«Ονειρα», του Φραντς Κάφκα

Ο Κάφκα πέρα από όριο

| 06/08/2020

Οι καλύτερες βιογραφίες βασίζονται στα όνειρα μας, εκεί που η αλήθεια θριαμβεύει. Στη χώρα του ονείρου δεν υπάρχει το παραμικρό ψέμα. Η αποκάλυψη της αλήθειας το συνθλίβει και ό,τι κρύβουμε, ό,τι καταπιέζουμε, ό,τι ποθούμε να είμαστε, φανερώνεται και μας υπενθυμίζει ποιοι είμαστε. Τα όνειρα δεν κρύβουν, δεν συγκαλύπτουν, δεν καθησυχάζουν, όχι. Κάνουν κάτι πολύ πιο απλό: μας δίνουν χώρο. Στην επικράτεια τους αφηνόμαστε, τολμάμε, πονάμε, γελάμε χωρίς να χρειάζεται να κρυφτούμε. Οι άμυνες υποχωρούν και μένουμε να κοιτάμε τον εαυτό μας όπως είναι: Δυνατό και αδύναμο, γενναίο και δειλό, ερωτευμένο και μόνο, μοχθηρό και ρομαντικό. Αν κρατήσεις αυτή την εικόνα καλά στο μυαλό σου, στη σκέψη σου, τότε, στην επιστροφή σου θα έχεις ένα γνήσιο, ατόφιο, κομμάτι του εαυτού σου το οποίο θα έχεις διαμορφώσει εσύ! Και δεν έχει σημασία πόσο μεγάλο είναι το κομμάτι, σημασία έχει ότι το φέρνεις στο φως και τίποτα δεν το θολώνει, τίποτα δεν μπορεί να το πληγώσει. Σαν να κρατάς αστέρι που τρεμοσβήνει και όσο η λάμψη μένει βλέπεις καθαρά ποιος είσαι, πού είσαι και πού θες να πας. Το φως δεν θα μείνει για πάντα, αλλά η εικόνα θα είναι εκεί και θα τα λέει όλα, όπως στα «Ονειρα» (μετάφραση Αλεξάνδρα Ρασιδάκη, εκδόσεις Αγρα) του Φραντς Κάφκα.

 

Τα όνειρα του Κάφκα, οι εξομολογήσεις, οι ανεξίτηλες σημειώσεις της ζωής του. Τα όνειρα όπως τα πλάθει ο ίδιος, αυτές οι προσεχτικές αφηγηματολογικές κατατασκευές που στηρίζονται στα στιγμιότυπα ονείρων του. Ο Κάφκα πέρα από το όριο, όπως τον έχουμε συνηθίσει. Με μια διαφορά όμως. Εδώ, μας αποκαλύπτει με μεγαλύτερη άνεση τον εαυτό του. Ο Κάφκα καταγράφει τα όνειρα του και αντιμετωπίζει το ξάφνιασμα που του προκαλούν. Τα όνειρα, -ή καλύτερα λεπτομέρειες ονείρων- γίνονται κομμάτια ημερολογίου και επιστολές. Η ανασύνθεση της πραγματικότητας, η επανεξέταση γεγονότων μακριά από το άγχος της καθημερινότητας, η επιστροφή σε σκέψεις που επιμένουν, η αντιμετώπιση φόβων, η μάχη με πρόσωπα και ανησυχίες που κρύβονται στη αθέατη μεριά του μυαλού. Το καφκικό μυθοπλαστικό σύμπαν συναντά το καφκικό σύμπαν, αυτό που προστατεύεται στα όνειρα του. Ο Κάφκα μας αποκαλύπτει το σημείο μετάβασης που χωρίζει το αληθινό από τη μεταποίηση του. Το σύνορο μεταξύ της ζωής του Κάφκα και της καφκικής έκφρασης της. Σπάνιο. Σε επιστολή του στη Μιλένα Γεσένκα, στις 11 Ιουνίου 1920, παραδέχεται: «Μόνο στα όνειρα είμαι τόσο αλλόκοτος», μόνο εκεί βλέπουμε ολόκληρο τον Κάφκα.

Η ξεχωριστή αυτή έκδοση, πέρα από την προσεγμένη (όπως πάντα) επιμέλεια των εκδόσεων «Αγρα», φέρει την υπογραφή της  Αλεξάνδρας Ρασιδάκη. Η εμπειρία της στη μετάφραση του και ο πρόλογος της καθορίζουν το τελικό αποτέλεσμα, όπως και οι εύστοχες και απαραίτητες υποσημειώσεις. Δημιουργεί το απαραίτητο πλαίσιο για να προσανατολιστούμε σε αυτή την άγνωστη λεωφόρο του εμβληματικού Τσέχου λογοτέχνη. Η έκδοση συνοδεύεται από σπάνιο φωτογραφικό υλικό.

 

Γεννήθηκε στην Αθήνα το 1980. Σπούδασε αθλητική δημοσιογραφία και παρά την αγάπη και την ενασχόλησή του με τη λογοτεχνία, συνεχίζει να ασχολείται με το αθλητικό ρεπορτάζ. Έχει εργαστεί σε εφημερίδες, περιοδικά, ραδιοφωνικούς σταθμούς, κάνοντας βιβλιοπαρουσιάσεις