδώ μέσα;”) και απειλές (“θα δούμε αν θα είσαι εδώ την άλλη βδομάδα”). Είναι πολύ σημαντικό να τονιστεί πως απευθυνόταν σε συμβασιούχους εργαζόμενους αρχαιολόγους, όχι σε προϊστάμενο, όχι σε ισότιμό του υπουργό.

Στην συνέχεια, ξεκίνησε μια εκστρατεία ψεύδους σε sites πως ήρθε και δεν βρήκε ούτε ένα αρχαιολόγο να εργάζεται, κάτι που αποτελεί σαφή συκοφαντία (τα περισσότερα σκάμματα της Αγ. Σοφίας είναι κλειστά σε αναμονή της απόφασης του ΚΑΣ, στο Σιντριβάνι ήταν όλοι στις θέσεις τους). Επίσης, εμφανίστηκαν δηλώσεις του υπουργού Μεταφορών που επιτίθεται ευθέως στο έργο του υπουργείου Πολιτισμού και στον τοπικό προϊστάμενο.

Και μετά από όλα αυτά, στις 12/5/2017 η ανάδοχος εταιρεία ειδοποίησε τις δύο συντονίστριες συμβασιούχους αρχαιολόγους της ανασκαφής στο σταθμό Σιντριβάνι να παραλάβουν τις απολύσεις τους, χωρίς να έχει ζητηθεί η σύμφωνη γνώμη της Αρχαιολογικής Υπηρεσίας, χωρίς να έχει προϋπάρξει καμία προειδοποίηση ή επίπληξη. Παράλληλα, η εταιρεία προχώρησε σε νέες προσλήψεις δύο νέων αρχαιολόγων ως συντονιστών ανασκαφής, χωρίς καμία συνεννόηση με την αρμόδια Υπηρεσία. Δεν είναι γνωστό σε κανέναν η αιτία απόλυσης των δύο αρχαιολόγων.

Στην πορεία, ο κος Μυλόπουλος, πρόεδρος της Αττικό Μετρό, προχώρησε σε δηλώσεις του τύπου “μετά την απόλυση, η αναφορά στο ΚΑΣ προχώρησε” αποκρύπτοντας πως η αναφορά στο ΚΑΣ (σσ. Κεντρικό Αρχαιολογικό Συμβούλιο) για τον σταθμό Σιντριβάνι έφυγε την ημερομηνία που είχε συμφωνηθεί με το υπουργείο Πολιτισμού, αγνοώντας το γεγονός ότι η υπόθεση προχώρησε παρότι είχαν ήδη κοινοποιηθεί οι απολύσεις (προκειμένου να είναι συνεπής η τοπική Υπηρεσία) και φυσικά παραβλέποντας ότι δεν πραγματοποιούνται συνεδριάσεις του ΚΑΣ, λόγω λήξης της θητείας του.

Να σημειωθεί πως ο συντονιστής της ανασκαφής είναι συμβασιούχος έκτακτος αρχαιολόγος, ο οποίος οργανώνει τους ανασκαφικούς τομείς που ανασκάπτουν επίσης συμβασιούχοι έκτακτοι αρχαιολόγοι και συγκεντρώνει τα ανασκαφικά δεδομένα ώστε να παρουσιαστούν στο ΚΑΣ. ΔΕΝ έχει κανένα οικονομικό όφελος (δεν παίρνει μεγαλύτερο μισθό από τους υπόλοιπους αρχαιολόγους πεδίου ή κάποιο επίδομα ευθύνης).

Μετά το γεγονός αυτό υπήρξε κινητοποίηση της αρχαιολογικής κοινότητας (βλ. Δελτία Τύπου ΣΕΑ και ΣΕΚΑ), οργάνωση και συμμετοχή σε κινητοποιήσεις καθότι ήταν πασιφανής η άδικη επίρριψη ευθυνών για τις καθυστερήσεις του επίμαχου ΜΕΤΡΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ στους συμβασιούχους εργαζόμενούς του (οι συμβάσεις είναι τρίμηνες ή εξάμηνες ή σχετίζονται με την ολοκλήρωση φάσεων του έργου) καθώς και η σκανδαλώδης εμπλοκή αναρμόδιου υπουργού σε έργο άλλου υπουργείου.

Δυστυχώς, το υπουργείο Πολιτισμού μέχρι σήμερα δεν έχει καμία επίσημη αντίδραση στα συγκεκριμένα γεγονότα, δεν φαίνεται να ενδιαφέρεται ούτε για την αμφισβήτηση του έργου του, ούτε για τις επιθέσεις σε υπαλλήλους του, μόνιμους και μη, ούτε καν για την επέμβαση του αναδόχου εργολάβου στην διαχείριση του τεράστιου όγκου αρχαιολογικού υλικού που προκύπτει από τις ανασκαφές του έργου. Στην ουσία, δείχνει να εγκαταλείπει το έργο, τα αρχαία και τους εργαζόμενους του και ουσιαστικά τον ίδιο του τον ρόλο.

