Οι βρικόλακες της Λίλιθ – Η συμφιλίωση με τη σκοτεινή πλευρά του εαυτού μέσα από μια διαφορετική ανάγνωση της ιστορίας της πρωτόπλαστης γυνα
Πριν από την Εύα, υπήρχε η Λίλιθ.
Πριν από την Εύα, υπήρχε η Λίλιθ. Όμως, λίγοι ξέρουν το όνομά της και ακόμα λιγότεροι την ιστορία της. Η Λίλιθ, η πρώτη γυναίκα που έφτιαξε ο Θεό, περιπλανιόταν για χιλιετίες ως βρικόλακας στη Γη. Μεθυσμένη από τη δύναμη, προσπάθησε, να ανοίξει τις πύλες του Παραδείσου και της Κόλασης. Το σχέδιο της αποτυγχάνει και η Λίλιθ αυτοκτονεί, αλλά δεν εξαφανίζεται. 150 χρόνια μετά επιστρέφει ως θνητή, για να γίνει ξανά αθάνατη, Για να το πετύχει αυτό, η Λίλιθ, θα βρεθεί αντιμέτωπη με τον ίδιο της τον εαυτό, ενώ μια τεράστια απειλή εμφανίζεται για τους βρικόλακες και τους θνητούς.
Το “Οι βρικόλακες της Λίλιθ” (εκδόσεις Μιχάλη Σιδέρη) είναι ένα βιβλίο φαντασίας της Αιμηλίας Μπέλμπα που επιδιώκει να εξοικειώσει την vampire και gothic κουλτούρα με την ελληνική πραγματικότητα, εγχείρημα που απαντάται ήδη από τα χρόνια του Λόρδου Byron (Fragment of a Νovel, 1819). Πρόκειται για την ιστορία μιας νεαρής κοπέλας, της Λίλης, η οποία έχοντας ζήσει πολλές τραυματικές εμπειρίες και μην έχοντας βρει τη θέση της στον κόσμο, ανακαλύπτει ότι αποτελεί ένα είδος μετενσάρκωσης της πρωτόπλαστης γυναίκας, της Λίλιθ, μιας πανάρχαιας αιμοσταγούς οντότητας, η οποία θέλει να κυριαρχήσει σε Παράδεισο, Κόλαση και Γη. Έρχεται τότε αντιμέτωπη με τον κόσμο του μεταφυσικού, αλλά και με τον ίδιο της τον εαυτό, βιώνοντας παράλληλα μια πρωτόγνωρη απελευθέρωση από τι συμβατικότητες της θνητής ζωής. Με τη βοήθεια του έμπιστου της, του Ιάκωβου, άλλων βρικολάκων, λυκανθρώπων και πλασμάτων του μεταφυσικού πεδίου, θα μπλεχτεί σε μια σειρά από φανταστικές περιπέτειες, οι οποίες χαρακτηρίζονται από ιδιαίτερη πρωτοτυπία και ζωντάνια, αφού παρουσιάζονται με τη δομή “αποστολών”, όπως αυτές που συναντά κανείς σε ένα rpg game. Έτσι, ο αναγνώστης γίνεται κι αυτός συνοδοιπόρος της Λίλης, η οποία έχοντας πάρει τη θέση της Λίλιθ, αγωνίζεται για να σώσει τον κόσμο από τα σκοτεινά σχέδια της τελευταίας, αλλά και του συζύγου της ,του Διαβόλου. Με άλλα λόγια, “Οι βρικόλακες της Λίλιθ” αποτελεί ένα έργο περιπέτειας, που περιλαμβάνει επικά ανδραγαθήματα που εντυπωσιάζουν και προκαλούν το θαυμασμό.
Επιπλέον, πρόκειται για ένα μυθιστόρημα το οποίο πέραν από τα επιφανειακά στοιχεία που αναφέρθηκαν, περιλαμβάνει και ένα κρυμμένο, περισσότερο απόκρυφο περιεχόμενο, το οποίο θα μπορούσε να απεικονισθεί ως ένα κλειστό δωμάτιο ή ένα υποβρύχιο, στο οποίοι οι ήρωες είναι παγιδευμένοι, ενώ ο αέρας αρχίζει να λιγοστεύει. Ως εκ τούτου, η περιπέτειες της Λίλης -Λίλιθ θα μπορούσαν να αποτελούν, σε συμβολικό επίπεδο, μια εσωτερική αναζήτηση του εαυτού ενάντια σε εξωτερικούς καταπιεστικούς μηχανισμούς. Με άλλα λόγια, πρόκειται για μια αναζήτηση του φροϋδικού “Id”, των αρχέγονων ενστίκτων και επιθυμιών, πράγμα που γίνεται φανερό μέσα από τις διαρκείς συγκρούσεις της ηρωίδας με το “super -ego”, την ηθικολογία και τα κοινωνικά taboo. Έτσι, το εν λόγω μυθιστόρημα έχει σίγουρα και ένα ψυχαναλυτικό βάθος τόσο αρχέγονο, όσο και η ίδια η Λίλιθ, η οποία και ανάγεται σε σύμβολο του “Id” και των ενστικτωδών τάσεων της κεντρικής ηρωίδας. Για το λόγο αυτό, όσο κι αν προσπαθεί η Λίλη, η Λίλιθ αποτελεί πάντα αναπόσπαστο κομμάτι του εαυτού της.
Από τα ανωτέρω προκύπτει ότι “Οι βρικόλακες της Λίλιθ” παρουσιάζουν σίγουρα, σε επίπεδο ερμηνείας, ιδιαίτερο ενδιαφέρον. Παρ’ όλα αυτά θα ήταν δύσκολο να πούμε ότι η πτυχή αυτή υπερκαλύπτει την πρώτη. Με άλλα λόγια, παρά την προσπάθεια απόδοσης μιας περισσότερο ψυχαναλυτικής υπόστασης στο έργο, θα ήταν ορθότερο να πούμε ότι αυτό παραμένει περισσότερο εξωτερικό, αποτελώντας αυτό που θα έλεγε ένας φιλόλογος “έργο αντιστοιχίας” του οποίου οι έννοιες βρίσκονται στην επιφάνεια. Σε αυτό συμβάλει το γεγονός ότι η συμπεριφορά των ηρώων δεν ξεφεύγει σχεδόν ποτέ από το προβλεπόμενο, ενώ η ψυχοσύνθεση τους παραμένει κλισέ και χωρίς ιδιαίτερο βάθος. Ως εκ τούτου, θα μπορούσα να πω ότι περισσότερο ενδιαφέρον έχει ο φανταστικός κόσμος, τον οποίο η Αιμηλία Μπέλμπα καταφέρνει να πλάσει, κάνοντας με σε πολλά σημεία να φωνάζω “πώς το σκέφτηκε αυτό;”. Παράλληλα, οι περιπέτειες της Λίλης και των συντρόφων προκαλούν στον αναγνώστη τέτοια αγωνία και ταραχή, που το διάβασμα κυλάει γρήγορα και ευχάριστα. Με άλλα λόγια, “Οι βρικόλακες της Λίλιθ” είναι ένα έργο που θα αρέσει ιδιαίτερα στους λάτρεις του fantasy και της vampire και gothic κουλτούρας, εξαιτίας της ιδιαίτερης ατμόσφαιρας που η συγγραφέας καταφέρνει να πλάσει, αλλά και της πρωτοτυπίας των περιπετειών που καλούνται να φέρουν σε πέρας οι ήρωες.