Ο Ζιλ Βενσάν μιλάει σΤο Περιοδικό
Η Αριστερά είναι καταδικασμένη να μην απογοητεύει
Πάντοτε με φόντο την γοητευτική Μασσαλία ο συγγραφέας πολιτικών νουάρ, Ζιλ Βενσάν, με ισχυρή αριστερή παράδοση, με παππού βουλευτή του Λαϊκού Μετώπου και σημαντική φιγούρα της γαλλικής αντίστασης, έχει κυκλοφορήσει στη Ελλάδα δυο συναρπαστικά βιβλία, ένα για τον Πόλεμο της Αλγερίας («Ντζεμπέλ») και άλλο ένα για τον Λόρκα και την φρανκική δικτατορία («Το Φιλί του Θανάτου»). Εξαιτίας του τελευταίου, είχαμε την ευκαιρία να μιλήσουμε δια ζώσης, εκτός απ’ τα βιβλία του και για θέματα όπως η Αριστερά και η Εξουσία. Λιτός στον λόγο του, όπως και στα μυθιστορήματά του, αλλά καίριος στις απαντήσεις του εκφράζει γλαφυρά τις απόψεις του σε μια σύντομη αν και περιεκτική συνέντευξη.
Το «Φιλί Το Θανάτου» μοιάζει σαν το σίκουελ του «Ντζεμπέλ» με τους ίδιους ντετέκτιβ, Σαντιά και Τουρέν και πάλι με φόντο τη Μασσαλία. Σκοπεύετε να συνεχίσετε με τους ίδιους πρωταγωνιστές και το γεωγραφικό σκηνικό; Τι είναι για εσάς η Μασσαλία;
Είμαι πολύ δεμένος με το σκηνικό και τους ήρωες. Στα ελληνικά έχουν μεταφραστεί δυο βιβλία με αυτούς. Έχω γράψει ήδη πέντε για το ντουέτο και ετοιμάζω τώρα το έκτο. Στη Μασσαλία έζησα δώδεκα χρόνια μέχρι το 2003 και όταν έφυγα μου έλλειψε απίστευτα. Το γεγονός ότι επέλεξα τα μυθιστορήματά μου να διαδραματίζονται στη Μασσαλία είναι σαν να ζω εκεί. Κατ’ εμέ υπάρχουν δυο Ευρώπες, του Βορρά και του Νότου και η Μασσαλία είναι για εμένα το σύμβολο της Ευρώπης του Νότου.
Σχετικά με το «Ντζεμπέλ», γιατί αποφασίσατε να επιστρέψετε στον Πόλεμο της Αλγερίας;
Διότι ο πατέρας μου πολέμησε εκεί και όταν γύρισε ήταν ένας διαλυμένος άνθρωπος. Και επίσης, επειδή σήμερα στην Γαλλία υπάρχει μεγάλη ένταση ανάμεσα στην Γαλλική και την Αλγερινή κοινότητα. Ο χρόνος δεν έχει αλλάξει τίποτε, διότι ποτέ δεν έψαξαν να βρουν την αλήθεια.
Από τι εμπνευστήκατε για να γράψετε την ιστορία του ασυρματιστή Αντουάν και των συμπολεμιστών του;
Οι άνθρωποι που γνώρισα και μίλησα μαζί τους.
Στο «Φιλί του Θανάτου», έχετε πει πως κυριαρχούν τρία θέματα: Ο θάνατος του Λόρκα, το πώς η Ισπανία βγαίνει από μια 40χρονη δικτατορία και η τρέλα του θανάτου.
Είμαι ευτυχής που μου κάνετε αυτή την ερώτηση! Είναι ακριβώς τα τρία στοιχεία του μυθιστορήματός μου. Όταν μια δικτατορία εγκαθίσταται σε μια χώρα, τους πρώτους που τσακίζει είναι τους διανοούμενους, τους καλλιτέχνες. Δεν βγαίνουμε ποτέ εύκολα από μια δικτατορία. Μπορεί να υπήρξε μετά στην Ισπανία ένας σοσιαλιστής πρωθυπουργός, αλλά η δικαιοσύνη, η αστυνομία, ο στρατός ήταν διαποτισμένοι από τον φασισμό. Το άλλο στοιχείο είναι ένα δικό μου ερώτημα: Η Αριστερά που είναι ένας φορέας ελπίδας είναι καταδικασμένη να μην απογοητεύει. Και το τελευταίο είναι πως σε όλα μου τα μυθιστορήματα υπάρχει μια διαβάθμιση του ερωτικού πάθους.