Οι συνάδελφοί μας αρχαιολόγοι του έργου έχουν δηλώσει έμπρακτα τη συμπαράστασή τους, με τη συμμετοχή τους σε συνεχόμενες απεργιακές κινητοποιήσεις, καθώς, πέρα από τους αρχαιολόγους που απολύθηκαν, η στάση της αναδόχου εταιρείας, του κύριου του έργου και του υπουργείου Πολιτισμού θέτει σε κίνδυνο την προστασία όλων των εργαζομένων αλλά και των αρχαιοτήτων».

Απαντώντας, τόσο στην απόλυση των συναδέλφών τους, όσο και στην συνεχιζόμενη επίθεση κράτους και εργολάβων στα δικαιώματά τους και στην πολιτιστική κληρονομιά, ο Σύλλογος Εκτάκτων Αρχαιολόγων προκηρύσσει για την Πέμπτη, 15 Ιουνίου, 24ωρη πανελλαδική απεργία.

«Συνεχίζουμε τον αγώνα μας στοΜΕΤΡΟ Θεσσαλονίκης, μέχρι την δικαίωση των αιτημάτων μας, και την άρση της εντολής απόλυσης των δύο συναδέλφων μας, ενάντια στην κυβερνητική και εργοδοτική αυθαιρεσία και τρομοκρατία. Καλούμε την Εφορεία της Πόλης Θεσσαλονίκης και την ηγεσία του ΥΠΠΟΑ να λάβουν δραστήρια θέση υπέρ των δίκαιων αιτημάτων μας, και να παύσουν να «νίπτουν τας χείρας» των. Ανοίγουμε ξανά τη συζήτηση για τη βελτίωση των όρων εργασίας μας, καταγγέλλουμε την απαξίωση της πολιτισμικής μας κληρονομιάς.

»Συγκεντρωνόμαστε έξω από το κτήριο της Επιθεώρησης Εργασίας στη Θεσσαλονίκη (Αισώπου 22) στις 15/06 και ώρα 11:00, οπότε και θα εξεταστεί η καταγγελία των δύο συναδέλφων μας για την άδικη απόλυσή τους.

»Διεκδικούμε την καταβολή του ημερομισθίου και του ενσήμου για την ημέρα της Μ. Παρασκευής, τα οποία η Κοινοπραξία του ΤΑΡ αυθαίρετα όσο και παράνομα έκοψε, παρατηρώντας μάλιστα με «αδικαιολόγητη απουσία» τους συναδέλφους που εκείνη την ημέρα δεν εργάστηκαν σε …κλειστά εργοτάξια. Καταγγέλλουμε το γεγονός ότι και για τις ημέρες που οι συνάδελφοί μας απήργησαν τον μήνα Μάρτιο, παρατηρήθηκαν με αδικαιολόγητη απουσία.

»Ζητάμε την απρόσκοπτη συνέχιση των εργασιών στο έργο της ΔΔΕΑΜ, ενάντια στην εργασιακή ομηρία και τις ψυχοφθόρες μηνιαίες συμβάσεις. Καταγγέλλουμε τη διαμόρφωση αρχαιολόγων πολλών ταχυτήτων, και ζητάμε όλοι οι συνάδελφοι να αμείβονται αξιοπρεπώς, σύμφωνα με τους όρους της αυτεπιστασίας ή της ΣΣΕ μας. Αναδεικνύουμε το ξεπούλημα και την εργολαβοποίηση του Πολιτισμού μέσω των εταιριών που εμπλέκονται στο έργο της ψηφιοποίησης, οι οποίες λαμβάνουν υπέρογκα ποσά παρέχοντας μηδαμινές υπηρεσίες όσο και αμοιβές στους αρχαιολόγους και λοιπούς υπαλλήλους τους.

»Απαιτούμε την εφαρμογή του Αρχαιολογικού Νόμου για τη διαφύλαξη της πολιτισμικής μας κληρονομιάς, και καταδικάζουμε τον παραγκωνισμό της Αρχαιολογικής Υπηρεσίας στο βωμό της «ανάπτυξης» και των εργολαβικών συμφερόντων. Τα ειδικά προβλήματα, όπως αυτά διαπιστώνονται στα διάφορα μέτωπα των αρχαιολογικών εργασιών ανά την επικράτεια, είναι στην πραγματικότητα μορφές κοινών προβλημάτων μας, τα οποία όλοι μας συναντάμε ή θα συναντήσουμε στην εργασιακή μας καθημερινότητά μας.

»Καλούμε όλα τα μέλη μας να στηρίξουν τον Σύλλογο ουσιαστικά και ζωντανά. Μπροστά στη διεκδίκηση της υπογραφής νέας Συλλογικής Σύμβασης του ΣΕΚΑ, θα απαιτηθεί η μεγαλύτερη δυνατή ενότητα, συσπείρωση, αγωνιστικότητα, από την πλευρά όλων μας. Να εισέλθουμε στην υπόθεση της υπογραφής νέας ΣΣΕ με τις καλύτερες δυνατές προϋποθέσεις, διαμορφώνοντας τους καλύτερους δυνατούς όρους. Και με την ατομική μας στάση, να προασπίσουμε τα συλλογικά κεκτημένα μας, να υποστηρίξουμε την κοινή μας προσπάθεια.

»Εν όψει του αγώνα αυτού που ανοίγεται μπροστά μας,ο ΣΕΚΑ ζητάει καταρχάς από τον ΣΕΑ, τους Εκτάκτους εργαζομένους στο ΥΠΠΟΑ, όλα τα συγγενικά σωματεία, να σταθούν στο πλευρό του, με κάθε πρόσφορο τρόπο.

»Διεκδικεί την έμπρακτη αλληλεγγύη τους, με ανακοινώσεις συμπαράστασης, ψηφίσματα, στήριξη στις κινητοποιήσεις μας.

»Καλεί επίσης τη ΓΣΕΕ, την ΟΙΥΕ, τα Εργατικά Κέντρα Θεσσαλονίκης και Αθήνας, να υποστηρίξουν τα δίκαια αιτήματά μας, εκφράζοντας ουσιαστικά την αλληλεγγύη τους.

»Συνεχίζουμε με αποφασιστικότητα και πεποίθηση, προασπίζοντας τα αρχαία μνημεία και το επιστημονικό προσωπικό στην Αρχαιολογία και τον Πολιτισμό! Υπερασπιζόμαστε τα δικαιώματά μας, περιφρουρούμε το δικαίωμά μας στην απεργία!

Σημεία συγκέντρωσης απεργιακής κινητοποίησης:

Αθήνα: Κτήριο ΥΠΠΟΑ, Μπουμπουλίνας 20, στις 11:00.

Θεσσαλονίκη: Επιθεώρηση Εργασίας, Αισώπου 22, στις 11:00».

Και κάτι τελευταίο: Η σιωπή της πολιτικής ηγεσίας του υπουργείου Πολιτισμού στην επίθεση που δέχθηκαν οι άνθρωποί του, η ίδια η Αρχαιολογική Υπηρεσία, δηλαδή η ίδια η ψυχή και ο βασικότερος λόγος ύπαρξή του, σιωπή που σημείωσαν οι δύο απολυμένες αρχαιολόγοι, συνεχίζεται.

Ο Σύλλογος Ελλήνων Αρχαιολόγων, δύο εβδομάδες μετά την επίθεση Σπίρτζη, σε ανακοίνωσή του, σημείωεν, μεταξύ άλλων, ότι «η ηγεσία του ΥΠΠΟΑ επιλέγει να μην παίρνει θέση, επιτρέποντας μάλιστα στον κ. Σπίρτζη να συμπεριφέρεται ως πολιτικός προϊστάμενος της Αρχαιολογικής Υπηρεσίας, προαναγγέλλοντας πειθαρχικές διαδικασίες και θεσμικές αλλαγές σαν να ήταν ο ίδιος Υπουργός Πολιτισμού. Γίνεται φανερό ότι ο κ. Σπίρτζης έρχεται να προαναγγείλει τον περιορισμό της…. άτακτης Υπηρεσίας, ίσως παράλληλα με τα κέντρα που απεργάζονται σήμερα την κατάργηση της αρχαιολογικής αυτεπιστασίας, δηλαδή του μοναδικού τρόπου που η ελληνική νομοθεσία ορίζει ως αποδεκτό για την ανεπηρέαστη εκτέλεση των ευαίσθητων αρχαιολογικών έργων. Η σιγή της ηγεσίας του ΥΠΠΟΑ, είναι πιθανόν να εκληφθεί ως συμφωνία ή συμπαράταξη με τις παραπάνω απόψεις.

(…)

Καλούμε την πολιτική ηγεσία να αναλογιστεί ότι ηγείται της αρχαιότερης Υπηρεσίας από συστάσεως του νέου Ελληνικού Κράτους, της οποίας η στάση και το έργο έχει σε ανάλογες περιπτώσεις περισώσει την Πολιτιστική Κληρονομιά και την έχει αναδείξει ως εθνικό κεφάλαιο και κοινωνικό αγαθό υψηλής προστιθέμενης αξίας. Την καλούμε να μην επιβεβαιώσει τους φόβους μας, αλλά να σταθεί στο ύψος των περιστάσεων και να πάρει θέση υπερασπιζόμενη το κύρος των θεσμών που εκπροσωπεί. Διαφορετικά θα μας βρει απέναντί της με το ίδιο σθένος και την ίδια αποφασιστικότητα, όπως στην υπόθεση των αρχαίων του μετρό στον Σταθμό Βενιζέλου αλλά και σε κάθε απόπειρα έκπτωσης ή υποχώρησης σε ζητήματα προστασίας και ανάδειξης αρχαιολογικών χώρων και μνημείων προς όφελος συμφερόντων τρίτων.»…