Στο “Φιλί του Θανάτου”, πάλι, ο El Capitan συμμετέχει στα υψηλά κλιμάκια της εξουσίας είτε με τους φρανκιστές είτε με τους σοσιαλιστές.
Είναι περίπλοκο. Ενάντια στην τρομοκρατία, οι σοσιαλιστές συνεργάστηκαν με τους φασίστες. Δεν τους κρίνω -όπως ο Χίτλερ συνεργάστηκε με το Στάλιν. Είναι θέμα επιλογής. Πολύ δύσκολο…
Πείτε μας για τις GAL και την κρυφή συνάντηση που είχε, το 1986, ο Φελίπε Γκονθάλεθ με τον Ζακ Σιράκ για να συνεργαστούν στην εξόντωση της ΕΤΑ.
Ο Γκονθάλεθ πίστεψε πως με τον θάνατο του Φράνκο θα εκλείψει η τρομοκρατία. Αλλά η ΕΤΑ συνέχισε να σκοτώνει στρατιωτικούς, δικαστές κ.α. ακόμη και μετά την αποκατάσταση της δημοκρατίας. Ζήτησε βοήθεια από τους Γάλλους σοσιαλιστές που ήταν τότε στη κυβέρνηση. Δεν υπήρξε καμία ανταπόκριση. Και όταν ο δεξιός Σιράκ ανέβηκε στην εξουσία έδωσε στον Ισπανό πρωθυπουργό την βοήθεια που ζητούσε. Φαντάστηκα, λοιπόν, τη συνάντηση και έστειλα το βιβλίο στον Γάλλο υπουργό εσωτερικών. Και μου απάντησε πως η «μυθοπλασία» μου -σε εισαγωγικά- δεν απέχει πολύ από την πραγματικότητα.
Στις ιστορίες σας δεν υπάρχουν απόλυτα θετικοί ή αρνητικοί ήρωες. Κανείς δεν βγαίνει αλώβητος και καθαρός ύστερα από αυτό το σπιράλ αίματος που ξετυλίγεται.
Μέσα σε κάθε άνθρωπο υπάρχει η σκιά και το φως. Ο παππούς μου, από την πλευρά της μητέρας μου, ήταν αντιστασιακός και διασωθείς από το στρατόπεδο του Μπούχενβαλντ. Είδε τον τρόμο, αλλά δεκαπέντε χρόνια μετά, δεν αντέδρασε στα βασανιστήρια στην Αλγερία. Και οι δύο όψεις με ενδιαφέρουν.
Σχετικά με την εξουσία και την Αριστερά, είχατε δηλώσει σε παλιότερη συνέντευξή σας πως υπάρχουν αριστεροί πριν και αριστεροί μετά την κατάληψη της εξουσίας.
Όπως είπα και πιο πριν, η Αριστερά είναι καταδικασμένη να μην απογοητεύει. Το ερώτημα είναι ακόμη πιο ισχυρό σήμερα εξ’ αιτίας της κατάστασης στην Ευρώπη. Προτιμώ σαν πολίτης και σαν συγγραφέας να απογοητευτώ από την Αριστερά παρά να μην υπάρχει Αριστερά στην εξουσία.
Όμως, θα πρέπει να παραδεχθούμε πως όταν η σοσιαλδημοκρατία ανέβηκε στην εξουσία δεν ακολούθησε, μέχρι τώρα, τα ιδεώδη της και το πρόγραμμα της.
Η πολιτική είναι το χρήμα, οι τράπεζες και είναι πέρα από τις ανάγκες της κοινωνίας. Από τον γάμο μεταξύ ομοφυλοφίλων μέχρι την εκπαίδευση. Εσείς, εδώ στην Ελλάδα ψηφίσατε ένα κόμμα, τον Σύριζα που θεωρείται πολύ αριστερό και όμως, στην πραγματικότητα, ασκεί μια σοσιαλδημοκρατική πολιτική.
Τελικά είναι καταδικασμένα αυτά τα κόμματα να καταλήγουν έτσι;
Δεν το πιστεύω. Στην Λατινική Αμερική υπάρχουν χώρες που κυβερνώνται από αριστερά κόμματα που κάνουν πολιτική της Αριστεράς. Πρέπει να τις παρακολουθούμε και μπορούμε να μάθουμε πολλά από αυτές. Στην Ευρώπη τελειώνουν πάντοτε με την Σοσιαλδημοκρατία! Είναι το όριο μας!